Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2011/773 E. , 2016/146 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ON BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2011/773
Karar No : 2016/146
Temyiz Eden ve Karşı Taraf (Davacı) :
Vekili :
Temyiz Eden ve Karşı Taraf (Davalı) :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … günlü, E:…; K:… sayılı kararının taraflarca hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek aleyhlerine ilişkin kısımlarının bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Taraflarca savunma verilmemiştir.
Düşüncesi :
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesince tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü:
Dava; davacıya 506 sayılı Yasanın 140. maddesi uyarınca 43.682,40 TL idari para cezası verilmesine ilişkin 09.04.2007 gün ve 72275 sayılı işlem ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine ilişkin 27.04.2007 gün ve 255 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İstanbul 3. İdare Mahkemesi’nce; dava konusu işlemlerin 17.593 20 TL’lik kısmının somut tespit içermeksizin tesis edildiği gerekçesiyle iptaline, davanın 26.089,20 TL’lik kısmı yönünden ise yasal yükümlülüklerin yerine getirilmediğinin anlaşıldığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
Taraflarca, anılan mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek aleyhlerine olan kısımlarının temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
İşlem tarihinde yürürlükte bulunan 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun, 4958 sayılı Yasayla değişik 79. maddesinde, işverenin bir ay içinde çalıştırdığı sigortalının sigorta primleri ve destek primi hesabına esas tutulan kazançlar toplamı ve prim ödeme gün sayıları ile bu primleri gösteren ve örneği yönetmelikle belirlenen asıl veya ek belgeleri ait olduğu ayı veya dönemi takip eden ayın sonuna kadar Kuruma vermekle yükümlü olduğu; ihaleli işler ile özel bina inşaatı işyerlerinde yeterli işçilik bildirimi olup olmadığının Kurumca araştırılacağı; 130. maddesinde, sigorta müfettişlerinin, bu Yasanın uygulanması bakımından, İş Kanununda belirtilen teftiş, kontrol ve denetleme yetkisini haiz oldukları; işverenin Kuruma, işin yürütülmesi için gerekli olan sigortalı sayısının, çalışma süresinin veya prime esas kazanç tutarının altında bildirimde bulunduğunun Kurumca saptanması halinde, işin yürütülmesi için gerekli olan asgari işçilik miktarının, sigorta müfettişi tarafından tespit edilebileceği; bu maddenin uygulamasında teftiş, kontrol ve denetleme yetkisine sahip olanlar tarafından düzenlenen tutanakların, aksi sabit oluncaya kadar geçerli olduğu; 140. maddesinin (c) bendinde ise, Yasanın 79. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen prim belgelerini yasal süresi içinde Kuruma vermeyenlere her bir fiil için belgenin, denetim elemanlarınca yapılan tespitler sonucunda hizmetleri veya kazançlarının Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği saptanan sigortalılarla ilgili olması halinde, aylık asgarî ücretin üç katı tutarında idarî para cezası verilieceği kurala bağlanmıştır.
1.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 86. maddesinde, 506 sayılı Yasanın 79. maddesindeki düzenlemeye paralel olarak, işverene, aylık prim ve hizmet belgesi düzenleyerek Kuruma verme yükümlülüğü getirilmiş; ancak 5510 sayılı Yasanın 102. maddesinin c/4 bendinde, söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesinin yaptırımı, 506 sayılı Yasanın 140. maddesinin c/3 bendinden farklı olarak, aylık asgari ücretin “üç katı” yerine, “iki katı” olarak belirlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davacının sahibi olduğu, Özel Dörtler Dershanesinde yapılan denetim sonucu düzenlenen 10.11.2006 tarihli raporda işyerinde Matematik öğretmeni Fahriye Gündüz’ün 01.10.2005 – 30.06.2006 tarihleri arasında çalıştığı, adı geçenin işe giriş bildirgesinin ve sosyal güvenlik destek prim bodrolarının verilmediğinin tespit edildiği, yine 19 çalışanın 2005/1-12 dönemine ilişkin sosyal güvenlik destek prim bodrolarının verilmediği, 26 çalışanın tam ay çalıştırıldığı halde kurumu noksan ücret bildirildiğinin tespit edildiği, rapor doğrultusunda 09.04.2007 gün ve 72275 sayılı işlem ile Fahriye Gündüz’ün işe giriş bildirgesinin verilmediğinden bahisle 531,00 TL, Fahriye Gündüz’ün sosyal güvenlik destek prim bodrolarının (2006/1-6 dönemine ilişkin ) verilmediğinden bahisle (531x3x6 ) 7.965,00 TL, Fahriye Gündüz ve 19 çalışanın sosyal güvenlik destek prim bodrolarının (2005/1-12 dönemi)verilmediğinden bahisle (488x3x12) 17.593,20 TL ve 26 çalışanın (2005/1-12 dönemi ) eksik ücret bildirildiğinden bahisle (488x3x12) 17.593,20 TL olmak üzere toplam 43.682,40 TL para cezası verildiği, davacı tarafından yapılan itirazın reddi üzerine anılan işlemlerin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü, davacıya ait dershanede çalıştığı ileri sürülen kişilerin, fiilen işe başladığı tarihlerin tespitine, dolayısıyla davalı Kuruma geç bildirilip bildirilmediklerine bağlı bulunmaktadır. Bu durumun tartışmadan uzak bir şekilde tespiti ise, davacı adına eksik işçilik bildirimi nedeniyle tahakkuk ettirilecek ek prime karşı İş Mahkemesinde açılacak dava sonucunda mümkün olabilecektir.
Aktarılan hususun açıklığa kavuşturulabilmesi amacıyla Danıştay 10. Dairesi’nin 29.6.2009 tarihli ara kararlarıyla, dava konusu olay nedeniyle davacı adına ek prim tahakkuk ettirilip ettirilmediği, tahakkuk ettirilmiş ise prim alacağına karşı İş Mahkemesinde dava açılıp açılmadığı hususunun taraflardan sorulmasına karar verilmiş; verilen yanıtlarda ek prim tahakkuku yapıldığı ve bu hususla alakalı İş Mahkemesi’nde dava açıldığı bildirilmiştir.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, İş Mahkemesince esas hakkında karar verilmiş olması halinde buna göre bir karar verilmesi ve 5510 sayılı Yasa’da öngörülen lehe hükümlerin de gözetilmesi gerekirken; anılan hususlar araştırılmaksızın eksik incelemeye dayalı olarak karar verilmesinde de hukuki isabet görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, tarafların temyiz istemlerinin kabulü ile … İdare Mahkemesi’nin … günlü, E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, dava dosyasının yeniden bir karar verilmek üzere anılan İdare Mahkemesine gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 21/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.