Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2022/2424 E. , 2023/2338 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/2424
Karar No:2023/2338
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLLERİ : Av. …
Av. …
Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … sayılı depolama lisansı kapsamında faaliyette bulunan davacı şirkete ait depolama tesisinde 03/03/2020 tarihinde yapılan denetimde, T-4 ve T-5 tanklarında saha ölçüm cihazlarıyla yapılan ölçümlerde ulusal marker seviyesinin geçersiz olduğunun tespit edildiği ve bu nedenle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 18. maddesinin 4. fıkrası, 4. maddesinin 1. ve 2. fıkraları, 3. maddesinin 9. fıkrası ile Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik’in 7. maddesinin (f) bendi ve Petrol Piyasasında Ulusal Marker Uygulamasına İlişkin Yönetmelik’in 7. maddesinin 1 ve 2. fıkralarının ihlâl edildiğinden bahisle, 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca 2.451.600,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; bakılan uyuşmazlıkta, aynı fiiller sebebiyle ve aynı soruşturma raporuna dayalı olarak 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesi uyarınca bahsi geçen tankların mühürlenmesine ilişkin Mersin İl Emniyet Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı olan … tarihli ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Denetim Dairesi Başkanlığı işleminin iptali istemiyle Ankara 5. İdare Mahkemesi’nin E:2020/938 sayılı dosyasında açılan davada; “T4 ve T5 numaralı tankların mühürlenmesine ilişkin işlem bakımından yapılan incelemede, … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.iş sayılı dosyasında İl Emniyet Müdürlüğü temsilcisi, EPDK görevlisi ve Gümrük temsilcisinin katılımı ile ve kimya bilirkişisi marifetiyle 24/07/2020 tarihinde mühürlü bulunan T-4 ve T-5 numaralı tankların Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü temsilcisi tarafından açıldığı, tankların alt, üst ve orta bölgelerinden beşer adet numune alındığı, tankların adı geçen temsilci tarafından heyet huzurunda yeniden mühürlendiği ve alınan mühürlü numunelerin ise incelenmek üzere TÜBİTAK ve ODTÜ PAL’e gönderildiği anlaşılmaktadır. Mahkememizin 18/09/2020 tarihli ve 11/11/2020 tarihli ara kararı ile; Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığı Ulusal Metroloji Enstitüsü Müdürlüğünden; davacı şirketin (…) uhdesinde bulunan T-4 ve T-5 tanklarının dip, orta ve üst seviyelerinden alınan motorin numunelerinde marker seviyesi ölçümünün yapılıp yapılmadığının ve yapılmış ise sonuçlarının bildirilmesinin ve böyle bir ölçüm yapılmış ise markerin tanklar içerisindeki farklı seviyelerde homojen olarak dağılıp dağılmadığının, dağılmamış ise bilimsel sebeplerinin, ayrıca işaretleme sonrası yapılan ölçümde geçersiz sonuç alınıp alınmayabileceği hususunun açıklanmasının istenilmesine karar verilmiş olup, buna cevaben 07/11/2020 tarihinde Mahkememize sunulan bilgi ve belgelerden; T4-T5 tanklarınının dip seviyelerinden alınan numunelerde ulusal marker seviyesinin geçerli çıktığı, orta ve üst seviyelerden alınan motorin numunelerinde ise ulusal marker seviyesinin geçersiz çıktığı, söz konusu tanklarda mikser bulunmadığı, ulusal marker karışımında homojenliğin tam olarak sağlanmadığı, uygun şekilde sirkülasyon yapılmaması nedeniyle tankların farklı seviyelerinden farklı ölçüm sonuçları elde edildiği bildirilmiştir.
