Danıştay 15. Daire Başkanlığı 2011/1992 E. , 2015/6643 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONBEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2011/1992
Karar No : 2015/6643
Temyiz Eden (Davacı) :
Vekili :
Karşı Taraf (Davalı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin …. tarih ve E:…; K:…sayılı kararının hukuka uygun olmadığı ileri sürülerek temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti :Savunma verilmemiştir.
Düşüncesi :Dava konusu idari para cezasının tesisinde 5510 sayılı Kanun’un lehe olan hükümleri uygulanması gerekmekte olup; bu husus gözetilmeksizin verilen Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onbeşinci Dairesi’nce gereği görüşüldü:
Dava; davacı tarafından, ….. Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü’nün 2.3920.011024278.061.01.35 sicil sayılı dosyasında davacı adına işlem gören Medikal Malzemeleri ve Gözlük Satışı işyeri ile ilgili olarak işyerinin mesul müdürünün 2005/1,2,3,4,5,6,7,8,9,10.aylarına ait sosyal güvenlik destek primi bordrolarının yasal süresi içerisinde verilmediğinden bahisle 506 sayılı Kanunun 140/c-3 maddesi uyarınca 14.661,00 TL idari para cezası tahakkuk ettirilmesine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu …… İl Müdürlüğü işlemine yapılan itirazın reddine ilişkin 05.04.2006 gün ve 72 sayılı komisyon kararının iptali istemiyle açılmıştır.
… İdare Mahkemesince; davacı adına işlem gören Medikal Malzemeleri ve Gözlük Satışı işi işyeri ile ilgili olarak işyerinin mesul müdürü olan kişinin 2005/1,2,3,4,5,6,7,8,9,10.aylara ait sosyal güvenlik destek primlerine ilişkin belgelerin yasal süresi içerisinde verilmediğinden bahisle 506 sayılı Kanunun 140/c-3 maddesi uyarınca davacı adına 14.661,00 TL idari para cezası tahakkuk ettirilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi yolunda karar verilmiştir.
Davacı tarafından, hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek anılan mahkeme kararının temyizen incelenip bozulması istenilmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; SGK …. İl Müdürlüğü’nün 2.3920.011024278.061.01.35 sicil sayılı dosyasında davacı adına işlem gören Medikal Malzemeleri ve Gözlük Satışı işyerinde 17.10.2005 tarihinde yoklama memuru tarafından yapılan kontrollerde, davacının yanında çalışan ve işyerinin mesul müdürü ……’nun sosyal güvenlik destek primlerinin ödenmediğinin sigorta yoklama memurluğu raporunda tutanak altına alındığı, bunun üzerine davacı tarafından 05.01.2006 tarihinde ……’na ait 2005/1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 aylara ilişkin olarak sosyal güvenlik destek primi bordrolarını davalı idareye verdiği ve davalı idarece 2005/1,2,3,4,5,6,7,8,910. aylara ilişkin olarak sosyal güvenlik destek primi belgesinin yasal süresi içerisinde verilmediğinden bahisle 17.01.2006 gün ve 2754, 2755, 2756, 2757, 2758, 2760, 2761, 2762, 2763, 2764 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Trabzon İl Müdürlüğü işlemleri ile 506 sayılı Kanun’un 140/c-3. maddesi uyarınca 14.661,00 TL idari para cezası tahakkuk ettirildiği, tahakkuk ettirilen idari para cezasının 23.01.2006 tarihinde tebliğ edildiği, idari para cezasına 03.02.2006 tarihinde yapılan itirazın 05.04.2006 tarih ve 7 sayılı komisyon kararı ile reddedildiği, itirazın reddine ilişkin kararın 21.04.2006 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, dava konusu idari para cezasına 21.04.2006 tarihli dilekçe ile …….1. Sulh Ceza Mahkemesi’nde itiraz edildiği, … 1. Sulh Ceza Mahkemesi’nin … gün ve … D.İş sayılı kararı ile Mahkemenin görevsizliğine karar verildiği, bu karar Yargıtay …Ceza Dairesi’nin .. gün ve E…. K:.. sayılı kararı ile onandığı, onama kararı 03.02.2010 tarihinde davacıya tebliğ edilmesi üzerine 05.02.2010 tarihli dilekçe ile de görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 79. maddesinin 1. fıkrasında, işveren, bir ay içinde çalıştırdığı sigortalının sigorta primleri ve destek primi hesabına esas tutulan kazançlar toplamı ve prim ödeme gün sayıları ile bu primleri gösteren ve örneği yönetmelikle belirlenen asıl ve ek belgeleri ait olduğu ayı veya dönemi takip eden ayın sonuna kadar Kuruma vermekle ve Kurumca istenilmesi halinde iş yeri kayıtlarını ibraz etmekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren bir ay içinde yazılı olarak Kuruma bildirmekle yükümlüdür hükmü, aynı maddenin 5. fıkrasında da, bu yükümlülükleri yerine getirmeyen işverenler hakkında 140. madde hükümlerinin uygulanacağı hükmü yer almaktadır.
