Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2022/291 E. , 2022/484 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/291
Karar No:2022/484
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Anonim Şirketi (…) Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …Makina İnşaat Nakliye Temizlik Otomotiv Petrol Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: EÜAŞ. Genel Müdürlüğü Satın Alma ve Malzeme Yönetimi Daire Başkanlığı – İç Satın Alma Müdürlüğü’nce 27/05/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen …ihale kayıt numaralı “Afşin Elbistan B Termik Santraline ait toplam 1.800.000 ton atığın 12 ay süreyle taşınması ve depolanması hizmet alımı” ihalesinin iptal edilmesine ilişkin 86 karar numaralı ihale komisyonu kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; ihalenin iptal gerekçelerine bakıldığında, kamu kaynaklarının verimli kullanımı ve bazı işlerin kurum personelleri tarafından yapılması gerektiği gerekçesine dayandığı, ancak tüm bu gerekçelerin ihalenin onay ve ilan tarihlerinde mevcut olduğu, sonradan değişen herhangi bir durumun olmadığı, Mahkemece verilen 26/11/2021 tarihli ara kararıyla; ihalenin iptali kararından sonra ihaleye çıkılıp çıkılmadığı, çıkıldı ise yeni ihaleye ilişkin tüm ihale dosyasının ve iki ihale arasında maddi yönden avantajlı olan ihalenin ve hangi işlerin ihale edildiğinin sorulduğu, gelen cevabi yazıda özetle; “Davaya konu …kayıt nolu ihale 27.05.2021 tarihinde gerçekleştirilmiş, söz konusu ihalede kül/bant konveyörlerinin işletilmesi, 1.800.000 ton külün kamyonla taşınması ve serilerek depolanması ihale edilmiş, iptal edilen söz konusu ihaleye davacı 22.248.000,00 TL teklif vermiş, söz konusu teklifin birim maliyeti 12,36 TL / ton olmuştur. (Davacı tarafından …sayılı ihaleye verilen ve cevap dilekçemiz ekinde dosyaya sunulmuş olan belgeler arasında yer alan teklif mektubunda bu husus görülmektedir). Ayrıca 27.05.2021 tarihinde yapılan ihale için sözleşme gereği fiyat farkı ödemesi bulunmakta olup, 23.09.2021 tarihinde yapılan 2021/534976 kayıt nolu ihaleye kadar ödenecek fiyat farkı toplam 667.936,21 TL (Mayıs 2021 için 4 günlük 11.235,79 TL, Haziran 2021 için 124.872,87 TL, Temmuz 2021 için 123.978,52 TL, Ağustos 2021 için 156.027,39 TL, Eylül 2021 için 23 günlük 251.821,64 TL)’dir. Bu durumda teklifin birim maliyeti, fiyat farkı ile birlikte 12,73 TL / ton olmaktadır.
Davaya konu ihalenin iptalinin ardından 23.09.2021 tarihinde gerçekleştirilen 2021/534976 kayıt nolu ihalede, 1.500.000 ton külün kamyonla taşınması ve serilerek depolanması ihale edilmiş, söz konusu ihaleyi kazanan Oğuzhan Uluslararası Nakliyat … Ltd. Şti. 19.369.992,00 TL teklif vermiş, söz konusu teklifin birim maliyeti 12,91 TL / ton olmuştur. Maliyet içerisinde değişken gider olan motorin gideri en büyük giderdir. 2021/238137 kayıt nolu ihale tarihinde Kahramanmaraş/Afşin motorin fiyatı 7,19 TL/lt, 2021/534976 kayıt nolu ihale tarihinde ise 7,26 TL/lt’dir. Sabit giderler açısından maliyetlerin büyük kısmını (9490-95) kamyonla külün taşınması ve serilerek depolanması işinde çalışan kamyon ve diğer iş makinelerinin kira, amortisman ve personel giderleri oluşturmaktadır. Dolayısıyla 2021/238137 kayıt nolu ihaledeki 1.800.000 ton işin miktarı 4 ay sonra yapılan …kayıt nolu ihalede 1.500.000 tona düşürülünce artan sabit giderler ve motorin fiyatındaki az miktardaki artışın da etkisiyle birim maliyet bir miktar yükselmiştir. ” şeklinde ifadelere yer verildiği;
