Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2022/2359 E.  ,  2023/615 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/2359
Karar No:2023/615

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Enerji Nakliyat İnşaat A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19. maddesi uyarınca açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı “Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü 61 (Kırşehir) Şube Şefliği, 64 (Niğde) Şube Şefliği, 67 (Nevşehir) Şube Şefliği ve Bölge Dâhili Yollarında Konkasörle Kırılmış Asfalt Mıcırı ve Plent Malzemeleri Temini, Nakli, Temel Yapılması ile Sathi Kaplama Yapılması İşi” ihalesine yönelik olarak dava dışı bir şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine, davacı şirketin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmayarak teklifinin reddedilmesi yönünde düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin 02/09/2021 tarih ve 2021/UY.I-1631 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davacı tarafından, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idarece açıklama istenilen “10.120.1023” poz numaralı analiz girdisine ilişkin olarak rayiç bedel (87.000,00-TL birim fiyat) üzerinden açıklama yapıldığı, ancak aynı analiz girdisine ilişkin olarak açıklama istenilmeyen “KGM/6100-3-P” poz numaralı ve “KGM/6560-P” poz numaralı iş kalemleri için 0,01-TL birim fiyat verildiği; aynı şekilde, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında idarece açıklama istenilen “10.120.1030” poz numaralı analiz girdisine ilişkin olarak rayiç bedel (232.000,00-TL birim fiyat) üzerinden açıklama yapıldığı, ancak aynı analiz girdisine ilişkin olarak açıklama istenilmeyen “KGM/6560-P” poz numaralı iş kalemleri için 0,01-TL birim fiyat verildiği; bu durumda aynı analiz girdisi için farklı birim fiyatlar kullanılmasının iş kalemlerinin birim fiyatları arasında toplam teklif fiyatını etkileyecek nitelikte tutarsızlık oluşturduğu;
Davacının teklifinde motorin için litre-kg dönüşümü 0,850 katsayısı üzerinden yapıldığı; Kurul tarafından Türk Standartları Enstitüsü’nden (TSE) alınan teknik görüşte ise, TS EN ISO 590 standardına uygun bir litre motorinin 15 °C sıcaklıktaki kütlesinin 0,8200 kg-0,8450 kg aralığında olması gerektiğinin belirtildiği; dönüşümün yüksek katsayı ile yapılmasının düşük fiyat açıklamasında davacıya avantaj sağladığı, bu sebeple Kurul tarafından davacının açıklamasının uygun görülmediği; petrol ürünlerinin standartlarıyla ilgili teknik bir mesele olan kg/lt dönüşümü katsayısının tespiti için, her türlü madde ve mamullerle ilgili standart belirleme görevi olan TSE’den görüş alınmasında ve bu görüşe göre işlem tesis edilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Danıştay’ın benzer uyuşmazlıklarda 0,850 kg/lt kesafet oranının kullanılmasında hukuka aykırılık görülmediği yönünde kesinleşmiş kararları bulunduğu, motorinin yoğunluk değerine ilişkin kesin düzenleyici bir işlem olmadığı gibi idarenin bu konuda isteklilerden hesaplamalarda kullanılmasını istediği bir oranın da bulunmadığı, bazı kamu kurum ve kuruluşları tarafından motorinin yoğunluk katsayısının belirlendiği, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Birim Fiyat Tarifi” kitabında, açıkça motorinin yoğunluk katsayısının 0,850 kg/lt olarak belirlendiği, kendilerinin de bu değeri esas aldığı, bu katsayıya göre yapılan hesaplamalar nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılamayacağı, idarece aşırı düşük teklif sorgulaması ekinde gönderilen analiz formatına göre yapılan fiyat açıklamasının reddi ile teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin alınan kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19. maddesi uyarınca açık ihale usulü ile gerçekleştirilen … ihale kayıt numaralı “Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü 61 (Kırşehir) Şube Şefliği, 64 (Niğde) Şube Şefliği, 67 (Nevşehir) Şube Şefliği ve Bölge Dâhili Yollarında Konkasörle Kırılmış Asfalt Mıcırı ve Plent Malzemeleri Temini, Nakli, Temel Yapılması ile Sathi Kaplama Yapılması İşi” ihalesine yönelik olarak dava dışı bir şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine, davacı şirketin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmayarak teklifinin reddedilmesi yönünde düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin 02/09/2021 tarih ve 2021/UY.I-1631 sayılı Kurul kararının iptali istenilmiştir.