Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2023/482 E. , 2023/940 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2023/482
Karar No : 2023/940
YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI
Dava, … A.Ş. (…) tarafından Piyasa Yönetim Sistemi (PYS) üzerinden 15/06/2022 tarihinde yayımlanan Mayıs 2022 dönemine ilişkin uzlaştırma bildiriminde davacı şirket hakkında KDV hariç 55.261.446,28-TL tutarında kaynak bazında destekleme bedeli borcu tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemin; bu işleme karşı EPİAŞ’a 30/06/2022 tarihli dilekçeyle yapılan itirazın cevap verilmemek suretiyle reddine dair işlemin ve söz konusu işlemlere karşı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na 07/07/2022 tarihli dilekçeyle yapılan itirazın cevap verilmemek suretiyle reddine dair işlemin iptali istemiyle … ve … Kurumu’na karşı açılmıştır.
Ankara 17. İdare Mahkemesi’nin 23/11/2022 tarih ve E:2022/1865, K:2022/2476 sayılı kararıyla; davaya konu esas işlemin EPİAŞ tarafından tesis edildiği, anılan şirketin merkezinin İstanbul ilinde bulunduğu anlaşıldığından, uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı Kanun’un 32. maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki genel yetki kuralı uyarınca, dava konusu işlemi tesis eden idarî merciin bulunduğu yerdeki İstanbul İdare Mahkemesi’nin yetkili olduğu sonucuna varılarak davanın yetki yönünden reddine, dava dosyasının İstanbul İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verilmiştir.
İstanbul 9. İdare Mahkemesi’nin 25/01/2023 tarih ve E:2022/2950, K:2023/179 sayılı kararıyla; kaynak bazında destekleme bedeli borcu tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemin, 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 17. maddesi uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nca yayımlanan Kaynak Bazında Destekleme Bedelinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar’ın (Usul ve Esaslar) 5. maddesi uyarınca tesis edildiği, bu kapsamda, dava konusu işlemlerin Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nca yayımlanan Usul ve Esaslar uyarınca tesis edildiği anlaşıldığından, uyuşmazlığın çözümünde 2577 sayılı Kanun’un 32. maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki genel yetki kuralı uyarınca, asıl işlemi tesis eden Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun bulunduğu yerdeki Ankara İdare Mahkemesi’nin yetkili olduğu sonucuna varılarak davanın yetki yönünden reddine, 2577 sayılı Kanun’un 43. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince yetkili mahkemenin belirlenmesi için dosyanın Danıştay’a gönderilmesine karar verilmiştir.
Aktarılan kararlar üzerine ortaya çıkan yetki uyuşmazlığına ilişkin dosya, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 27. maddesi ve 2577 sayılı Kanun’un 43. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı Kanun’un “İdari davalarda genel yetki” başlıklı 32. maddesinin birinci fıkrasında, “Göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla, bu Kanun’da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesi, dava konusu olan idarî işlemi veya idarî sözleşmeyi yapan idarî merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesidir.” kuralına yer verilmiştir.
İdarî davalarda genel yetki, 2577 sayılı Kanun’un 32. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan maddenin birinci fıkrasına göre, iptal davalarında yetki konusundaki genel kural, dava konusu idarî işlemi tesis eden idarî merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesinin yetkili olmasıdır.
İdarî dava türlerinden olan iptal davalarında, yetkili mahkemenin tespitinde 32. maddede belirlenen ilkenin uygulanmasının esas olduğu, bu genel kuraldan ayrılmanın ancak istisna öngören özel bir yetki kuralının varlığı hâlinde mümkün olduğu açıktır.
Ankara 17. İdare Mahkemesi ile İstanbul 9. İdare Mahkemesi’nce uyuşmazlığın dava konusu işlemi tesis eden idarî merciin bulunduğu yer idare mahkemesinin yetkisinde olduğu noktasında bir ihtilaf bulunmamakta olup mahkemelerin yetkisine ilişkin somut uyuşmazlık, dava konusu işlemi tesis eden merciin belirlenmesine yönelik değerlendirmelerdeki farklılıktan kaynaklanmaktadır.
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun ”Tarifeler ve tüketicinin desteklenmesi” başlıklı 17. maddesine, 08/03/2022 tarih ve 31772 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7381 sayılı Kanun’un 27. maddesinin altıncı fıkrasıyla eklenen on birinci fıkrasında, ”Ulusal veya uluslararası piyasalarda elektrik enerjisi üretimine girdi olan emtia fiyatlarının ve/veya kaynak maliyetleri arasındaki farkların makul olmayan artışları nedenleriyle, arz güvenliğinin ve/veya tüketicilerin korunması amacıyla elektrik enerjisinin üretim maliyetleri dikkate alınarak, her seferinde altı ayı geçmemek üzere, Kurum tarafından kaynak bazında tüketiciyi ve/veya maliyeti yüksek üretimi destekleme bedeli belirlenebilir. Bu bedel, üretim maliyeti düşük üreticiden karşılanarak arz güvenliğinin, maliyeti yüksek üretimin ve/veya tüketicilerin desteklenmesi amacıyla kullanılır. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın uygun görüşü alınarak Kurum tarafından belirlenir.” kuralına yer verilmiştir.
Söz konusu düzenlemeye dayanılarak hazırlanan ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nca kabul edilerek yürürlüğe giren Kaynak Bazında Destekleme Bedelinin Belirlenmesine ve Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar’da, destekleme bedelinin, Kurul tarafından kaynak bazında belirlenen azamî uzlaştırma fiyatları kullanılarak, uzlaştırma dönemi bazında piyasa işletmecisi EPİAŞ tarafından hesaplanarak ilgili piyasa katılımcısına tahakkuk ettirileceği, hesaplanan toplam destekleme bedelinin EPİAŞ tarafından piyasa katılımcılarına üretim destekleme tutarı olarak yansıtılacağı kurala bağlanmıştır.
Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin “Uzlaştırma bildirimleri
” başlıklı 132/A maddesinin birinci fıkrasında, “Uzlaştırma hesaplamaları sonucunda piyasa katılımcılarının her fatura dönemi için Piyasa İşletmecisi’ne ödeyeceği ya da Piyasa İşletmecisi tarafından piyasa katılımcılarına ödenecek tutarları içeren ön uzlaştırma bildirimi asgarî olarak, en geç fatura dönemini takip eden ayın on birinci günü, nihaî uzlaştırma bildirimi ise, fatura dönemini takip eden ayın on beşinci günü, ayın on beşinci gününün hafta sonu veya resmi tatile denk gelmesi durumunda hafta sonu veya resmî tatilin bitimini takip eden iş günü PYS aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulur.
“; “Faturalama
” başlıklı 132/C maddesinin birinci fıkrasında, “Piyasa İşletmecisi, nihaî uzlaştırma bildiriminin PYS aracılığı ile ilgili piyasa katılımcılarına duyurulduğu günden itibaren yedi gün içinde, geçerli nihaî uzlaştırma bildiriminde yer alan tutarlara göre faturaları düzenler. Nihaî uzlaştırma bildiriminin yayımlanma tarihi, piyasa katılımcıları için fatura tebliğ tarihi olarak kabul edilir.”; “İtirazlar” başlıklı 133. maddesinde, “(1) Piyasa katılımcıları, fatura dönemine ait uzlaştırma bildirimlerine ya da faturalara ilişkin itirazda bulunabilir. Fatura itiraz başvuruları, itirazların veriş-çekiş ölçüm değerlerine ilişkin olması hâlinde TEİAŞ’ın ilgili birimlerine veya ilgili dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye; diğer durumlarda Piyasa İşletmecisi’ne faturanın tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde yazılı olarak yapılır. İtiraz başvurularında, itiraz sebeplerinin belirtilmesi zorunludur.
(…)
(4) Yapılan itirazın veriş-çekiş ölçüm değerleri dışında bir sebebi olması hâlinde;
a) Piyasa İşletmecisi, kendisine PYS üzerinden yapılan itirazın sebebine göre; itirazın yük alma-yük atma talimat kayıtlarına ilişkin olması hâlinde Sistem İşletmecisi ile irtibat kurarak, diğer hâllerde kayıt bilgilerini ve uzlaştırma hesaplamalarını incelemek suretiyle, itirazın haklılığını araştırır.
b) Maddi hatalar ilgili piyasa katılımcısı ya da Piyasa İşletmecisi tarafından derhal, maddi hatalar dışındaki itiraz başvuruları Piyasa İşletmecisi tarafından, 20 iş günü içerisinde sonuçlandırılır ve itiraz sonuçları piyasa katılımcısına yazılı olarak veya PYS üzerinden bildirilir. İtirazın haklı bulunması durumunda ve/veya Piyasa İşletmecisi’nin bir itiraz olmaksızın yapılan bir hatayı tespit etmesi hâlinde, gerekli düzeltme işlemi yapılır.
(…)
(6) Piyasa İşletmecisi tarafından varılan sonuca ilişkin ihtilaflar, piyasa katılımcılarının başvuruları üzerine Kurum tarafından incelenir.
” kurallarına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, EPİAŞ tarafından, Piyasa Yönetim Sistemi (PYS) üzerinden 15/06/2022 tarihinde yayımlanan Mayıs 2022 dönemine ilişkin uzlaştırma bildiriminde davacı şirket hakkında KDV hariç 55.261.446,28-TL tutarında kaynak bazında destekleme bedeli borcu tahakkuk ettirildiği, bu işleme karşı EPİAŞ’a 30/06/2022 tarihli dilekçeyle yapılan itirazın cevap verilmemek suretiyle reddedilmesi üzerine söz konusu işlemlere karşı Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin 133. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na 07/07/2022 tarihli dilekçeyle yapılan itirazın cevap verilmemek suretiyle reddedildiği, anılan işlemlerin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Elektrik Piyasası Dengeleme ve Uzlaştırma Yönetmeliği’nin 133. maddesinin altıncı fıkrası uyarınca, piyasa katılımcılarına, haklarında Piyasa İşletmecisi (EPİAŞ) tarafından tesis edilen fatura dönemine ait uzlaştırma bildirimlerine ya da faturalara karşı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na itiraz edebilme imkânı tanınmış olup, bu hakkın kullanılmaması durumunda, EPİAŞ tarafından tesis edilen işlemlerin kesin olduğu açık olmakla birlikte, itiraz edilmesi sonucu verilecek olan karar, ilgili piyasa katılımcısı hakkında EPİAŞ tarafından verilmiş olan kararı itiraz mercii olarak kesinleştiren nihaî bir karar niteliği taşımaktadır.
Bu itibarla, EPİAŞ tarafından, Piyasa Yönetim Sistemi (PYS) üzerinden 15/06/2022 tarihinde yayımlanan Mayıs 2022 dönemine ilişkin uzlaştırma bildiriminde davacı şirket hakkında KDV hariç 55.261.446,28-TL tutarında kaynak bazında destekleme bedeli borcu tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemin, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na yapılan itiraz neticesinde kesinleştiği dikkate alındığında, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde dava konusu kaynak bazında destekleme bedeli borcu tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemi kesinleştiren Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi’nin yetkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde ANKARA İDARE MAHKEMESİ’NİN YETKİLİ OLDUĞUNA, dosyanın Ankara 17. İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, kararın İstanbul 9. İdare Mahkemesi’ne ve taraflara bildirilmesine, 02/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.