Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2022/5038 E. , 2023/44 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2022/5038
Karar No : 2023/44
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALILAR : 1. …Kurumu
2. …Petrol Ürünleri İnşaat Nakliyat Turizm Lastik
Alım Satım Sanayi ve Ticaret Pazarlama Ltd. Şti.
DAVANIN KONUSU : Davacı tarafından, Adana ili, Tufanbeyli ilçesi, …Mahallesi, …Bulvarı, …ada, … parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde bulunan akaryakıt istasyonu için …Petrol Ürünleri İnşaat Nakliyat Turizm Lastik Alım Satım Sanayi ve Ticaret Pazarlama Ltd. Şti. unvanlı şirket adına düzenlenen …tarih ve BAY/…sayılı bayilik lisansının iptali istenilmektedir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’ın karara bağlayacağı uyuşmazlıklardan olmayan davanın görev yönünden reddine karar verilerek dosyanın görevli ve yetkili Ankara İdare Mahkemesi’ne gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dilekçesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Dosyanın incelenmesinden, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından, Adana ili, Tufanbeyli ilçesi, …Mahallesi, …Bulvarı, …ada, … parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde bulunan akaryakıt istasyonu için …Petrol Ürünleri İnşaat Nakliyat Turizm Lastik Alım Satım Sanayi ve Ticaret Pazarlama Ltd. Şti. unvanlı şirkete …tarih ve BAY/…sayılı bayilik lisansının verildiği, bunun üzerine istasyonun komşu taşınmazı maliki olan davacı tarafından söz konusu lisansın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı görülmektedir.
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülecek davalar sayılarak, yalnızca bu davaların ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’ca karara bağlanacağı; 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun’un 1. maddesinde, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin bu Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş “genel görevli” mahkemeler olduğu; 5. maddesinde, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki davaları çözümleyeceği; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14/3-(a) maddesinde, dilekçelerin görev ve yetki yönünden inceleneceği; 15/1-(a) maddesinde, 14. maddenin 3. fıkrasının (a) bendine göre adlî yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine, idarî yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği; 32. maddesinin 1. fıkrasında, göreve ilişkin hükümler saklı kalmak şartıyla, bu Kanun’da veya özel kanunlarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde, yetkili idare mahkemesinin, dava konusu olan idarî işlemi veya idarî sözleşmeyi yapan idarî merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu kurala bağlanmıştır.
30/03/2013 tarih ve 28603 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 30. maddesi ile “Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun” olarak başlığı değiştirilen 4628 sayılı Kanun’un “Dava hakkı” başlıklı 12. maddesinde yer alan “İdarî para cezaları dâhil, Kurul tarafından alınan bütün kararlara karşı açılan iptal davaları ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda görülür. Danıştay, Kurul kararlarına karşı yapılan başvuruları acele işlerden sayar.” kuralı, 05/07/2012 tarih ve 28344 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 6352 sayılı Yargı Hizmetlerinin Etkinleştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Basın Yayın Yoluyla İşlenen Suçlara İlişkin Dava ve Cezaların Ertelenmesi Hakkında Kanun’un 64. maddesi ile, “İdarî yaptırım kararlarına karşı yetkili idare mahkemesinde dava açılabilir. Kurul kararlarına karşı açılan her türlü dava öncelikli işlerden sayılır.” şeklinde değiştirildiğinden, 05/07/2012 tarihinden itibaren Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemleri dışındaki kararlarına karşı açılan davaların ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülemeyeceği açıktır.
Düzenli hâle koymak, düzen vermek olarak tanımlanan düzenleme, kamu hukukunda kural koyma ile eşanlamlıdır. Kural ise, hukukta sürekli, soyut ve objektif, genel durumları belirleyen bir içeriğe sahiptir. Yasama organının yasama tasarrufları dışında idare, Anayasa ve yasal düzenlemelerden aldığı yetki ile kural koyma, düzenleme yapma yetkisine sahiptir. Düzenleme yetkisini kullanarak yönetmelik, genelge gibi düzenleyici işlemleri yapan idarenin bir işleminin düzenleyici nitelik taşıdığının kabul edilebilmesi için, söz konusu işlemin sürekli, soyut, gayrî şahsî (objektif), genel durumları belirleyen ve gösteren hükümler içermesi, başka bir anlatımla, belirtilen nitelikte kurallar koymuş olması gerekir.
Dava konusu işlem bu nitelikte bir düzenleyici işlem olmadığı gibi, bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde sayma suretiyle tahdidî olarak belirlenen Danıştay’ın ilk derece bakacağı diğer davalar kapsamında değerlendirilmesi de mümkün değildir.
Bu itibarla, Adana ili, Tufanbeyli ilçesi, … Mahallesi, …Bulvarı, …ada, …parselde kayıtlı taşınmaz üzerinde bulunan akaryakıt istasyonu için …Petrol Ürünleri İnşaat Nakliyat Turizm Lastik Alım Satım Sanayi ve Ticaret Pazarlama Ltd. Şti. unvanlı şirket adına düzenlenen …tarih ve BAY/…sayılı bayilik lisansının iptali istemiyle açılan bu davanın, işlemi tesis eden idarî merciin bulunduğu yer idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi’nce çözümlenmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. Dosyanın Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine, 10/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.