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5. maddesinde, “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur. (…)” hükmüne; “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56. maddesinde; “(…) Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler. (…)” kuralına; “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38. maddesinde, “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. (…)” kuralına yer verilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38. maddesinde, “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…” açıklaması, “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45. maddesinde, “… 45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir….” açıklamaları yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu Kurul kararının, davacı şirketin, aynı analiz girdisi için farklı iş kalemlerinde belirtildiği şekilde farklı birim fiyatlar öngörülmesi gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamasının hukuka uygun olmadığına yönelik kısmının incelenmesi;
Davalı idarece, 01/06/2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ile 5 adet iş kalemi/gruplarına ait aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ekinde ise açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdileri listesi ile analiz formatlarının gönderildiği anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, açıklama istenilen 5 adet iş kaleminin 4’ünün analiz girdisinde yer alan 10.120.1030 poz numaralı yükleyici (11/2 yd3 veya 5500 libre taşıma güçlü, takriben 80 HP muadili lastik tekerlekli) analiz girdisi için, sadece KGM/6100/3-P poz numaralı “Plent- Miks Temel Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı İle)” iş kaleminde yer alan bahse konu girdi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2021 yılı rayiç fiyatı olan 232.000-TL kullanılarak açıklandığı, diğer iş kalemleri içinde yer alan bu girdi için 0,01-TL bedel öngörüldüğü, davacı tarafından bu kalemlerdeki bahse konu girdinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak değerlendirildiği; açıklama istenilen 5 iş kaleminin 4’ünün analiz girdisinde yer alan 10.120.1023 poz numaralı kompresör (210 cfm’lik kompresör+hortum ve tabancalar) analiz girdisi için, KGM/6040-P poz numaralı “Temel Yapılması (Kırılmış ve Elenmiş Ocak Taşı İle)” iş kaleminde ve Plent-Analiz poz numaralı “Ocak Taşından Konkasörle Kırılmış ve Elenmiş İdarece İstenilen Boyutlarda Plent Agregası Temini (Plent Malzemesi, Tuz Agregası, Temel Malzemesi)” iş kaleminde yer alan bahse konu girdi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 2021 yılı rayiç fiyatı olan 87.000,00-TL’nin kullanılarak açıklandığı, diğer iş kalemleri içinde yer alan bu girdi için 0,01-TL bedel öngörüldüğü anlaşılmıştır.
İdarece 01/06/2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, söz konusu yazı ile 5 iş kalemi/gruplarına ait aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği ve ekinde ise açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdileri listesi ile analiz formatlarının gönderildiği, açıklama istenilen analiz girdileri listesinde 10.120.1030 poz numaralı yükleyici (11/2 yd3 veya 5500 libre taşıma güçlü, takriben 80 HP muadili lastik tekerlekli) analiz girdisine de yer verildiği, idarece gönderilen analiz formatlarında açıklama durumu sütununda “istenecek” ve “istenmeyecek” şeklinde girdilere yer verildiği, bu kapsamda yükleyici analiz girdisinin KGM/6040-P, KGM/6560-P, Plent-Analiz ve KGM/6100/3-P poz numaralı iş kaleminde yer aldığı, bu kalemlere ait analiz formatlarında açıklama durumu sütununda sadece KGM/6100/3-P poz numaralı iş kaleminde “istenecek” ifadesine yer verildiği, diğer iş kalemlerine ait analiz formatlarında bahse konu girdi için “istenmeyecek” şeklinde belirlendiği, yükleyici analiz girdisi açıklama istenilen analiz girdileri listesinde yer almakla birlikte, analiz formatlarında oluşturulan bu farklılığın aşırı düşük teklif açıklaması yapacak istekliler arasında tereddüde neden olduğu; aynı şekilde açıklama istenilen analiz girdileri listesinde 10.120.1023 poz numaralı kompresör (210 cfm’lik kompresör+hortum ve tabancalar) analiz girdisine de yer verildiği, idarece gönderilen analiz formatlarında açıklama durumu sütununda “istenecek” ve “istenmeyecek” şeklinde girdilere yer verildiği, bu kapsamda kompresör analiz girdisinin KGM/6040-P, KGM/6560-P, Plent-Analiz ve KGM/6100/3-P poz numaralı iş kaleminde yer aldığı, bu kalemlere ait analiz formatlarında açıklama durumu sütununda KGM/6040/P poz numaralı ve Plent-Analiz iş kalemlerinde “istenecek” ifadesine yer verildiği, diğer iş kalemlerine ait analiz formatlarında bahse konu girdinin “istenmeyecek” şeklinde belirlendiği, kompresör analiz girdisi açıklama istenilen analiz girdileri listesinde yer almakla birlikte, analiz formatlarında