Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2023/68 E. , 2023/778 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2023/68
Karar No:2023/778
TEMYİZ EDENLER : 1. (DAVALI) … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2. (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) … Orman Ürünleri İthalat İhracat Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : Sınırlı Sorumlu … Kooperatifi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli ili, Gebze ilçesi, … Mahallesi, …Sanayi Sitesi, …, No:…’de bulunan 2.615 m² alanın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 36. maddesi uyarınca gerçekleştirilen ihale sonucunda …Orman Ürünleri İthalat İhracat Ticaret Ltd. Şti.’ye açık depolama yeri olarak kiraya verilmesine ilişkin … tarih ve …sayılı Gebze Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; açık depolama alanı olarak davalı idarece yapılan ihale sonucunda kiraya verilen yerin Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve …sayılı kararı ile onaylanan 1/1.000 ölçekli revizyon uygulama imar planında halkın (sitenin) ortak kullanımına ayrılmış kısmen yol ve park alanında kaldığı, bu itibarla, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 3. maddesine aykırı olarak söz konusu alanın amacı ve işlevi dışında kullanılmasına yol açacak bir şekilde açık depolama yeri olarak kiralanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ehliyet ve süre aşımına ilişkin iddialarının Mahkemece incelenmediği, davacının dava konusu ihaleye katılmadığı, davanın süresinde açılmadığı, dava konusu yerin mülkiyet sahiplerinin talebi doğrultusunda bedelsiz olarak yeşil alana terk edildiği, söz konusu parsellerde imar uygulamasıyla DOP kesintisi yapılmadığı, parselin ifraz işlemi sonucunda oluştuğu, dava konusu taşınmazın daha önce davacı tarafından üçüncü kişilere kiraya verildiği; davalı yanında müdahil tarafından, ihaleye katılmayan davacının dava açma ehliyetinin bulunmadığı, dava konusu taşınmazın davacının iddiasının aksine davalı idarenin DOP kesintilerinden elde ettiği bir yer olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile temyize konu İdare Mahkemesi kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davalı idareye ait Kocaeli ili, Gebze ilçesi, …Mahallesi, …Sanayi Sitesi, …, No:…’de bulunan 2.615 m² tescilsiz alanın üç yıl süreyle kiraya verilmesi …tarih ve …sayılı Başkanlık Olur’u ile uygun bulunmuş; muhammen bedelin belirlenmesini müteakip anılan taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 36. maddesi gereğince üç yıl süreyle ihale edilerek kiraya verilmesine ilişkin 06/05/2022 tarihli İhale Onay Belgesi düzenlenmiştir.
İhaleye ait ilan metni davalı Belediyenin ilan panosunda 13/05/2022 ve 16/05/2022 tarihlerinde iki kez ilan edilerek duyurulmuştur. İhale Şartnamesine göre taşınmazın açık depolama alanı olarak kiraya verilmesi için 26/05/2022 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye müdahil şirket tek istekli olarak katılmış; 120.000,00-TL+KDV olan (ilk yıl için) yıllık kiralama bedeli teklifini yapılan sözlü pazarlık sonucunda 126.000,00-TL+KDV’ye yükseltmesi sonucunda, dava konusu taşınmazın ilk yıl için anılan bedel üzerinden müdahil şirkete üç yıl süreyle kiraya verilmesine, ikinci ve üçüncü yıllar için kira artışının TÜFE endeksinin on iki aylık ortalamasına göre belirlenmesine ilişkin … tarih ve …sayılı Belediye Encümeni kararı alınmıştır.
