15. Daire         2013/10374 E.  ,  2017/4449 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2013/10374
Karar No : 2017/4449

Temyiz Edenler (Davalılar): 1- …
Vekilleri: , Av. …
2- …
Vekili: Av. …
Karşı Taraf (Davacı): …
Vekili: Av….
İstemlerin Özeti: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Tetkik Hakimi Düşüncesi:Temyize konu Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesince tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip dosyadaki bilgi ve belgeler incelenerek gereği düşünüldü:
Dava, davacı şirket tarafından işletilen Özel…. Hastanesine dört dalda tıbbi birim ilavesi ve 25 değişik birimdeki 32 adet ilave hekim kadrosu verilmesi isteminin zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; davacı şirket tarafından işletilen Özel … Hastanesi Mesul Müdürlüğünce 4 ayrı dalda tıbbi birim ilavesi ve 25 değişik birimde 32 adet ilave hekim kadrosu verilmesi istemiyle talepte bulunulduğu, ….İl Sağlık Müdürlüğünün 20/01/2012 tarih ve 7737 sayılı yazısı ile talebin Sağlık Bakanlığına iletildiği, başvuruya cevap verilmemesi üzerine 15/05/2012 tarihinde görülmekte olan davanın açıldığı, Özel hastanelerin kaynak israfı ve âtıl kapasiteye yol açmaksızın, ülke düzeyinde dengeli, verimli ve kaliteli sağlık hizmeti sunmalarını sağlamak üzere uygulamada meydana gelebilecek sorunların ortadan kaldırılması ve özel hastanelerin yapılandırılmasının sağlanması amacıyla sağlık hizmetlerinin Sağlık Bakanlığınca planlanmasında hukuka aykırılık bulunmamakla birlikte, planlama yapılıncaya kadar olan dönemde mevcut ruhsatlandırılmış özel hastanelerin tabip sayısında meydana gelebilecek eksilmelerin veya artan ihtiyaçların giderilmesine olanak sağlamak yerine henüz Bakanlıkça yapılmamış olan planlamaya istinaden davacı talebinin zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Davalı idareler tarafından, Mahkemenin iptale ilişkin kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirket tarafından işletilen Özel ….Hastanesi Mesul Müdürlüğünce 4 ayrı dalda tıbbi birim ilavesi ve 25 değişik birimde 32 adet ilave hekim kadrosu verilmesi istemiyle talepte bulunulduğu …. İl Sağlık Müdürlüğünün 20/01/2012 tarih ve 7737 sayılı yazısı ile talebin Sağlık Bakanlığına iletildiği, başvuruya cevap verilmemesi üzerine 15/05/2012 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunun 3. maddesinin (c) bendinde” Bütün sağlık kurum ve kuruluşları ile sağlık personelinin ülke sathında dengeli dağılımı ve yaygınlaştırılması esastır. Sağlık kurum ve kuruluşlarının kurulması ve işletilmesi bu esas içerisinde Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığınca düzenlenir. Bu düzenleme ilgili Bakanlığın görüşü alınarak yapılır.” düzenlemesi (i) bendinde ”Sağlık kurum ve kuruluşları coğrafik ve fonksiyonel hizmet alanları, verecekleri hizmetler, yönetim, hizmet ilişki ve bağlantıları gibi konularda tespit edilen esaslara uymak ve verilen görevleri yapmakla yükümlüdürler.” hükmü yer almaktadır.
Bu kapsamda Sağlık Bakanlığı tarafından etkin, verimli ve kaliteli sağlık hizmeti sunulmasını sağlamak üzere, bütün özel hastanelerin tesis, hizmet ve personel standartlarının tespit edilmesine, sınıflandırılmasına, sınıflarının değiştirilmesine, amaca uygun olarak teşkilatlandırılmasına ve bunların açılmalarına, faaliyetlerine, kapanmalarına ve denetlenmelerine ilişkin usûl ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlanan Özel Hastaneler Yönetmeliği 27.03.2002 tarih ve 24708 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiştir.
