Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2022/3304 E. , 2023/1513 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/3304
Karar No:2023/1513
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … TV A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “…” logosuyla yayın yapan televizyon kanalında, 29/03/2021 tarihinde yayınlanan “…” adlı dizide yer alan ifade ve görüntülerle 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan, “Toplumun milli ve manevi değerlerine genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz” şeklindeki yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle 1.012.335,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Üst Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; uyuşmazlık konusu yayının dava konusu işleme esas alınan kesitinde, dizi karakterleri …, …, … ve … arasında; “(Yemeğe zehir koyarken mırıldanır.) Başkanım benim, olgun sevgilim, seni kendi ellerimle beslerim… Senin iştahın, benim zehirim, işte şimdi naneyi yedin…
-Yalnız …, eğer o … birini daha öldürecek diye iştahlanmıyorsa, bak ben de … değilim ha. -Ya tabii ki ablacığım. …’un üstünden kaç hafta geçti? -… sen bana söyle bakayım, gerçekten …’u … mı öldürdü? -Kesin yüzde bir milyon. -Hadi yaa. -Zavallı …. -Az sonra … ölüm listesine bir kocasını daha ekleyecek, kazanan ve son gülen biz olacağız ama daha işimiz var. Biraz daha var. -Vardır tabii vardır, olmaz mı, biter mi bizim işimiz?
-Hayatım sonunda baş başa kalabildik. -Kalmasaydık iyiydi. -Niye öyle diyorsun hayatım? Sana kendi ellerimle yemek hazırladım. Sevdiğin gibi acısını bol bol koydum. Benim gibi kim bakabilir sana? -Eh yani eksik olma, sağ ol. -Çok özel bir sos hazırladım. -Çok güzel ne var sosta? -Peki bu gecenin özelliği ne acaba? -Yani evliliğimizde farklı bir aşamaya geçiyoruz öyle değil mi hayatım? -Ne aşaması bu? -Yani bunu level atlamak gibi düşün. Aynı dili konuşuyoruz, birbirimizi daha iyi anlıyoruz. Öyle değil mi? -E evet orası öyle. -Kim derdi ki zoraki başladığın evlilik, bir ömür boyu sürecek. -(Öksürmeye başlar.) Bir ömür boyu derken? Fazla iddialı olmuyor mu? -Hayatım tıkandın mı? Ömür boyu derken senin ömründen bahsediyorum. -(…, …’yı boğmaya çalışırken yere düşer ve bayılır. …’nın topuğundan tutar.) -Ben bu anı bir yerden hatırlıyorum.” ifadelerine yer verilen diyalogların geçtiği, dava konusu işleme esas alınan dizi yayınının, izleyiciyi bilgilendirme, düşündürme, eğitme, öğretme gibi saiklerle yapılan kültür-sanat, eğitim, siyaset, haber vb. programları gibi gerçeklik algısı oluşturan programlardan farklı olarak, belirlenen yaş grupları üzerindeki izleyiciler yönünden, ilgili yayın kuruluşunun ticari gaye ile yayınladığı, bir senaryoya bağlı olarak oluşturulmuş kurgusal bir ürün olduğu ve bu tür yayınların pek çoğunda benzer konuların işlendiği; davacı şirket hakkında idari para cezası uygulanmasına konu Üst Kurul kararında yayın hizmetlerinin toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamayacağı ilkesinin ihlâl edildiği belirtilmiş ise de; dava konusu yayın kesitinde müstehcen söz ve görüntüye yer verilmediği, “maddi kazanç için ‘kocasını zehirleyen’ ve bu zehirleme hadisesini daha önce de başka bir eşine yapmış bir kadın karakterinin” iyi insan olarak algılanmasına yol açacak ifadelere de yer verilmediği, aynı zamanda toplumsal düzeyde rahatsızlık yaratıcı özel vurgulamalar yapılmadığı, söz konusu yayın kesitinin genel ahlaka aykırılık teşkil edecek veya aile kurumuna zarar verecek şekilde, gerçeklik algısı oluşturabilecek veya toplumsal etki yaratabilecek aşırılıkta olmadığı ve son olarak televizyon programlarının çeşitliliğinin ve alternatifinin çok fazla olduğu, toplumun yayınlanan programlardan kendi istidâdına, değerlerine ve ahlak anlayışına göre kendi iradesi ile tercihte bulunma olanağının da bulunduğu dikkate alındığında; 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin (f) bendinin ihlal edildiğinden bahisle davacı şirket hakkında idari para cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, uyuşmazlık konusu yayında evlilik ve ailenin varlığını anlamsız kılan, bu değerleri zayıflatan ve toplumda kutsal olarak kabul edilen evliliğe dair bakış açısını olumsuz yönde değiştirecek nitelikte içeriklere yer verildiği, yayında kadın karakterin maddi kazanç elde etmek için evlendiği eşini zehirlemesine dair sahnenin toplumun ve ailenin değerlerine aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, uyuşmazlık konusu yayında kötü karakter olarak tasvir edildiği açık olan kadın karakterin davranışlarının toplum için olumsuz örnek teşkil etmediği, idare tarafından yapılan değerlendirmelerin sübjektif nitelikte olduğu ve toplumunun tümünün anlayışını yansıtmadığı, yayının ilgili bölümünün aile kurumuna zarar verecek şekilde gerçeklik algısı oluşturabilecek veya toplumsal etki yaratabilecek aşırılıkta olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 29/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.