oluşturulan bu farklılığın aşırı düşük teklif açıklaması yapacak istekliler arasında tereddüde neden olduğu, dolayısıyla açıklama istenilen analiz girdileri listesinde yer alan bir girdinin analiz formatlarında da açıklama durumu sütununda “istenecek” ifadesine yer verilmesi, analiz formatlarının açıklama istenilen analiz girdileri listesi ile uyumlu olması gerektiği anlaşıldığından, Kurul kararının davacının aynı analiz girdisi için farklı iş kalemlerinde belirtildiği şekilde farklı birim fiyatlar öngörüldüğü gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamasının hukuka aykırı olduğuna yönelik kısmında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Dava konusu Kurul kararının, davacı şirketin, mazot girdisine 0,850 oranında kesafet oranı uyguladığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamasının hukuka uygun olmadığına yönelik kısmının incelenmesi;
Davacı şirket tarafından, açıklama istenilen analiz girdilerinden olan “mazot (motorin)” girdisine için analizlerde “5,77900-TL/kg” fiyatın kullanıldığı görülmüş olup, açıklama kapsamında sunulan “aşırı düşük fiyat açıklaması” başlıklı yazı ile devamında yer alan lt/kg dönüşümüne ilişkin tablo ile “Petrol Piyasası Bayi Satış Fiyatı Bülteni”nden mazot girdisi için 09/04/2021 tarihinde EPDK tarafından yayımlanan İstanbul ili, Avrupa yakasında bulunan bayiler adına beyan edilen fiyatların ortalamasını yansıtan en yüksek işlem hacimli 8 firmanın akaryakıt motorin fiyatı olan 6,43-TL/lt fiyatının kullanıldığı, söz konusu bedelin KDV’den arındırılmış ve “kg” birimine dönüştürülmüş fiyatının 6,43/1,18/0,85 =6,411077-TL olarak bulunduğu ve söz konusu tutarın 0,90’ının 5,769693-TL/kg (=6,41077*0,90), sonuç olarak, motorin girdisine ilişkin fiyatın analizlerde 5,779 TL/kg olarak kullanıldığının tespit edildiği;

Kamu İhale Kurulu’nca yapılan inceleme sonucunda ise, farklı bir ihalede daha önce aynı konuya ilişkin yapılan itirazen şikayet başvurusu üzerine Türk Standartları Enstitüsü’nden alınan ”…İlgide bahsedilen konu, bu alanda standart veya benzeri ilmi dokümanları hazırlamak ve Enstitümüz adına teknik görüşleri vermekle yetkili TK16 Petrol ve Petrol Ürünleri Teknik Komitesi tarafından değerlendirilmiş olup, Komitenin konu hakkındaki görüşü aşağıda verilmiştir.

“Belirli bir sıcaklıktaki motorinin hacminin kütleye dönüştürülebilmesi için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir. Ülkemizde pazarlanan motorinlerde (dizel) olması gereken özellikler Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından zorunlu uygulamada tutulan TS EN 590 “otomotiv yakıtları – Dizel (motorin) – Gerekler ve deney yöntemleri” standardında belirtilmiştir. Bu standartta yer alan Çizelge 1’e göre motorinin TS 1013 EN ISO 3675 veya TS EN ISO 12185 yöntemlerine göre ölçülmüş olan 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 820,0 kg/m³ – 845,0 kg/m³ (LİTRE cinsinden; 0,8200 kg/L – 0,8450 kg/L) aralığında olmalıdır. Sonuç olarak TS EN ISO 590 standardına uygun bir motorinin 1 litresinin 15 °C sıcaklıktaki kütlesi 0,8200 kg – 0,8450 kg aralığında olmalıdır. Örneğin, bu aralık içinde yer alan ve 15 °C sıcaklıktaki yoğunluğu 834,5 kg/m³ (kg cinsinden; 0,8345 kg/L) olarak ölçülmüş olan motorinin 15 °C sıcaklıktaki 1 (bir) litresinin kütlesi 0,8345 kg’dır. Piyasaya sürülmüş olan bir motorin ürününün 15 °C sıcaklıktaki yoğunluk değerine, ürün piyasaya çıkmadan önce TS EN 590 standardına uygunluk açısından ilgili deney yöntemlerinden akredite bir laboratuvarda gerçekleştirilen deneyler sonucunda düzenlenmiş olan deney/analiz raporlarından ulaşılabilir ya da belirli bir ürünün yoğunluğu o üründen TS EN 590 standardına atıf yapılan numune alma yöntemlerine uygun olarak alınan bir numunenin motorinde yoğunluk tayini yöntemlerinden (TS 1013 EN ISO 3675 ve/veya TS EN ISO 12185) akredite bir laboratuvarda yoğunluğu tayin edilmek suretiyle tespit edilebilir. Motorinin hacmi ve buna bağlı olarak yoğunluğu 15 °C civarındaki sıcaklıklar için çok önemli düzeyde olmamakla birlikte, sıcaklıkla değiştiği için 15 °C’tan farklı sıcaklıktaki bir ürünün 1 litresinin kütlesini belirleyebilmek için o sıcaklıktaki yoğunluk değerinin bilinmesi gerekir…” şeklindeki görüş yazısı dayanak alınarak, davacı şirketin motorin için litre-kg dönüşümünün 0,85 katsayısı üzerinden yapıldığı, söz konusu katsayının belirtilen görüş yazısında yer alan “0,8200 kg-0,8450 kg” aralığında olmadığı, 0,85 katsayısı kullanılarak yapılan açıklama ile anılan isteklinin kendisine avantaj sağladığı, bu itibarla, yapılan açıklamanın bu hâliyle mevzuata uygun olmadığı sonucuna varıldığı görülmüştür.
