Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2022/4688 E.  ,  2023/1119 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/4688
Karar No:2023/1119

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : Sınırlı Sorumlu … Kooperatifi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Denizli ilinde uygulanan taşımacılık sisteminde yeknesaklığın ve sürdürülebilirliğin sağlanması ile korsan taşımacılığın önüne geçilmesi amacıyla, ilçelerde taşımacılık hizmetinde kullanılan tahsisli ticari plakaların 10 yıla kadar kiraya verilmesine, ihale şartlarını belirlemek ve ihaleyi yapmak üzere Büyükşehir Belediye Encümeni’ne yetki verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Denizli Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; Denizli İli İlçeleri’nde taşımacılık hizmetinde kullanılan tahsisli ticari plakaların 10 yıla kadar kiraya verilmesi işinin “belediyenin taşıma işi” niteliğinde olduğu ve bu işe dair ihalenin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tâbi olduğu, tahsisli ticari plakaların ihale yolu ile 10 yıla kadar kiraya verilmesi şeklindeki kararın, anılan Kanun’un 4. maddesindeki tanıma göre bir “ihale işlemi” olduğu, 2886 sayılı Kanun’un 13. maddesinin 5. fıkrasına göre ise, belediyelere ait ihalelerin belediye encümenince yürütüleceği, bir başka deyişle, belediyelere ait ihalelerin yapılması -ihale kararı alınması, ihalenin yapılması ve her türlü “ihale işlemi”nin tesisi- yetkisinin belediye encümenine ait olduğu, somut olayda ise bu yetkinin belediye meclisi tarafından kullanıldığı, büyükşehir belediye meclisince ihale yapılmasına karar verildiği, ihale şartlarının belirlenmesi konusunun belediye encümenine bırakıldığı anlaşıldığından, dava konusu kararda “yetki unsuru” yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin yetki unsuru yönünden hukuka uygun olduğu, ulaşım hizmetinin büyükşehir belediyelerinin imtiyazında olduğu, bu imtiyazdan kısmen veya tamamen ancak 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18. maddesinin (j) bendi uyarınca meclis kararıyla vazgeçilebileceği, emsal Danıştay kararlarının da bu yönde olduğu, meclisin aldığı kararla (T) plakaların kiraya verilmesine ve bunun süresine karar verdiği, devamında ise ihalenin encümen tarafından yapılacağını belirttiği, encümenin yerine geçilip ihale yapılmadığı, daha sonra Belediye Encümeni tarafından ihale şartları belirlenerek 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesine göre açık artırma usulüyle kiraya verilmek üzere ihalenin gerçekleştirildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü’nün görüşlerine uygun hareket edildiği, büyükşehir statüsüne kavuşulduktan sonra iki yeni merkez ilçe kurulduğu, belediyenin sorumluluk alanlarının ise il sınırları dahilinde genişlediği, trafik düzenine ilişkin büyükşehir sınırları dahilindeki kararların yerel yönetim hizmetinin sekteye uğramadan devam etmesi gerektiğinden UKOME tarafından alınması gerektiği, il merkezinde (T) plaka ile çalışmakta olan 371 adet taksi bulunduğu, 10 ilçede de fiilen taksi işletmeciliği yapmakta olan 81 adet taksi bulunduğu, ilçelerde tahsisli (T) plakaların Büyükşehir Belediye Encümeni tarafından … tarih ve … sayılı karar ile 3 yıl süre ile ihale edilerek kiraya verildiği, kira süresi sona erdiğinden ilçelerde taksi hizmeti ihtiyacı ortaya çıktığı, ilçelerde taksi hizmeti ihtiyacını giderme, şehir merkezi ve ilçelerinde toplu taşımacılık sisteminde yeknesaklığı sağlama, hizmet standartlarını eşitleme, korsan taşımacılığın önüne geçme, toplu taşımada verimliliği artırma ve sürdürülebilirliği sağlama amacıyla dava konusu kararın alındığı, her taksinin bağlı bulunduğu bir durak ve yolcu almak için sınırlandırılmış bölgeleme sisteminin bulunduğu, bu uygulama ile haksız rekabetin önüne geçilmesinin, çalışma düzeninin ve bölgeler arasında gelir eşitliğinin sağlanmasının hedeflendiği, … tarih ve … sayılı Ulaşım Koordinasyon Merkezi Kararı ile Pamukkale ve Merkezefendi sınırlarındaki 371 adet taksi ile bu sınırların dışında kalan 78 taksinin birbirinden ayrışması, taşıma düzeninin sağlanması ve haksız rekabetin önüne geçilmesi için dama bayrak uygulaması ve logo uygulaması ile birbirinden ayrıştırıldığı, şehir merkezindeki her taksinin bağlı bulunduğu bölgenin dışında ve davaya konu ilçelerde bulunan taksilerin de şehir merkezinden yolcu almasının önüne geçildiği, ilçe taksilerinin il merkezinde taşımacılık yapmasının mümkün olmadığı, bölgeleme sistemi ile ilgili kararın hukuka uygun olduğuna ilişkin karar verildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, temyize konu kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Denizli Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin (UKOME) … tarih ve … sayılı kararı ile ilçelerde taksi ile ticari yolcu taşımacılığı yapan araçların tahsisli plakalı ticari araçlara dönüştürülmesine karar verilmiştir.