Yönetmeliğin kapsamını düzenleyen 2. maddesinde (Değişik birinci fıkra:RG-14/01/2004-25346) Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, üniversitelere ve diğer kamu tüzelkişilerine ait hastaneler hariç olmak üzere; gerçek kişiler ve özel hukuk tüzelkişilerine ait hastaneleri kapsayacağı,
27.03.2002 tarih ve 24708 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak aynı tarihte yürürlüğe giren Özel Hastaneler Yönetmeliğinin ”Sağlık kurum ve kuruluşlarının planlanması” başlıklı Ek 4. maddesinde; (Ek:RG-15/2/2008-26788) (Değişik:RG-11/7/2013-28704)
Bakanlıkça aşağıdaki amaçlar doğrultusunda, faaliyetine ihtiyaç duyulan sağlık kurum ve kuruluşları ile bunlara ait sağlık insan gücü, tıbbi hizmet birimleri ve nitelikleri ile teknoloji yoğunluklu tıbbi cihaz dağılımı alanlarında kamu ve özel sektörü kapsayacak şekilde planlama yapılır:
a) Sağlık hizmetlerinin, demografik yapı ve epidemiyolojik özellikler de göz önünde bulundurulmak suretiyle kaliteli, hakkaniyete uygun ve verimli şekilde sunulması,
b) Sağlık kurum ve kuruluşlarının hizmet kapasiteleri, sağlık insan gücü ile çağdaş tıbbi bilgi ve teknolojinin ülke düzeyinde dengeli dağılımının sağlanması,
c) Koruyucu sağlık ve acil sağlık hizmetleri gibi işbirliği halinde hizmet sunumunun gerekli olduğu alanlarda uygun kapasitenin oluşturulması,
ç) Kaynak israfı ve atıl kapasiteye yol açılmaması.
(Değişik ikinci fıkra:RG-21/3/2014-28948) Özel hastane açmak isteyenler, Bakanlıkça yapılan planlamada ihtiyaç gösterilen yerleşim bölgelerinde faaliyette bulunmak üzere başvurabilir, düzenlemesine yer verilmiştir.
27.05.2012 ve 28305 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Özel Hastaneler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 9. maddesinde Yönetmeliğin Ek 5 inci maddesinin altıncı fıkrasının “Bakanlıkça yapılacak uzman hekim planlaması çerçevesinde ilan edilecek dönemlerde ve belirlenen uzmanlık dallarına göre özel hastanelere ek kadro verilebilir. Bu kadrolar, kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarında uzmanlık dallarına göre mevcut uzman hekim sayıları, bunların kamu ve özel sektördeki oransal dağılımları, özel hastanelerin yatak kapasiteleri ve doluluk oranları, ameliyathane, yoğun bakım ve özellikli üniteleri ile bu birimlerin verimliliği, ilgili alanda ve bölgedeki ihtiyaç çerçevesinde ve hizmet biriminin devamlılığı için gerekli asgari kadro talepleri dikkate alınarak, Planlama ve İstihdam Komisyonunun görüşü alınmak suretiyle belirlenir. Ek kadroların dağıtımına ilişkin bilgiler ilan metninde ayrıca belirtilir.” şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde en temel insan haklarından olan sağlıklı yaşam hakkının ticari amaçlar güdülerek ihlal edilmemesi için idareye özel sektörde faaliyet gösteren sağlık kuruluşları üzerinde denetim , çalışma usul ve esaslarını düzenleme yetkisi verildiği, bu amacın gerçekleştirilmesi için Planlama hükümlerinin mevzuata 2008 yılında girmiş ve uygulanmakta olduğu, mevzuat hükümleri uyarınca planlamanın amacının atıl kapasite ve kaynak israfına neden olmadan sağlık insan gücünün kamu ve özel sektörü kapsayacak şekilde ülkede dengeli dağılımı olduğu, düzenleyici işlemlerle bu amaçların gerçekleştirilmesinin Sağlık Bakanlığının görev ve yetkisinde bulunduğu görülmektedir.