Karayolları Genel Müdürlüğü’nce, 22/04/2014 tarihinde Genel Müdür tarafından onaylanarak Genel Müdürlük merkez ve taşra teşkilatınca uygulamaya (yürürlüğe) konulan “Birim Fiyat Tarifi” kitabının 18. sayfasındaki, “Bütümlü malzemelerin yumuşatılmasında kullanılan gaz, benzin, motorin vb. petrol ürünlerinin özgül ağırlıklarına ait tablo”da motorinin özgül ağırlığının 0.850 (Kg/Litre) olduğu belirtilmiştir.

4734 sayılı Kanun, Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği, Kamu İhale Genel Tebliği birlikte değerlendirildiğinde, ihaleyi yapan idarenin ihale komisyonunca sınır değerin hesaplanacağı, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak isteneceği, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38. maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği, teklif birim fiyatlı işlerde, açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizlerin sunulmasının zorunlu olduğu, sunulan analizleri ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına uygun olmayan isteklilere ait tekliflerin reddedileceği, isteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler olarak ise, üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerini ve Tebliğin 45.1.13 maddesinde sayılan diğer belgeleri sunabilecekleri anlaşılmaktadır.
Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (a) bendinde, Kamu İhale Kurumu’nun, bu Kanun’da belirtilen esas, usûl ve işlemlerin doğru olarak uygulanması konusunda görevli ve yetkili olduğu belirtilmiş; (b) bendinin (2) no’lu alt bendinde, “Bu Kanun’a ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmek” Kamu İhale Kurumu’nun görev ve yetkileri arasında sayılmış, aynı bendin son paragrafında ise, Kurum’un, Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararıyla bu Kanun’un ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu; Kurul ve Kurum’un, yetkilerini, düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak kullanacağı; standart ihale dokümanları, tip sözleşmeler, yönetmelik ve tebliğlerin Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulacağı belirtilmiştir.
Kamu İhale Kurumu, Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğundan, mazotun litre biriminden istenilmesi ve analizlerin litre birimine göre hazırlanması hususunu, mevcut uygulamaya devam edilecek ise, motorin yakıtının litre biriminden, kilogram birimine dönüştürülmesinde hangi özgül ağırlığın esas alınacağı hususunu düzenleyici işlemle belirleyebileceği açıktır.
Piyasada litre cinsinden satılan mazotun bazı kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan analizlerde miktarının kilogram cinsinden belirlendiği, litre cinsinden kilogram cinsine dönüşümde yoğunluğa ilişkin katsayıların ne olması ya da hangi aralıkta olması gerektiği hususunda ihale mevzuatında açık bir hükmün yer almadığı, gerek idareler ve ilgili kuruluşlar nezdinde, gerekse piyasada faaliyet gösteren firmalar nezdinde farklı değerlendirmelerin esas alındığı, motorinin litresinin kütlesel birime dönüştürülmesinde hangi yoğunluğun esas alınacağı hususu ihaleyi yapan idarenin uzmanlık alanı dışında kalsa da Karayolları Genel Müdürlüğü’nün birim fiyat kitabında mazotun hacimsel miktardan kütlesel miktara dönüştürülmesinde özgül ağırlığının 0,850 kg/litre olarak belirtildiği, davacı şirket tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında da Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan birim fiyat tarifindeki özgül ağırlığın kullanıldığı anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararının davacı şirketin mazot girdisine dair açıklamalarının, 0,850 oranında kesafet oranı uygulanması sebebiyle uygun olmadığı gerekçesiyle tekliflerinin reddedilmesine ilişkin kısmında da hukuka uygunluk bulunmamaktadır.

Bu itibarla, davacı şirket tarafından aynı analiz girdisi için farklı iş kalemlerinde belirtildiği şekilde farklı birim fiyatlar öngörülmesi ve analizlerde motorin girdisine 0,850 oranında kesafet oranı uyguladığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamasının hukuka uygun olmadığı ve teklifinin reddedilmesi gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin Kurul kararının davacıya ilişkin kısmında ve davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Toplam …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 15/02/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.