Denizli Büyükşehir Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararı ile 10 ilçede fiilen taksi işletmeciliği faaliyeti gösteren 81 adet araç 3 yıl süre ile ihale edilerek kiraya verilmiştir.
Tahsisli (T) plakaların kira süresi sona erdiğinden, UKOME’nin … tarih ve … sayılı kararı ile, Denetim ve Toplu Taşıma Şube Müdürlüğü yazısında belirtilen ilçelerde bulunan ticari tahsisli plakalı araçların kiralanması talebine ilişkin hazırlanan Toplu Taşıma Komisyonu’nun … tarih ve … sayılı raporunun kabulüne karar verilmiştir.
Bunun üzerine, Denizli ilinde uygulanan taşımacılık sisteminde yeknesaklığın ve sürdürülebilirliğin sağlanması ile korsan taşımacılığın önüne geçilmesi amacıyla, Denizli ilçelerinde taşımacılık hizmetinde kullanılan tahsisli ticari plakaların 10 yıla kadar kiraya verilmesine, ihale şartlarını belirlemek ve ihaleyi yapmak üzere Büyükşehir Belediye Encümeni’ne yetki verilmesine ilişkin dava konusu Belediye Meclisi kararı alınmış, anılan kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15. maddesinde, “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları şunlardır: … f) Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dâhil her türlü toplu taşıma sistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek, … p) Kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.
… Belediye, (e), (f) ve (g) bentlerinde belirtilen hizmetleri Danıştayın görüşü ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının kararıyla süresi kırkdokuz yılı geçmemek üzere imtiyaz yoluyla devredebilir; toplu taşıma hizmetlerini imtiyaz veya tekel oluşturmayacak şekilde ruhsat vermek suretiyle yerine getirebileceği gibi toplu taşıma hatlarını kiraya verme veya 67 nci maddedeki esaslara göre hizmet satın alma yoluyla yerine getirebilir.”; “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18. maddesinde ise, “Belediye meclisinin görev ve yetkileri şunlardır: … j) Belediye adına imtiyaz verilmesine ve belediye yatırımlarının yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına; belediyeye ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek. …” kuralı yer almıştır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7. maddesinde, “Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: … f) Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek. … p) Büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek. Büyükşehir içindeki toplu taşıma hatlarıyla ilgili olarak; şehir merkezine olan uzaklık, nüfus ve hattı kullanan sayısı kriterleri esas alınarak tespit edilecek hatlarla ilgili toplu taşıma hizmetlerinin işlettirilmesine karar vermek. …” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKÎ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallardan, büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde toplu taşıma hizmetlerini yürütmenin ve bu amaçla toplu taşıma vasıtalarının işletilmesi ve işlettirilmesinin kamu hizmeti olarak münhasıran büyükşehir belediyelerine imtiyaz olarak verilmiş olduğu, toplu taşıma vasıtalarını işlettirmenin imtiyaz sözleşmesi, ruhsat verme, kiralama veya hizmet satın alma yoluyla gördürülebileceği anlaşılmaktadır.
Belirtilen usullerden herhangi birinin seçilmesi yoluyla toplu taşıma hizmetinin özel hukuk kişileri eliyle sağlanması hâlinde büyükşehir belediyesinin kanunlarla kendisine verilen ulaşım hizmetlerine ilişkin imtiyazdan vazgeçmiş sayılacağı, vazgeçme iradesinin ise, ancak, belediye adına imtiyaz verilmesinde görevli ve yetkili kılınan belediye meclisince ortaya konulması hâlinde geçerli olacağı sonucuna varılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, Denizli ilçelerinde taksi ile ticari yolcu taşımacılığı yapan araçların … tarih ve … sayılı UKOME kararı ile tahsisli plakalı ticari araçlara dönüştürülmesine karar verildiği, … tarih ve … sayılı Encümen kararı ile 10 ilçede fiilen taksi işletmeciliği faaliyeti gösteren 81 adet aracın 3 yıl süreyle kiraya verildiği ve 25/01/2022 tarihine kadar geçerli sözleşmelerin imzalandığı anlaşılmıştır. Bu sürenin sona ermesinden sonra ilçelerde ticari taksi ile taşıma hizmetinin devam ettirilmesi amacıyla dava konusu karara giden süreç başlatılmıştır.