Bu durumda ve gelinen aşamada Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu Başkanlığı Ulusal Metroloji Enstitüsü Müdürlüğünce gönderilen bilgi ve belgelere göre T4 ve T5 numaralı tankların farklı seviyelerinden alınan motorin numunelerinde ulusal marker bakımından farklı sonuçlar elde edildiğinden, bu sonuçların nedenlerinin davalı idarece araştırılıp incelenerek yeni bir değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna varılmış olup belirtilen tanklardan alınan numunelerin ulusal marker sonuçlarının geçersiz çıktığından bahisle eksik incelemeye dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” gerekçesiyle 10/12/2020 tarihinde yürütmenin durdurulmasına karar verildiği;
Bu itibarla, mühürleme işleminine karşı açılan davada … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… sayılı kararıyla, eksik inceleme yapıldığı gerekçesiyle yürütmenin durdurulmasına kararı verildiği dikkate alındığında, aynı fiiller sebebiyle aynı soruşturmaya dayalı olarak tesis edilen işbu dava konusu işlem için de söz konusu gerekçenin geçerli olacağı anlaşıldığından, eksik inceleme yapıldığı yargı kararıyla saptanan soruşturmaya dayalı olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, denetim tarihinde tanklardan ürün çıkışı bulunduğu, ulusal marker uygulamasında marker enjeksiyonunun doğru bir şekilde gerçekleştirilerek akaryakıt içindeki ulusal markerin homojen olarak dağıldığından emin olduktan sonra tanktaki ürünün satışa sunulması gerektiği, depolama lisansı sahibi davacının marker ekleme donanımını mevzuata uygun kurmadığı, ekleme işlemini doğru yapmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, numune alma ve ölçüm işlemlerinin mevzuata aykırı yapıldığı, dava konusu işlemin eksik inceleme sonucu tesis edildiği, ceza yargılaması sonucunda davacı şirket yetkilileri hakkında beraat kararı verildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı şirkete ait depolama tesisinde 03/03/2020 tarihinde yapılan denetimde T-4 ve T-5 numaralı tanklardan farklı saatlerde ayrı ayrı dip, orta ve üst seviyelerden alınan akaryakıt numunelerinin marker cihazı ile ölçümü sonucunda geçersiz sonuç vermesi üzerine aynı gün Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü görevlileri ve Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu denetim elamanlarınca anılan depolama tesisinde saat 21:30’da ulusal marker seviyesi geçersiz çıkan T-4 ve T-5 numaralı millileştirilmiş tanklardan numuneler alınarak toplam 5.240,448 litre gümrük kaçağı olduğu değerlendirilen akaryakıta el konulmuş ve anılan tanklar mühürlenmiştir.
Alınan numunelerin TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Enerji Enstitüsünde yapılan analizleri neticesinde düzenlenen … tarihli, … ve … numaralı analiz raporlarına göre, numunelerin ulusal marker seviyesinin geçersiz sonuç vermesi nedeniyle başlatılan soruşturma neticesinde, yeterli şart ve seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıt ikmal edildiğinden bahisle dava konusu Kurul kararıyla idari para cezası verilmiş, anılan Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bakılan uyuşmazlıkta, ulusal market seviyesi geçersiz akaryakıt ikmal edildiğinden bahisle davacı şirket hakkında işbu davaya konu idari para cezasının uygulandığı, yine aynı fiil nedeniyle mühürleme işleminin tesis edildiği, anılan mühürleme işleminin iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara yönelik istinaf başvurusunun reddin ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı, Dairemizin 30/05/2022 tarih ve E:2022/1572, K:2022/2353 sayılı kararı ile bozulmuş, bozma kararı üzerine, … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce bozma kararına uyularak; “… somut olayda, 04/03/2020 tarihinde alınan numunelerin alt, orta, üst ve her seviyeden alınmış olarak ve birer takım halinde TÜBİTAK MAM ve EGE-PAL’e gönderildiği hâlde anılan laboratuvarlar tarafından numunelerin tek bir noktadan alındığı değerlendirmesiyle analize tabi