Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2022/3209 E. , 2023/1117 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/3209
Karar No:2023/1117
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı’nca 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle 23/03/2022 tarihinde gerçekleştirilecek olan “Diyarbakır Merkez Sur-Bağlar-Kayapınar ve Yenişehir İlçelerinde 29 Yıl Süre İle Hizmet Vermek Üzere 300 Adet S Plaka Verilmesi” işine ilişkin ihalenin, İhale İlanı’nın ve İhale Şartnamesi’nin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; dava konusu ihalenin Encümen kararında yıllık 100.000,00-TL (KDV hariç) olarak ihaleye çıkılmasının kararlaştırıldığı, İhale Şartnamesi, Sözleşme Taslağı ve İhale İlanı’nda ise her bir plaka için ihale bedelinin 29 yıl ve 100.000,00-TL (KDV hariç) üzerinden açık teklif usulüyle ihalenin gerçekleştirileceğinin anlaşıldığı, bu durumun ihale bedeli üzerinde belirsizlik yarattığı, her yıl için 100.000,00-TL (KDV hariç) üzerinden açık teklif usulüyle ihalenin gerçekleştirileceğinin kabulü hâlinde muhammen bedelin 29×100.000,00-TL= 2.900.000,00-TL olacağı, dolayısıyla İhale İlanı’nın 2886 sayılı Kanun’un 17/2. maddesi uyarınca günlük gazetelerden birinde, ihale tarihinden en az 10 gün önce bir defa daha yapılması gerektiği, ihale bedelinin Encümen tarafından yıllık olarak belirlenmesine rağmen İhale İlanı, İhale Şartnamesi Ve Sözleşme Taslağı’nda bu hususunun açıkça belirtilmediği, söz konusu evraklarda ihalenin 29 yıl için 100.000,00-TL üzerinden açık teklif usulüyle gerçekleştirileceği gibi bir belirsizlik olduğu anlaşıldığından dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, her bir idari işlem için ayrı ayrı dava açılması gerektiği, dava konusu işlemin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre tesis edildiği ve tüm unsurları yönüyle hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü ve Sekizinci Dairelerince, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun Ek 1. maddesi uyarınca birlikte yapılan toplantıda; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığı UKOME Genel Kurulu’nun 03/09/2021 tarih ve 2021/4-8 sayılı kararıyla, 500 adet “S” plaka tahsisinin şehir merkezi ve merkez ilçelerde 300 adet olmak üzere ihale edilmesinin komisyon raporu doğrultusunda kabul edildiği, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla, anılan UKOME kararı doğrultusunda ihaleyi yapmak ve sonuçlandırmak üzere Belediye Encümeni’ne yetki verildiği, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararıyla, Diyarbakır Merkez Sur-Bağlar-Kayapınar ve Yenişehir ilçelerine hizmet vermek üzere 300 adet “S” plakanın ”yıllık” 100.000,00.-TL (KDV hariç) tahmini bedelle 23/03/2022 tarihinde saat 10.00’da 29 yıl süreyle kiraya verilmesi işinin 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesine göre açık teklif usulüyle yapılmasının kararlaştırıldığı, 11/03/2022 ve 14/03/2022 tarihlerinde yerel gazetede İhale İlanı’nın yayımlandığı, Diyarbakır ili, Bağlar ilçesinde servis aracı işletmeciliği yapan davacı tarafından, 23/03/2022 tarihinde gerçekleştirileceği ilan edilen ihalenin, İhale İlanı’nın ve İhale Şartnamesi’nin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1. maddesinde, “(…) belediyelerin (…) ve taşıma işleri bu Kanunda yazılı hükümlere göre yürütülür.”; “İlkeler” başlıklı 2. maddesinde, ”Bu Kanunun yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır…”; ”Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde, “(…) İhale: Bu Kanunda yazılı usul ve şartlarla, işin istekliler arasından seçilecek birisi üzerine bırakıldığını gösteren ve yetkili mercilerin onayı ile tamamlanan sözleşmeden önceki işlemleri ifade eder. …”; “İhale komisyonları” başlıklı 13. maddesinin 5. fıkrasında, “(…) belediyelere ait ihaleler belediye encümenince bu Kanun hükümlerine göre yürütülür.” kuralına yer verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesinin (f) fıkrasında, “Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.”; (p) fıkrasında, “Büyükşehir içindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek, büyükşehir sınırları içindeki kara ve denizde taksi ve servis araçları dahil toplu taşıma araçlarına ruhsat vermek.” büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu İhale İlanı ve İhale Şartnamesi, … tarih ve … sayılı UKOME kararı ve Diyarbakır Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararı uyarınca tesis edilmiştir.
… tarih ve … sayılı UKOME kararı … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile iptal edilmiş, anılan karar temyiz incelemesi sonucunda, Danıştay Sekizinci ve Onüçüncü Dairesi’nin 21/11/2022 tarih ve E:2022/6092, K:2022/6728 sayılı müşterek heyet kararıyla “Mahkemece genel yargılama usûlü yerine ivedi yargılama usûlü uygulanarak verilen kararda usûl hükümlerine uygunluk bulunmadığı” gerekçesiyle bozulmuş ve dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
Diyarbakır Büyükşehir Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada ise … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile bahse konu Meclis kararı iptal edilmiş, anılan karar temyiz incelemesi sonucunda, “İdare Mahkemesi’nce, … tarih ve … sayılı UKOME kararının yürütmesinin durdurulması gerekçe gösterilerek dava konusu Belediye Meclisi kararının dayanaksız kaldığı ve bu sebeple işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı belirtilerek dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de, anılan UKOME kararının iptaline ilişkin Mahkeme kararının bozulmasına karar verildiğinden ve Mahkemece bakılan davada Belediye Meclisi kararına yönelik başkaca bir hukukî değerlendirme yapılmadığı anlaşıldığından, oluşan bu hukukî durum dikkate alınarak İdare Mahkemesi’nce yeniden bir karar verilmesi gerektiği” gerekçesiyle Danıştay Sekizinci ve Onüçüncü Dairesi’nin 21/11/2022 tarih ve E:2022/5258, K:2022/6279 sayılı müşterek heyet kararıyla bozulmuş ve dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
Her ne kadar İdare Mahkemesi’nce, dava konusu İhale İlanı’nın usulüne uygun yapılmadığı, ihale bedelinin Encümen tarafından yıllık olarak belirlenmesine rağmen İhale İlanı, İhale Şartnamesi ve Sözleşme Taslağı’nda bu hususunun açıkça belirtilmediği, söz konusu evraklarda ihalenin 29 yıl için 100.000,00-TL üzerinden açık teklif usulüyle gerçekleştirileceği gibi bir belirsizlik olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş ise de, anılan UKOME ve Belediye Meclisi kararlarının iptaline ilişkin Mahkeme kararlarının bozulmasına karar verildiğinden, oluşan bu hukukî durum dikkate alınarak İdare Mahkemesi’nce yeniden bir karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki temyize konu kararda hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 13/03/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
Temyize konu İdare Mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinin 1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, temyiz istemi yerinde görülmeyerek anılan Mahkeme kararının onanması gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.