Ayrıca, … tarih ve … sayılı UKOME kararı ile, il merkezi (Pamukkale ve Merkezefendi ilçeleri) dışında kalan ilçelerde faaliyet gösteren ticari taksiler için, il merkezindeki araçlara ilişkin hususlara ilave olarak, araçların kapı camı hizasından tüm yan kesit boyunca dama bayrak uygulaması, aracın sol arka kısmına ise ilçe ticari taksileri olduğunu belirten ilçe taksi logosu uygulamasına geçildiği görülmüştür. Buna göre, şehir merkezindeki taksiler ile dava konusu karara ilişkin ilçelerde bulunan taksiler birbirinden ayrıştırılmış, ilçe taksilerinin şehir merkezinden yolcu almasına karşı önlem alınmıştır.
Bu itibarla, Denizli ilinde uygulanan taşımacılık sisteminde yeknesaklığın ve sürdürülebilirliğin sağlanması ile korsan taşımacılığın önüne geçilmesi amacıyla, Denizli ilçelerinde taşımacılık hizmetinde hâlihazırda kullanılan ve önceki ihaleden kaynaklanan kira süresi sona eren tahsisli ticari plakaların 10 yıla kadar kiraya verilmesine, ihale şartlarını belirlemek ve ihaleyi yapmak üzere Büyükşehir Belediye Encümeni’ne yetki verilmesine ilişkin dava konusu Belediye Meclisi kararında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
Belediye encümeninin yetkileri bakımından konu ele alındığında ise, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 13. maddesi uyarınca belediye meclisi kararına dayalı olarak yapılacak ihalenin encümence anılan Kanun hükümlerine göre yürütülmesi gerektiği açıktır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Toplam …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 13/03/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY:
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesinin (f) bendinde, “Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.”; (p) bendinde, “Büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek. (Ek cümle: 16/5/2018-7144/14 md.) Büyükşehir içindeki toplu taşıma hatlarıyla ilgili olarak; şehir merkezine olan uzaklık, nüfus ve hattı kullanan sayısı kriterleri esas alınarak tespit edilecek hatlarla ilgili toplu taşıma hizmetlerinin işlettirilmesine karar vermek.” büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
Anılan Kanun’un “Ulaşım hizmetleri” başlıklı 9. maddesinde de, bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dâhilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılacağı, ulaşım koordinasyon merkezi kararlarının, büyükşehir belediye başkanının onayı ile yürürlüğe gireceği, ulaşım koordinasyon merkezi tarafından toplu taşıma ile ilgili alınan kararların, belediyeler ve bütün kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcı olduğu, koordinasyon merkezinin çalışma esas ve usulleri ile bu kurullara katılacak kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı tarafından müştereken çıkarılan yönetmelikle belirleneceği, büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun bu Kanuna aykırı hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Ayrıca, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 8. ve 9. maddelerine dayanılarak hazırlanan ve 15/06/2006 tarihli, 26199 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin “Ulaşım Koordinasyon Merkezi” başlıklı üçüncü kısmının “Görev ve yetkileri” kenar başlıklı 18. maddesinde, “(1) UKOME, büyükşehir içindeki kara, deniz, göl, nehir, kanal ve demiryolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesini sağlamak üzere; ulaşım, trafik ve toplu taşıma konularında üst düzeyde yönlendirici karar alma, uygulama, uygulatma ve ilgili mevzuattaki usulüne göre gereken tesisleri kurma, kurdurma ve işletme hak ve yetkilerine haizdir. Bu amaçla; a) Büyükşehir belediyesinin sınırları içinde, mevzuatla yetkili kılındığı durumlarda mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almakla, … ç) Kara, deniz, göl, nehir, kanal ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; otobüs, taksi, dolmuş ve servis durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmekle…d) Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışma şekil ve şartları ile bu taşıtların teknik özelliklerini tespit etmek, çalıştırılabileceği yerler ile güzergâhlarını tespit etmek ve sayılarını belirlemek, bunlara izin ve çalışma ruhsatı vermekle, e) Büyükşehir belediyesinin sınırları içinde, ulaşım, toplu taşıma ve trafik mevzuatının büyükşehir belediyesine verdiği yetki doğrultusunda uygulamaya yönelik yönlendirici karar almak ve görüş oluşturmakla, …” görevli ve yetkilidir kuralına yer verilmiş; 28. maddesinin (2) numaralı fıkrasında da, “Taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçları(nın)… tahsis süreleri, ticari plaka sayıları ile bu plakaların verilmesine ilişkin usul, esas ve devir ücretleri UKOME’ce tespit edilir.” düzenlemesi yer almıştır.
