Danıştay 14. Daire Başkanlığı         2014/6311 E.  ,  2017/2428 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONDÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2014/6311
Karar No : 2017/2428

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacılar): 1-
2-
Vekilleri :
Karşı Taraf (Davalı) :
Vekili :
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin …. günlü, E:…. K:… sayılı kararının; usul ve yasaya uygun olmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi:
Düşüncesi : Davacılar tarafından, komşu parselleri üzerinde yer alan ruhsatsız yapı hakkında, 3194 sayılı İmar Kanununun 32 ve 42. maddeleri uyarınca gerekli işlemlerin tesis edilmesi için ilçe belediyesine yapılan başvurudan sonuç alınamadığından bahisle, sözü edilen Yasal işlemlerin 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 11. maddesi uyarınca, Büyükşehir Belediyesi tarafından yerine getirilmesi amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesine başvurulması üzerine, bu başvuruya karşılık olarak verilen ve davacılarca istemin reddi sayılarak görülmekte olan davanın konusunu oluşturan davalı İstanbul Büyükşehir Belediyesi cevabi işleminin; davacıların talebinin dikkate alınarak, söz konusu başvurunun çözüme kavuşturulması yolunda aşağıda yer verilen 5216 sayılı Kanunun 11. maddesi hükmünde öngörülen usul ve sürecin başlatıldığına ilişkin ilçe belediyesine yönelik tesis edilen ve aynı zamanda konuyla ilgili olarak davacıları bilgilendirme maksadı güden bir hazırlık işlemi olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda; uyuşmazlık konusu işlem, sözü edilen niteliği sebebiyle idari davaya konu edilebilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olmadığından, temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Ondördüncü Dairesince, işin gereği görüşüldü:
Dava; … İli, …. İlçesi, …. Mahallesi, … Mevkii, … pafta, … ada,… parsel sayılı taşınmaz üzerinde inşa edilen yapının, ruhsat ve imar planlarının iptal edilmesi nedeniyle yapı hakkında ilgili Belediyesi olan Pendik Belediyesi tarafından 3194 sayılı İmar Kanununun 32 ve 42. maddeleri uyarınca herhangi bir işlem yapılmadığından bahisle, bu işlemlerin 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 11. maddesi doğrultusunda Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılması yönündeki talebin, reddedilmiş sayıldığı olarak nitelendirilen İstanbul Büyükşehir Belediyesinin 28.06.2012 tarihli cevap yazısının iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; dava konusu işlemin, davacıları bilgilendirme mahiyetinde bir hazırlık işlemi olduğu, kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olmadığı, bu haliyle idari davaya konu edilemeyeceği gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiş, bu karar, davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 14. maddesinin 3/d fıkrasında; dilekçelerin idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem bulunup bulunmadığı yönünden de inceleneceği, 15. maddesinde ise; sözü edilen 3/d fıkrasında yazılı durumun varlığı halinde davanın reddine karar verileceği hükme bağlanmıştır.
Aynı Kanunun 10. maddesinde; “İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, İdare ve Vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı, isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıdaki hükümlerin değerlendirilmesinden; bir idari işlemin iptal davasına konu edilebilmesi için kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olması gerektiği, kesin ve yürütülmesi zorunlu işlemin ise, hukuk düzeninde sonuç doğuran, başka bir makamın onayına ihtiyaç göstermeyen ve ilgililerin hukuki durumunda değişiklikler meydana getiren bir işlem olması gerektiği, öte yandan, ilgililerin haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurmaları halinde, idarece verilen cevap kesin değilse ilgilinin bu cevabı istemin reddi sayarak dava açabileceği anlaşılmaktadır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun, “Büyükşehir belediyesinin imar denetim yetkisi” başlıklı, 11. maddesinde; “Büyükşehir belediyesi, ilçe belediyelerinin imar uygulamalarını denetlemeye yetkilidir. Denetim yetkisi, konu ile ilgili her türlü bilgi ve belgeyi istemeyi, incelemeyi ve gerektiğinde bunların örneklerini almayı içerir. Bu amaçla istenecek her türlü bilgi ve belgeler en geç onbeş gün içinde verilir. İmar uygulamalarının denetiminde kamu kurum ve kuruluşlarından, üniversiteler ve kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarından yararlanılabilir, Denetim sonucunda belirlenen eksiklik ve aykırılıkların giderilmesi için ilgili belediyeye üç ayı geçmemek üzere süre verilir. Bu süre içinde eksiklik ve aykırılıklar giderilmediği takdirde, büyükşehir belediyesi eksiklik ve aykırılıkları gidermeye yetkilidir. Büyükşehir belediyesi tarafından belirlenen ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapılar, gerekli işlem yapılmak üzere ilgili belediyeye bildirilir. Belirlenen imara aykırı uygulama, ilgili belediye tarafından üç ay içinde giderilmediği takdirde, büyükşehir belediyesi 3.5.1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 32 ve 42 nci maddelerinde belirtilen yetkilerini kullanma hakkını haizdir. Ancak 3194 sayılı Kanunun 42 nci madde kapsamındaki konulardan dolayı iki kez ceza verilemez.” hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada,… ve …. parsel sayılı taşınmazların maliki ve bu taşınmazların üzerinde bulunan fabrikaların işletmecisi olan davacılar tarafından, komşu parselleri olan …parsel sayılı taşınmaz üzerinde inşa edilmekte olan … Alışveriş Merkezinin, imar planları ile inşaat ruhsatının İdari Yargı yerlerince iptal edilmesi nedeniyle ruhsatsız hale geldiği, yapı hakkında 3194 sayılı Yasanın 32 ve 42. maddeleri uyarınca işlem yapılması yönünde ilgili Pendik Belediyesine yapılan başvuruya olumsuz cevap verildiği, ilçe belediyesince yapılmayan işlemlerin 18.05.2012 tarihli dilekçeleri ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 11. maddesi doğrultusunda Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılması yönündeki taleplerinin, İstanbul Büyükşehir Belediyesinin, 28.06.2012 tarihli cevabıyla reddedilmiş sayıldığı kabul edilerek görülmekte olan davanın açıldığı, dava konusu 28.06.2012 tarihli yazının sonuç kısmı içeriğinin ise; “ilgili şikayet dilekçesi ile 3194 sayılı İmar Kanunu, Mer-i İmar Planı, İmar Mevzuatı ve ilgili yönetmelikler doğrultusunda, Başkanlığınız teknik elemanlarınca imar işlem dosyasında ve mahallinde tetkik edilerek gerekli yasal işlemlerin yapılması ve sonucundan evrak suretiyle birlikte Başkanlığımıza ve ilgilisine bilgi verilmesi…” şeklinde olduğu anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davalı idarenin dava konusu edilen cevap yazısının, davacılar açısından, yeterli ve tatmin edici açıklıkta görülmeyerek, taleplerini tam olarak karşılamadığının iddia edildiği, dolayısıyla 2577 sayılı Kanunun yukarıda anılan 10. maddesi kapsamında yapılmış başvuruya verilen cevabın istemin reddi sayılarak bakılan davanın açıldığı, bu haliyle söz konusu işlemin, davacıların isteminin reddi şeklinde nitelendirilmesi gerektiği ve tüm bu hususlar doğrultusunda idari davaya konu edilebilecek mahiyette bir işlem olduğu anlaşıldığından, İdare Mahkemesince, uyuşmazlığın esasının incelenmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, davanın incelenmeksizin reddi yolunda verilen kararda hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle; ….. İdare Mahkemesinin … günlü, E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, dosyanın Mahkemesine gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 18/04/2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.