Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2023/257 E. , 2023/1476 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2023/257
Karar No:2023/1476
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : ….
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Genel Müdürlüğü’nce 23/09/2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk Çağrı Merkezi (36 Aylık)” ihalesine yönelik olarak davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun şekil yönünden reddine ilişkin 19/10/2022 tarihli ve 2022/UH.I-1291 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davacı şirket tarafından ihale dokümanını edindiği tarih olan 19/09/2022 tarihinde şikâyet başvurusunda bulunulduğu, şikâyet dilekçesi ekinde yer alan “Faaliyet Konusu İşe İlişkin Belgeler” başlıklı belgede ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin olarak 25/10/2021 tarih ve 10437 sayılı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi ile “www.ticaretsicil.gov.tr” teyit adresi bilgisine yer verildiği, bu durumda, ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin bilginin, EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının intemet sayfası üzerinden temin edilebilmesi veya teyidinin yapılabilmesinin mümkün olduğu, somut olayda, davacı şirketin başvurusunda verdiği internet adresi üzerinden faaliyet konusu işe ilişkin bilgilere kolayca ulaşılabileceği, incelemenin faaliyet konusu işe ilişkin bilgilere ulaşılarak sonuçlandırılması gerektiği, ancak davalı idarenin, davacının itirazen şikâyet başvurusuna ilişkin iddialarını esastan incelemesi gerekirken, Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Genel Müdürlüğü’ne usulüne uygun olarak şikâyet başvurusunda bulunulmadığı gerekçesiyle itirazen şikâyet başvurusunun şeklen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının güncel ve meşru bir menfaati bulunmadığından davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği, Kurul tarafından incelenmeyen hususlar doğrudan dava konusu edilemeyeceğinden, dava dilekçesinde ileri sürülen sair iddiaların incelenmeksizin reddi gerektiği, davacı şirket tarafından, ilgili mevzuat hükümleri gereği şikâyet dilekçesi ekinde yer verilmesi gereken ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğini tevsik edici bilgi ve belgeler sunulmadığından şikâyet başvurusunun İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8/11. maddesine uygun olmadığı, başvurunun 4734 sayılı Kanun’un 5. maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca şekil yönünden reddine dair dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk İşleri Genel Müdürlüğünce 23/09/2022 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı “Dışişleri Bakanlığı Konsolosluk Çağrı Merkezi (36 Aylık)” ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan “dokümana itiraz” niteliğindeki şikâyet başvurusu, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından esastan incelenerek 21/09/2022 tarihli işlem ile reddedilmiş, sonrasında davacı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu, 19/10/2022 tarihli ve 2022/UH.I-1291 sayılı Kurul kararı ile “şikâyet dilekçesi ekine ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin belgenin eklenmediğinden” bahisle şekil yönünden reddedilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde, “… İstekli: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini; istekli olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi … ifade eder.” şeklinde tanımlanmış; “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54. maddesinin birinci fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanunda belirtilen şekil ve usûl kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri; 55. maddesinde, şikâyet başvurusunun ihaleyi yapan idareye yapılacağı, idarenin, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alacağı, alınan kararın, şikâyetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirileceği, belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dahil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği; 56. maddesinde ise, idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği, Kurum’un, itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlâl edilip edilmediği açılarından inceleyeceği kurala bağlanmıştır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8. maddesinde, “Şikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları ise Kuruma hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır. Dilekçelerde aşağıdaki hususlara yer verilir; a) Başvuru sahibinin, varsa vekil ya da temsilcisinin; adı, soyadı veya unvanı ve adresi ile faks numarası. …; (11) İlana ve ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik elde veya posta yoluyla yapılan başvurularda, şikâyet dilekçesi ekine ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin belge eklenmesi zorunludur.” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kamu İhale Kanunu’nda şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının kademeli bir şekilde yapılması öngörülmüş olup, önce idareye usûlüne uygun bir şikâyet başvurusunun yapılması, bunun neticesinde alınan karar uygun bulunmaz ise, Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Kuruma yapılan itirazen şikâyet başvurusunun incelenebilmesi için ise ihaleyi yapan idareye mevzuatta yer verilen kurallar çerçevesinde usûlüne uygun bir şekilde şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiği açıktır.
Aktarılan mevzuat hükümlerine göre ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, istekli olabilecek kişilerin ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi ifade ettiği anlaşılmaktadır.
İhale ilanına, ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik olarak başvuruların ihale tarihinden önce yapılması gerektiği, bu aşamada başvuru sahibinin istekli olabilecek statüsünde olduğu, istekli olabileceklerin ise ihale konusu alanda faaliyet göstermesi gerektiği açıktır. Nitekim, bu hususu tevsik etmek için İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 8. maddesinin 11. fıkrası ile gerçek veya tüzel kişinin ihale ilanına, ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik olarak yapılan başvurularda, başvuru ehliyetini haiz olup olmadığının tespiti amacıyla şikâyet dilekçesi ekine ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin belge eklenmesi zorunluluğu getirilmiştir.
Davacı tarafından uyuşmazlık konusu ihaleye yönelik olarak yapılan şikâyet başvuru dilekçesinin ekinde, imza sirkülerinin dayanağı Ticaret Sicili Gazetelerinin sunulduğu, söz konusu belgelerde davacının ihale konusu alanda faaliyet gösterdiğine ilişkin bir bilginin bulunmadığı, başvuru ekinde bu hususta bilgi içeren başkaca herhangi bir belgenin de sunulmadığı görülmektedir.
Bu itibarla, davacının itirazen şikâyet başvurusunun, “şikâyet dilekçesine ihale konusu alanda faaliyet gösterildiğine ilişkin belgenin eklenmediğinden” bahisle şekil yönünden reddine dair dava konusu Kurul kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
6. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan …TL yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 29/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.