Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2023/859 E.  ,  2023/2279 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2023/859
Karar No:2023/2279

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … İdaresi (…) …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nca Muğla İli, Köyceğiz İlçesi, … Mahallesi’nde bulunan .. parsel sayılı (Lotlu Listede 216. sırada yer verilen) taşınmaza ilişkin, TOKİ’ye ait arsaların, Emlak Yönetim Hizmetleri ve Ticaret A.Ş. marifetiyle düzenlenecek açık artırma toplantılarında alınacak tekliflerin değerlendirilmesi yöntemiyle satışa sunulmasına dair (“Bilkent Otel/Ankara ile TOKİ Hizmet Binası Halkalı/İstanbul” adreslerinde ve “www.emlakyonetim.com.tr”den internet bağlantıları ile) 10/06/2021 tarihinde açık teklif alma (açık artırma) yöntemiyle gerçekleştirilen ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; mülkiyeti Hazine’ye ait iken davalı idareye devredilen Muğla İli, Köyceğiz İlçesi, … Mahallesi, .. sayılı parselde bulunan, Lotlu Listede 216. sırada yer alan 1.140,03 m² alanlı taşınmazın, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Ayni Hak Tesisi ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliği uyarınca satılmasına 07/05/2021 tarihli Olur’la karar verildiği, söz konusu Olur’a istinaden satış tarihinden 15 gün önce ülke genelinde yayın yapan baskı tirajı yüksek olan gazetelerde ilana çıkıldığı, aynı zamanda davalı idarenin internet sitesinden de satışa ilişkin duyurunun yapıldığı, 09-10/06/2021 tarihlerinde gerçekleştirilen arsa satış müzayedesinde taşınmazın 1.120.000,00.-TL bedelle satıldığı, davacı tarafından da satış işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, bahse konu taşınmazın satış işlemlerinin, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Ayni Hak Tesisi ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine uygun olarak yapıldığı, taşınmazın ihale yapılmadan davacıya öncelikli olarak satılmasını gerektiren hukuki bir durumun da mevcut olmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu taşınmazın Milli Emlak tarafından ihale edilebilecekken amacına aykırı şekilde davalı idareye devredildiği ve TOKİ tarafından yapılan yeni ihaleye katılım hakkının kısıtlandığı, ihale edilen taşınmazın özel çevre koruma alanında kalmakta olup 26/04/2009 tarih ve 27211 sayılı 323 sayılı Milli Emlak Genel Tebliği gereği işbu taşınmazın arsa üretim alanı yapılamayacak ve TOKİ’ye devredilemeyek taşınmazlardan olduğu, Milli Emlak Müdürlüğü kanalı ile satılabilecek olan taşınmazın sözde ve kanuna aykırı gerekçelerle arsa üretim alanı yapılarak sonrasında TOKİ’ye devredildiği ve dava konusu ihale ile amaç unsuruna aykırı şekilde satıldığı, tarafınca Köyceğiz ilçesi, … mahallesinde bulunan 16 adet taşınmazın arsa üretim alanı yapılması ve TOKİ’ye devredilmesine dair işlemlere ilişkin işlemlere yönelik … İdare Mahkemesi’nin E:… sayılı dosyasında ve Danıştay Onuncu Dairesi’nin E:2022/6641 (ilk derece mahkemesi sıfatı ile) sayılı dosyasında dava açıldığı, her hâlükârda Mahkemece işbu davaların neticesinin beklenmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Mülkiyeti Hazine’ye ait iken davalı idareye devredilen Muğla İli, Köyceğiz İlçesi, …Mahallesi … sayılı parselde bulunan, Lotlu Listede 216. sırada yer alan, 1.140,03 m² alanlı taşınmazın, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Satış, Devir, İntikal, Kiraya Verme, Trampa, Sınırlı Ayni Hak Tesisi ve Arsa Satışı Karşılığı Gelir Paylaşımı İhale Yönetmeliği uyarınca satılmasına 07/05/2021 tarihli Olurla karar verilmiş, söz konusu Olura istinaden satış tarihinden 15 gün önce ülke genelinde yayın yapan baskı tirajı yüksek olan gazetelerde ilana çıkılmış, aynı zamanda davalı idarenin internet sitesinden satışa ilişkin duyuru yapılmış, 09-10/06/2021 tarihlerinde gerçekleştirilen arsa satış müzayedesinde taşınmaz 1.120.000,00.-TL bedelle satılmıştır.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
… İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, Danıştay Onüçüncü Dairesi’nin 27/09/2022 tarih ve E:2022/3030, K:2022/3357 sayılı kararıyla bozulması üzerine, bozma kararına uyularak verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı 2577 sayılı Kanun’un 3. maddesi hükmüne uygun bulunmayan dava dilekçesinin reddi kararı üzerine yenilenen davada davalı idarenin 28/12/2022 tarihinde İdare Mahkemesi kaydına alınan savunma dilekçesinde, davanın öncelikle görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği itirazında bulunulmuş ancak Mahkemece bu konuda herhangi bir işlem yapılmamıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun’un “Olumlu görev uyuşmazlığı çıkarma” başlıklı 10. maddesinde, “Görev uyuşmazlığı çıkarma; adlî ve idarî bir yargı merciinde açılmış olan davada ileri sürülen görev itirazının reddi üzerine ilgili Başsavcı veya Başkanunsözcüsü tarafından görev konusunun incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi’nden istenmesidir. Yetkili Başsavcı veya Başkanunsözcüsünün Uyuşmazlık Mahkemesi’nden istekte bulunabilmesi için, görev itirazının, hukuk mahkemelerinde en geç birinci oturumda, idarî yargı yerlerinde de dilekçe ve savunma evresi tamamlanmadan yapılmış olması ve yargı yerlerinin de kendilerinin görevli olduklarına karar vermiş bulunmaları şarttır. …”; “Yargı merciince yapılacak işlemler” başlıklı 12. maddesinde, “Görev itirazında bulunan kişi veya makam, itirazın reddine ilişkin kararın verildiği tarihten, şayet bu kararın tebliği gerekiyorsa tebliğ tarihinden, itiraz yolu açık bulunan ceza davalarında ise ret kararının kesinleştiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde, uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili makama sunulmak üzere iki nüsha dilekçeyi itirazı reddeden yargı merciine verir. Bu yargı mercii, dilekçenin bir nüshasını ve varsa eklerini yedi gün içinde cevabını bildirmesi için diğer tarafa tebliğ eder. Tebligat yapılan taraf, süresi içinde bu yargı merciine cevabını bildirmezse, cevap vermekten vazgeçmiş sayılır. Yargı mercii, itiraz dilekçesi üzerine verdiği itirazı ret kararını kaldırarak görevsizlik kararı vermediği takdirde; yetkili makama sunulmak üzere kendisine verilen dilekçeyi, alınan cevabı ve görevsizlik itirazının reddine ilişkin kararını, dava dosyası muhtevasının onaylı örnekleriyle birlikte uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makama gönderir. Bir davada uyuşmazlık çıkarılması için yalnız bir kez başvurulabilir.” kurallarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuatın değerlendirilmesinden, adli veya idari yargı mercilerinde açılan davalarda, görev itirazında bulunulması hâlinde, başkaca bir usuli işlem yapılmadan ve dosyanın esasına girilmeden, görev itirazı hakkında bir karar verilmesi ve itirazın reddedilmesi hâlinde bu kararın tebliğ edilerek görev itirazında bulunan kişi veya makama görev uyuşmazlığı çıkarma imkânı tanınması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, yenilenen dava dilekçesinin davalı idareye 17/12/2022 tarihinde tebliğ edildiği, davalı idare tarafından verilen savunma dilekçesinin 28/12/2022 tarihinde İdare Mahkemesi kaydına alındığı, savunma dilekçesinde adli yargının görevli olduğu iddia edilerek görev itirazında bulunulduğu hâlde, İdare Mahkemesi’nce “görevlilik kararı” alınarak taraflara tebliğ edilmeden dosyanın esası hakkında karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, görev itirazında bulunulması hâlinde öncelikle 2247 sayılı Kanun hükümleri gereğince görev itirazının karara bağlanması, uyuşmazlığın görüşülüp çözümlenmesinde idari yargı yerinin görevli olduğu kanaatine varılıyorsa öncelikle İdare Mahkemesi’nce “görevlilik kararı” verilmesi, görevlilik kararının tebliği üzerine ilgilinin başvurusu üzerine yetkili makamca görev uyuşmazlığı çıkarılması hâlinde görev uyuşmazlığının sonucu beklenerek ya da uyuşmazlık çıkarılması için tanınan 15 günlük süre içinde uyuşmazlık çıkarılması için başvurulmaması hâlinde, anılan süre geçtikten sonra, uyuşmazlığın esasının görüşülmesi gerektiği; bakılan davada, davalı idare tarafından verilen savunma dilekçesinde görev itirazında bulunulduğu görüldüğünden, görev itirazı üzerine 2247 sayılı Kanun’da öngörülen süreç işletilmeden, başka bir anlatımla, görevlilik kararı verilmeden, İdare Mahkemesi’nce dosyanın esası hakkında karar verilmesinde usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 12/05/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.