Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2023/158 E. , 2023/968 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2023/158
Karar No:2023/968
TEMYİZ EDENLER:
1. (DAVACI) … Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
2. (DAVALI) … Kurulu
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “…” logosuyla yayın yapan televizyon kanalındaki “…” isimli dizinin 13-20/09/2020 tarihlerinde yayınlanan bölümlerinde “toplumun milli ve manevi değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı” ve “şiddeti özendirici veya kanıksatıcı” yayın yapıldığından bahisle 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 32. maddesi uyarınca davacı şirkete 276.221,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Üst Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; uyuşmazlığın çözümü teknik ve uzmanlık bilgisi gerektirdiğinden Mahkemelerinin 25/11/2021 tarihli ara kararı ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verildiği, bilirkişiler tarafından düzenlenerek 14/03/2022 tarihinde kayda alınan raporda da belirtildiği üzere uyuşmazlık konusu dizi filmin 13/09/2020 tarihinde yayımlanan ilk bölümünde saat 21.29-21.30 arasında geçen kavga olayı esnasında “…” karakteri tarafından dile getirilen “Ben seni Allah’ınızı! – Gel lan buraya! Allahsızlar!” şeklindeki ifadelerin çatışma hâlinde olunan diğer tarafı ortaklaşa sahip olunduğu varsayılan bir inancın gereğine davet etmek için sarf edilmiş olduğu, Türk toplumunun milli ve manevi bir değeri olan Allah inancına yönelik bir hakaret kastının bulunmadığı anlaşıldığından bu hususun 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendine aykırı olarak değerlendirilmesine hukuken imkân bulunmadığı; buna karşın, uyuşmazlık konusu dizi filmin kurgusunda gerek şiddet içeren sahnelerin yoğun olarak gösterilmesi gerek şiddetin istenileni elde etmede uygun bir araç olarak sunulması ile bireyler arasında mevcut olan dayanışma, sevgi, yardımlaşma, paylaşma gibi bir aileyi ve bir grubu ayakta tutan, mertlik, cesaret gibi … karakterinin şahsında temsil edilmek istenen bir dizi olumlu vasfın, intikam almanın hizmetine sunulan araçlar olarak kullanılması sebebiyle aslen olumsuz olan bir örneğin gençler tarafından yeterince sorgulanmadan olumlu bir örnek olarak alınması tehlikesinin bulunması ve yayın süresi de gözetildiğinde özellikle çocuk ve ergen izleyicilerce benimsenmesi, filmdeki karakterlerin düşünme ve eylemde bulunma biçimlerini olumlama ve benimseme eğilimini arttırıcı ve pekiştirici bir etki doğurması nedeniyle 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ş) bendinin ihlâl edildiği anlaşıldığından, davacı şirkete 6112 sayılı Kanun’un 32. maddesi uyarınca 276.221,00-TL para cezası verilmesine ilişkin Üst Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, din ve inanç özgürlüğünü ihlâl edecek nitelikteki söylem ve davranışlardan kaçınılması gerektiği, uyuşmalık konusu ifadelerin medya hizmet sağlayıcı kuruluşlardan beklenen toplumsal değerlere ilişkin hassasiyetlerin çok uzağında olduğu ve kullanılan ifadelerin amacını aştığı, bu nedenle Türk toplumunun milli ve manevi değerlerine aykırı olduğu, 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinin de ihlâl edildiği ileri sürülmektedir.
Davacı tarafından, uyuşmazlık konusu yayının bir fikir ve sanat eseri olduğu dikkate alınmadan eksik inceleme ve hatalı yorumlarla dava konusu işlemin tesis edildiği, yayınların gelişigüzel seçilen bir kısım sahnelerine olduğundan farklı ve son derece abartılı anlamlar yüklendiği, toplumu şiddet eğilimi olan kişilerden korumanın yönteminin yayınlara ceza vermek olmadığı, yayında şiddetin haklı bir yöntem olarak gösterilmediği, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMALARI: Taraflarca karşılıklı olarak temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 02/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.