Bu durumda, dava konusu işin onay ve ihale süreçlerinden geçerek ilan edildiği, bazı isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu sırada Termik Santraller Daire Başkanlığından gelen yazı üzerine ihalenin iptaline karar verildiği, ancak iptal gerekçelerinin ihale ilan tarihinde yer alan hususlara ilişkin olduğu, ihalenin iptaline karar verilebilmesi için kamu yararı ve hizmet gereklerinin sağlanması hususunun yanında Kamu İhale Kanunu’nda yer alan temel ilkelerin de aranması gerektiği, somut olayda kamu kaynaklarının verimli kullanımı bağlamında bazı işlerin kurum personelince gördürülmesi gerekçesiyle işlem tesis edildiği iddia edilmiş ise de, yeni ihale kapsamında teklifin birim maliyetinin arttığı, işin azalmasına rağmen teklif fiyatın aynı oranda azalmadığı, başka bir ifadeyle kamu kaynaklarının verimli kullanımından bahsedilemeyeceği, ayrıca ihale ilanının ve tekliflerin alınmasından belirli bir süre geçmesinden sonra alınan bu kararın saydamlık, rekabet ve kamu kaynaklarının verimli kullanımına aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu 2021/238137 kayıt no.lu “Afşin Elbistan B Termik Santraline Ait Toplam 1.800.000 Ton Atığın 12 Ay Süreyle Taşınması ve Depolanması Hizmet Alımı” işine ait teknik şartnamede yüklenicinin sorumluluğuna bırakılan A11, A12, A13 kül/bant konveyörlerinin işletilmesine ait işlemlerin Termik Santraller Daire Başkanlığının 18/08/2021 tarihli yazısında da belirtildiği üzere, Sayıştay Raporları doğrultusunda, işin görüleceği yer olan Afşin Elbistan B İşletme Müdürlüğünce yapılmasına karar verildiği, ihale konusu hizmetin kapsamında meydana gelen değişikliğin, hem ihale dokümanını, hem yaklaşık maliyeti hem de isteklilerce verilen teklifleri etkilemesi nedeniyle ihale sürecine devam edilemediği ve mevzuat hükümleri uyarınca ihalenin iptal edildiği, iptal edilen dava konusu ihale ile, bu ihalenin iptalinin ardından çıkılan 2021/534976 kayıt no.lu ihale arasında işin kapsamı yönünden farklılıklar mevcut olup, bu durumun iki ihalenin teknik şartnamelerinin karşılaştırılması sonucunda kolayca anlaşılabileceği, teknik şartnamede yapılan değişiklikler ile konveyörlerin yüklenici tarafından iştetilmesine ilişkin hususlara sonraki ihaledeki teknik şartnamede yer verilmeyerek, ihalenin konusunu oluşturmayacağının ortaya konulduğu, ihalenin iptaline ilişkin ihale komisyonu kararında da belirtilmiş olan talep yazısı ve ilgili Sayıştay Raporu gereği, idareye bağlı Afşin Elbistan Linyitleri İşletme Müdürlüğünde görevli 45 personelin tayininin, ihale kapsamından çıkarılmış olan bant konveyörlerinin işletme ve bakımı işinde görevlendirilmek üzere Afşin Elbistan B İşletme Müdürlüğüne yapıldığı, ihalenin iptali yönündeki takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek kullanıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, dava konusu ihalenin ilanından önce personel tayin konusunun gündemde olup konunun sonradan ortaya çıkmadığı, ihalede teklifler alındıktan sonra 4 ay boyunca karar verilmediği, teklif değerlendirmesinin 4 ay süremeyeceği, yeni çıkılan ihalede “termik santrallerde bant konveyörü bakımı veya işletmeciliği”nin benzer iş olarak kabul edilmediği ve ikinci ihaleye açıkça girmemelerinin sağlandığı, dava konusu ihalenin iptal edilerek ikinci ihalede daha yüksek fiyata iş yaptırıldığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki …. İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davalıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 16/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.