Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2023/148 E. , 2023/1494 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2023/148
Karar No:2023/1494
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “…” logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 02/08/2021 tarihinde saat 16.58’de yayınlanan “…” adlı programda kullanılan ifadeler nedeniyle 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin ihlâl edildiğinden bahisle 136.262,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Üst Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; söz konusu programda “Marmaris’te alevler durmuyor” ana başlığıyla sunulan ve “Hisarönü Köyü’nde yine yangın çıktı” alt yazısı ile devam eden bölümde olay yerindeki haber mubabiri tarafından, “… Şu anda büyük bir panik havası hakim tüm bu noktada Hisarönü’nde. Hisarönü’nün hemen aşağıda plajı var ki orada oteller var oradaki tesisleri de tehdit eden bir duman bu. Zaman zaman aslında yerleşim yerlerini bu denli tehdit edince buna bu bölgede sakinler ve tatilciler boşaltılıyordu. Helikopterler zaman zaman helikopter desteği ile denizden aldıkları suyu buraya getirdiler ama gördüğünüz gibi bu elektrik direklerinin de olduğu noktada onların da yanması an meselesi bu bölgede gerçekten büyük bir kaos hakim şu anda. Marmaris’te etkili olan noktalar aslında daha çok zirvelerde iken artık şu anda tamamen Hisarönü’nde özellikle karaya inmiş durumda yeşil alan şu anda yok oluyor gözlerimizin önünde, bir anda o yeşil alanın silindiğini, resmin fotoğrafın solduğunu görüyoruz tanık oluyoruz. … Bakın yolu da göstereyim bir taraftan çünkü siyah duman hemen yukarıdan güneşi de kapatarak hemen aşağıya doğru plaja doğru ilerliyor kül yağıyor o taraftan gelenler var yukarıda bölge sakinleri özellikle köylüler boşaltılmıştı ve artık geri gelmeyecek bu ağaçların yitişini gözyaşları ile izlemişlerdi. … Kül yağıyor merkeze kül yağıyor. Marmaris’in Hisarönü ve plajlarını da etkileyen bir durum var bakıyorum gönüllüler hemen koşturuyorlar, bu alanı terk etmeye çalışıyorlar, şimdi de jandarma trafik ekipleri de özellikle yolu açmaya çalışıyor yolun açılması yardım ekiplerinin gelmesi için de çok önemli insanların kaçtığına tanık oluyorum, yani göz gözü görmüyor dumandan, göz gözü görmüyor gerçekten, kelimelerle aslında artık ifade edebilecek bir durum yok arkadan geliyormuş gibi ve bizim de aracı almamız gerekiyor bakın alevler çok tehlikeli bir şekilde ilerliyor. Marmaris’te Hisarönü mevkiindeyiz. Selimiye bayıra kadar uzandı oradan. O bölgeden tankerlerin gittiğini görüyorum, itfaiye ekipleri gidiyor, güvenliğimiz için çok fazla yakına girmememiz gerekiyor … Kuru bir sıcak yolu da hakim aldı maalesef, maalesef ne yazık ki içler acısı bir manzarayla karşı karşıyayız, yani siyah duman öylesine etkili ki herkes kaçışıyor o noktada zannediyorum büyük bir tehlike var, büyük bir tehlike var ki alevler oraya kadar geldi belki araçlar yol etkilendi şu anda yol etkilendi büyük bir panik yaşanıyor, kaos yaşanıyor, yaklaşmamamız konusunda da uyarılıyoruz. … Evet yoğun duman gidelim bakın kazmalarla küreklerle insanlar geliyor. Bir anda kontrolden çıktı çünkü yamaçtaydı, yamaçtaydı alevler yamaçtan aşağıya kadar uzandı, çember iyice daraldı … Bir an önce burayı terk etmemiz gerekiyor, kelimelerle anlatacak bir durum söz konusu değil, yeter onlara yardım gerekiyor, bir nebze de olsa noktalayacağız, inekler kaçırılıyor, inekler kaçırılıyor. Sağ taraf da yanıyor. Of Hisarönü kontrolden çıktı. Cehennemi yaşıyoruz.” şeklinde kullanılan ifadelerle 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin ihlâl edildiği gerekçesiyle idari para cezası uygulanması üzerine bakılan davanın açıldığı;
Uyuşmazlığa konu olayda, canlı yayında yangın ortasında kalan muhabirlerin kullandıkları ifadelerin, mevcut durumu (yaşanan yangın olayını) tespit niteliğinde olduğu ve abartılı ses ve görüntü olarak değerlendirilemeyeceği, başka bir anlatımla yanıltıcı, endişe verici, infial oluşturabilecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, söz konusu yayında geçen ifadelerin toplum üzerinde yarattığı infial görmezden gelinerek, yayın kuralları dikkate alınmadan işlemin iptaline karar verdiği, devletin tüm imkânlarını seferber ettiği bir durumda dâhi, hiçbir şey yapılmıyormuş ve her şey kontrolden çıkmış anlamına gelecek ifadeler kullanılarak yapılan yayınlar ile toplumda özgürce kanaât oluşmasının önüne geçildiği, yangın mahallinde yaşananların kaotik bir durumu gösterdiği, çocukların da izleyebileceği saat diliminde yayınlanan haberde kullanılan dil ve görsel seçimin itinalı olması ve sorumlu yayıncılık anlayışının benimsenmesi gerektiği, yangının ciddiyetine vurgu yapılırken toplumda korku ve infiale sebep olması muhtemel ifade, sunum ve görüntülerden kaçınılması gerektiği, yayın esnasında muhabirin de mağdurlardan biri olduğu ve işi gereği sıcağı sıcağına yaşadığı bireysel stresi abartılı bir şekilde toplumda yanlış kanaât oluşturabilecek ve buna bağlı panik ve endişeye neden olabilecek şekilde aktardığı, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yayınladığı durum raporunda son 9 günde 44 ilde 185 orman yangınının kontrol altına alındığı ve 5 ilde 12 yangının devam ettiği belirtilerek yangınlara yangın söndürme görevlileri ve gönüllüler tarafından İHA’lar, yangın söndürme araçları, helikopterleri ve uçakları ile büyük bir özveri ile müdahale edildiğinin ifade edildiği, kurumsal sorumluluktan uzak, doğruluğundan emin olmadan yayın yapıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, kararın kesin olduğu, temyiz yoluna başvurulamayacağı, kamusal sorumlulukla hareket edilerek tüm gelişmelerin kamuoyuyla paylaşıldığı, kamuoyunun yanlış bilgilendirildiği ve paniğe sebep olunduğu iddiasının kabul edilemez olduğu, yayın esnasında yangının hızlı bir şekilde yayıldığı ve büyüdüğü, muhabirin tam o esnada büyük bir yangın tehlikesiyle yayın yapmaya devam ettiği, yaşadığı durumu ve gelişmeleri tüm doğruluğuyla yansıtmaya çalıştığı, söz konusu ifadeleri kullanmış olmasının o an yaşanan, tehlike arz eden durumun gereği olduğu, yangının diğer televizyon kanalları ve basın organları tarafından doğal afet olarak nitelendirildiği ve müeyyideye tâbi tutulan yayınla neredeyse aynı ifadelerin kullanıldığı, benzer nitelikteki yayınlara müeyyide uygulanmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKÎ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 29/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.