tutulması ve analizi yapılan numunenin de hangi seviyeden alınmış numune olduğunun iki ayrı ara kararı ile sorulmasına rağmen belirtilmemiş olması karşısında uyuşmazlığın çözümlenmesi bakımından söz konusu analiz sonuçlarına itibar edilemeyeceği, diğer yandan, Mersin 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin delil tespiti kapsamında TÜBİTAK ve ODTÜ PAL’e gönderilen numuneler üzerinde yapılan analiz sonuçlarına göre ise T-4 ve T-5 numaralı tankların dip seviyelerinden alınan numunelerinin ve paçal motorin numunelerinin ulusal marker seviyesinin geçerli çıktığı, orta ve üst seviyelerden alınan motorin numunelerinde ise ulusal marker seviyesinin geçersiz çıktığı, TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsü Müdürlüğünün 24/08/2020 tarihli yazısında bu durumun, söz konusu tanklarda mikser bulunmadığı ve sirkülasyon yetersiz olduğunda ürünün homojenlik kazanmasının çok uzun süreceği, T-4 ve T-5 tanklarında da uzun bekleme süresine rağmen homojenliğin sağlanamadığının anlaşıldığı şeklinde açıklandığı, ara kararı üzerine, anılan Kurumun 17/02/2022 tarihli yazısında da aynı hususlara değinilerek uygun şekilde sirkülasyon yapılmaması nedeniyle tankların farklı seviyelerinden farklı ölçüm sonuçları elde edildiğinin, paçal numunelerin ulusal marker sonuçlarının geçerli olduğu göz önünde bulundurulduğunda T-4 ve T-5 tanklarında sirkülasyon yapılması ve seviyeler arasında homojen dağılımın sağlanması halinde tanklara ait ulusal marker ölçümlerinin de geçerli olmasının beklendiğinin ifade edildiği ve ayrıca ceza yargılamasının da eylemin sübut bulmadığı gerekçesiyle beraatle sonuçlandığı hususları dikkate alındığında, Mersin 3. Sulh Hukuk Mahkemesi’nce TÜBİTAK ve ODTÜ PAL’e yaptırılan analiz sonuçlarına göre dip ve paçal numunelerin ulusal marker ölçümünün geçerli çıkarken salt tanklarda sirkülasyonun sağlanamaması ve dolayısıyla homojenliğin oluşmaması nedeniyle orta ve üst seviyeler için ulusal marker ölçümünün geçersiz çıkmasının ilgili tanklara ulusal marker eklenmediği şeklinde yorumlanamayacağı kanaatine varıldığı, davacıya ait tesiste bulunan T-4 ve T-5 numaralı tanklardan alınan numunelerin laboratuvarda yapılan analizi sonucunda ulusal marker seviyesi geçersiz çıktığından bahisle 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesi uyarınca tesiste bulunan tüm tankların mühürlenmesine ilişkin Mersin İl Emniyet Müdürlüğü işlemi ile bu işlemin dayanağı olan … tarihli ve … sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Denetim Dairesi Başkanlığı işleminde hukuka uyarlık, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında ise sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmadığı” gerekçesi ile … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla istinaf başvurusunun reddine karar verilmiş; söz konusu karar temyiz incelemesi sonucunda Dairemizin 15/05/2023 tarih ve E:2023/785, K:2023/2334 sayılı kararıyla onanmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin “yeterli şart ve seviyede ulusal marker içermeyen akaryakıt ikmali” fiili nedeniyle tesis edildiği ve mühürleme işlemi ile idari para cezası verilmesine ilişkin Kurul kararına dayanak olarak aynı analiz raporunun esas alındığı göz önünde bulundurulduğunda, mühürleme işlemine yönelik kesinleşen yargı kararında yer verilen hukukî değerlendirmelerin aynı fiil sebebiyle aynı soruşturmaya dayalı olarak tesis edilen işbu dava konusu işlem için de geçerli olacağı anlaşıldığından, idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi’nin temyize konu kararında ise sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde saylan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan kararın yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan, temyiz aşamasında yatırılan toplam …-TL harcın istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davalı idareye iadesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 15/05/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.