506 sayılı Kanunun 140. maddesinde, c) (Değişik: 24/6/2004-5198/18 md.) Bu Kanunun 79 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri anılan fıkrada belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere her bir fiil için belgenin; 1- Asıl nitelikli olması halinde aylık asgarî ücretin üç katını geçmemek kaydıyla Kuruma verilmiş olan belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına aylık asgarî ücretin 1/5’i tutarında, 2- Ek nitelikte olması halinde Kuruma verilmiş olan her bir ek belge için aylık asgarî ücretin 1/8’i tutarında, Şu kadar ki, ek belgenin 79 uncu maddenin üçüncü fıkrasına istinaden Kurumca re’sen düzenlenmesi durumunda aylık asgarî ücretin üç katı tutarında, 3- Mahkeme kararı ile veya denetim elemanlarınca yapılan tespitler sonucunda ya da kamu kurum ve kuruluşları tarafından düzenlenen belgelerden hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği saptanan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği üzerinde durulmaksızın aylık asgarî ücretin üç katı tutarında…. idari para cezası verilir.” kuralı düzenlenmiştir.
506 Sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nu yürürlükten kaldıran 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun, idari para cezasına ilişkin hükümleri 1.10.2008 tarihinde yürürlüğe girmiş olup; anılan Yasanın 86. maddesinin 1. fıkrasında ise, işverenin bir ay içinde 4. maddeye tâbi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların; ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, 80. maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlü olduğu kurala bağlanmış; aynı Yasanın 102. maddesinde ise, 86. maddesinin 1. fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgelerin, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde ya da belirlenen süre içinde verilmediğinin, mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler sonucu anlaşılması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanacağı öngörülmüştür.
Türk Ceza Kanunu’nun 2’inci maddesinde ifadesini bulan “suç ve cezaların kanuniliği ilkesine göre, kanunun açıkça suç saymadığı bir fiilden dolayı ceza vermek mümkün olmadığı gibi, cürüm ve kabahatin işlendiği zamandaki kanunu ile sonradan çıkarılan kanunun hükümleri birbirinden farklı ise, failin lehine olan kanunun uygulanması esastır.
Uyuşmazlıkta, aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmemesi nedeniyle 506 sayılı Kanunun 140 (c) maddesi hükmü uyarınca ceza verilmesi gerektiği açıktır. Ancak, 506 sayılı Kanun’un 140 (c) maddesi hükmü dikkate alınarak davacıya asgari ücretin üç katı tutarında idari para cezası verildiği, oysa 506 sayılı Kanunun bir çok hükmünün 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kalktığı, davacının fiiline uyan cezanın da 5510 sayılı Kanunla asgari ücretin 2 katı oranına indirildiği görülmektedir.
Bu durumda, davacının lehine olan kanun dikkate alındığında idarî para cezasının asgari ücretin 2 katı tutarında uygulanması gerekirken, asgari ücretin 3 katı tutarında idarî para cezası verilmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…; K:… sayılı kararının BOZULMASINA, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23/10/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.