Kaliteli ve verimli hizmet sunumunun tek başına hekim sayısının arttırılmasından ibaret olmadığı, yeterli tıbbi donanım çalışma koşulları yardımcı sağlık personeli gibi unsurların da sağlanması olduğu ve bu nitelikteki sağlık hizmetinden ülkenin her yerinde vatandaşların eşit ve dengeli yararlanma hakkını da kapsayacak şekilde örgütlemeyi de kapsaması gerektiği açıktır. Bu doğrultuda planlama hükümleri neticesinde oluşturulan Planlama İstihdam Komisyonunun karar alırken kamu ve özel sektörde bulunan personel sayılarını da göz önüne bulundurduğu açıktır. İdarenin dosyaya sunmuş olduğu bilgi ve belgelerin tetkikinden … İlinin hekim sayısı açısından Türkiye ortalamasının üstünde istihdama sahip olduğu, Kamu Personeli Dağıtım Cetveline göre doluluk oranı % 100 ün üzerinde olan illerden olduğu anlaşılmaktadır. Öte yandan … İlinde davacının talep ettiği branşlardan Radyoloji, Anesteziyoloji ve Reanimasyon, Beyin ve Sinir Cerrahisi, Endokrinoloji ve Tıbbi Onkoloji uzmanlık dallarındaki Türkiye ortalaması ve … ortalamasına bakıldığında davacının talep ettiği kadrolardan olan bu kadrolar açısından … ilinin hekim istihdamı bakımından ortalamanın üzerinde olduğu, davacının talep ettiği kadrolardan Özel Hastaneler Yönetmeliğinin 27.05.2012 tarihli yönetmelik değişikliği çerçevesinde ek kadro dağıtımına ilişkin hükümleri çerçevesinde 1’er adet Anesteziyoloji ve Reanimasyon, Beyin ve Sinir Cerrahisi, Endokrinoloji ve Tıbbi Onkoloji uzmanlık dallarında kadro verildiği, talebinin planlama kapsamında kamu ve özel sektörde çalışan hekim istihdamı ve ülke genelindeki hekim dağılımı ve istihdam durumu göz önüne alınarak karşılandığı, … ilinde faaliyette bulunan davacının kapasite formuna bakıldığında sahip olduğu kadrolar ve talep ettiği kadrolar açısından da Türkiye ortalamasının üzerinde hekim istihdamı söz konusu olduğu ve … ilindeki istihdam durumunun kamu sektörü ve ülke genelindeki hekim dağlımı açısından bozulduğu, istihdamın büyükşehirlerde yoğunlaştığı görülmüştür.
Davacı tarafından ilave hekim taleplerinin planlama kapsamına girmeyeceği ileri sürülmüş ise de, davacının ilave hekim başvurusunun idarece doğrudan reddedilmediği, planlama hükümleri kapsamında değerlendirildiği ve ek kadro dağıtımı dönemlerinde taleplerinin bir kısmının karşılandığı dosya kapsamından görülmüş, ilave hekim başvurusu 2008 tarihinde yürürlüğe giren planlama hükümlerinin yürürlükte olduğu zamanda olduğundan, bu konudaki başvurunun yönetmelikte 2008 yılında yapılan değişiklik ile gelen planlama hükümlerine göre değerlendirilmesi gerekeceği ve planlama hükümlerinden sonraki ilave hekim taleplerinin planlama kapsamında değerlendirileceği ve bu konudaki başvurunun Sağlık Bakanlığınca yapılacak olan hekim istihdamının ülke genelinde dengeli dağlımını amaçlayan planlamaya tabi olacağından, dava konusu işlemde anılan düzenlemelere aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve … sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 18.06.2014 gün ve 6545 sayılı Kanunla eklenen Geçici 8. maddesinin 1. fıkrası ve 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/09/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.