Aktarılan hükümlerin birlikte değerlendirilmesinden, karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden büyükşehir belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak taksi, dolmuş, minibüs ve servis araçlarının çalışma şekil ve şartları ile bu taşıtların teknik özelliklerini tespit etmek, çalıştırılabileceği yerler ile güzergâhlarını tespit etmek ve sayılarını belirlemek, bunlara izin ve çalışma ruhsatı verme konusunda karar verme yetkisinin Büyükşehir Ulaşım Koordinasyon Merkezine ait olduğu anlaşılmaktadır.
Diğer yandan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 12/(b) maddesinde il ve ilçe trafik komisyonlarının görevleri sayılmıştır. Bu kapsamda, 02/04/1986 tarih ve 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuş olan Ticari Plakaların Verilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Karar ile, tahdit kapsamında bulunan taksi, dolmuş, minibüs ve (S) serisinden ticari servis araçlarına verilecek plakaların verilme usul ve esasları belirlenmiştir.
Anılan Karar’ın 3. maddesinde, ticari plaka verilebilmesi için umum servis araçlarında, şoförlük mesleğini geçim kaynağı olarak seçtiğini beyan etmiş ve ilgili meslek odasına, ilgili meslek odasının bulunmadığı yerlerde şoförler odasına üye olmak veya ticaret odalarına kayıtlı taşımacı şirketlerce şehir içinde taşımacılık yapmak şartı aranacağı öngörülmüş ve ticari plakaların verilme usul ve esaslarını düzenleyen 5. maddesinde ise, “Ticari plaka, kapalı teklif usulü ile aşağıdaki şartlar dikkate alınarak, trafik komisyonunun tespit edeceği esaslara göre verilir.
a) İlin ihtiyacı dikkate alınarak dağıtılacak ticari plaka sayısı trafik komisyonunca tespit edilecek ticari plakanın serbest piyasadaki tahmini bedelinin %80’ine tekabül eden muhammen bedeli, müracaat şekli, süresi, ihale zamanı ve diğer hususlar mahalli vasıta ve/veya en az iki gazete ile kamuoyuna duyurulur.
b) Tespit edilen ticari plakalar ikişer aylık dönemlerde bir yılda altı defa verilebilir.
c) Kapalı teklif zarfları trafik komisyonları huzurunda açılır ve en yüksek bedeli teklif edenlerden başlamak üzere o dönem için tespit edilen miktarda ticari plaka verilir. Eşit ücret teklif edenler arasında trafik komisyonu huzurunda kura çekilir.
d) Müracaat edenlerden, trafik komisyonunun tespit edeceği muhammen bedelin 1/5’i teminat olarak peşin alınır. Plaka bedelinin kalan kısmı ödenmedikçe plaka almaya hak kazananlara ticari plaka verilmez, kazanamayanların teminatları iade edilir.” kuralı yer almıştır (www.trafik.gov.tr.mevzuat.karar).
23/07/2004 tarihinde yürürlüğe giren 5216 sayılı Kanun’un 9. maddesinde, büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun yetkilerinin Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) tarafından kullanılması öngörüldüğünden, 02/04/1986 tarih ve 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulmuş olan Ticari Plakaların Verilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Karar’ın 5. maddesiyle, tahdit kapsamında bulunan taksi, dolmuş, minibüs ve (S) serisinden ticari servis araçların plakalarının verilmesinde il trafik komisyonuna ait bulunan yetkilerin UKOME tarafından kullanılması kanunun amir hükmü gereğidir. 5216 sayılı Kanun ile belirlenen kurallar ile çelişmeyen 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuatın uygulanacağı açık olup, anılan Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen Usul ve Esasların ve öngördüğü temel ilkelerin 5216 sayılı Kanun ve yukarıda anılan Yönetmelik ile çelişmediği anlaşılmaktadır. Ayrıca 02/04/1986 tarih ve 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 17/12/2020 tarih ve E:2018/37, K:2020/5771 sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir.
Bu itibarla, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle büyükşehir sınırları içerisinde il trafik komisyonunun yetkilerinin Büyükşehir Ulaşım Koordinasyon Merkezi’ne geçmiş bulunduğu, bu nedenle ticari taksi plakaları için ihaleye çıkma kararının UKOME tarafından alınması gerektiği anlaşıldığından, Denizli ilinin ilçelerinde tahsisli ticari plakalar için ihaleye çıkılmasına ilişkin … tarih ve …sayılı Denizli Büyükşehir Belediye Meclisi kararında yetki yönünden hukuka uygunluk bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmadığı ve kararın belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.