Bunun üzerine anılan Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 2. maddesinde, bu Kanun’un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu; “İhalenin ilanı” başlıklı 17. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, günlük gazete çıkan yerlerde ihalelerin, ihalenin yapılacağı yerde çıkan gazetelerde en az bir gün aralıkla yayımlanmak suretiyle iki defa duyurulacağı, gazete ile yapılacak ilk ilan ile ihale günü arasının 10 günden, son ilan ile ihale günü arasının 5 günden az olamayacağı, (b) bendinde ise, günlük gazete çıkmayan yerlerdeki ihalelerde ilanın bu fıkranın (a) bendindeki süreler içinde ilgili idare ile hükûmet ve belediye binalarının ilan tahtalarına asılacak yazılar ve belediye yayın araçları ile yapılacağı, bu işlemlerin bir tutanakla belgeleneceği, bu yerlerde en çok 7 gün aralıklarla gazete çıkıyorsa ayrıca gazete ile bir defa ilan yapılacağı kurala bağlanmıştır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1. maddesinde, bu Kanun’un, yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların, plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlendiği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesi’nce, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 3. maddesine aykırı olarak uygulama imar planında kısmen yol ve park alanında kalan taşınmazın açık depolama yeri olarak kiralanmasında hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; dava konusu taşınmazın Kocaeli Büyükşehir Belediye Meclisi’nin …tarih ve …sayılı kararıyla onaylanan 1/1.000 ölçekli uygulama imar planında kısmen park, kısmen yol alanında kaldığı anlaşılmakla birlikte, ihale öncesinde de davacı kooperatif tarafından “kira bedeli” adı altında alınan ücretler karşılığında fiilen üçüncü kişilere kullandırılmakta olduğu, söz konusu alan üzerinde uygulama imar planında öngörülen fonksiyonların hayata geçirilmesine ilişkin bir uygulama bulunmadığı, nitekim dava konusu ihaleye ait şartname ve sözleşme hükümleri incelendiğinde taşınmazın, üzerinde yürürlükte olan imar planı hükümlerine aykırı yapılaşmaya sebep olmayacak şekilde “açık depolama alanı” olarak kullanılmak üzere makûl ve geçici bir süre için kiraya verildiği, söz konusu alan üzerinde sözleşme bitiş tarihinden önce Belediye tarafından yeni bir düzenleme çalışması yapılırsa sözleşmenin idarece feshedileceği ve kiracının buna itiraz hakkı bulunmadığı (İhale Şartnamesi md. 19), kiracının alan üzerine 3×7 metre ebadında geçici konteyner haricinde hiçbir yapı yapamayacağı (Kira Sözleşmesi md. 6/m) anlaşıldığından, 3194 sayılı Kanun’un 1. maddesinde belirtilen düzenlenme amacı dikkate alındığında, salt imar planlarında kamusal kullanıma ayrılmış olmalarının tek başına kamuya ait taşınmazların söz konusu plan hükümleri doğrultusunda uygulama yapılarak kullanıma başlanmasına kadar geçecek sürede âtıl durumda kalmasına gerekçe oluşturmayacağı, başka bir anlatımla, bunların kamu yararı gözetilerek mâkûl süreler için, 3194 sayılı Kanun’un amacına ve plan hükümlerinde öngörülen yapılaşma şartlarına aykırılık oluşturmamak kaydıyla kiraya verilebileceği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, 2886 sayılı Kanun uyarınca taşınmazların kiraya verilmesini konu alan ihalelere ilişkin ilanların, günlük gazete çıkan yerlerde, yapılacak ilk ilan ile ihale günü arası on günden, son ilan ile ihale günü arası beş günden az olmamak üzere, günlük gazetelerde en az bir gün aralıkla yayımlanmak suretiyle iki defa duyurulması; günlük gazete çıkmayan yerlerde ise, ilgili idare ile hükûmet ve belediye binalarının ilan tahtalarına asılacak yazılar ve belediye yayın araçları ile yapılması, ayrıca bu yerlerde en çok yedi gün aralıklarla gazete çıkıyorsa ayrıca gazete ile de bir defa ilan yapılması öngörülmüş olup, açıklık ve rekabet ilkelerinin sağlanması için ihalenin mevzuatta öngörülen usûle uygun olarak ilan yoluyla duyurulması büyük önem taşımaktadır.
Dava konusu ihaleye ait onay belgesinde ihalenin yalnızca “belediyenin ilan panosunda iki gün ikişer defa ilan edilmesi”nin öngörüldüğü, Gebze Belediye Başkanlığı İşletme ve İştirakler Müdürlüğü tarafından Basın, Yayın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü’ne gönderilen …tarih ve …yazıyla ilan metninin belediyenin ilan panosunda 13/05/2022 ve 16/05/2022 tarihlerinde ikişer kez ilan edilmesinin istenildiği, ihale ilanının anılan tarihlerde belediyenin ilan panosuna asılarak duyurulduğu, davalı idare tarafından sunulan işlem dosyasında da ihalenin, belediyenin ilan panosuna asılan yazılı metin dışında herhangi bir yöntemle daha ilan edilerek duyurulduğuna ilişkin herhangi bir bilgi veya belge bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu ihaleye ilişkin ilan metninin belediyenin ilan panosuna asılarak duyurulduğu açık olsa da, 2886 sayılı Kanun’un 17. maddesinin birinci fıkrasında öngörülen zorunluluklara aykırı olarak, ilan metninin belediye ilan tahtasına asılacak yazı ile duyurulmasının yanı sıra, ihalenin yapıldığı yerde günlük gazete çıkıyorsa gazetede herhangi bir ilan yapılmadığı, günlük gazete çıkmıyorsa da hükûmet binasının ilan tahtalarına asılacak yazı ve belediye yayın araçları ile duyuru gerçekleştirilmediği ve haftalık gazete çıkıyorsa gazeteyle de ilan yapılmadığı anlaşıldığından, dava konusu taşınmazın kiraya verilmesine ilişkin ihale ilanının usûlüne uygun olarak yapılmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, usûlüne uygun olarak ilan edilmeden gerçekleştirilen dava konusu ihalede hukuka uygunluk, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının ve müdahilin temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya ve müdahile iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 22/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.