Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2022/192 E.  ,  2023/282 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/192
Karar No:2023/282

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İnşaat Kuyumculuk Taşımacılık Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adıyaman ili, Besni ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın satışına ilişkin olarak 27/07/2021 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin, ihale uhdesinde kalan davacının süresinde sözleşme akdetmemesi nedeniyle feshine ve davacı tarafından yatırılan 100.000,00-TL teminatın irat kaydedilmesine yönelik Besni Belediyesi Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; İhale Şartnamesi’nin 8. maddesinde, ihale uhdesinde kalan gerçek veya tüzel kişilerin, onaylanan ihale kararının bildirilmesini izleyen günden itibaren 10 gün içinde ihale ile ilgili doğabilecek her türlü vergi, resim ve harç giderlerini ödedikten sonra sözleşmeyi akdetmek zorunda olduğu, bu zorunluluğa uyulmadığı takdirde protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihalenin bozulacağı ve geçici teminatın irat kaydedileceği, Şartnamenin 4. maddesine göre ihale uhdesinde kalan kişilerin ihaleden caydığı takdirde yatırmış olduğu geçici ve özel teminat tutarının irat kaydedileceği, Şartnamenin 16. maddesinin (b) bendinde ise yüklenicinin kendisine verilen süre içinde sözleşmeyi akdetmemesinin sözleşmenin feshi sebebi sayılacağının düzenlendiği;
İhaleye katılan ve ihale uhdesinde kalan davacı için Şartname düzenlemelerinin bağlayıcı olduğu ve uyuşmazlığın çözümünde esas alınacağı, ihale uhdesinde kalan kişinin kendisine verilen süre içinde sözleşmeyi akdetmemesi hâlinde ihalenin bozulacağı ve geçici teminatının gelir kaydedileceği olayda, ihale kararının onaylandığının davacıya bildirilmesine rağmen Şartnamede belirlenen süre içerisinde davacının sözleşme akdetme yükümlülüğünü yerine getirmemesi nedeniyle ihalenin iptal edildiği, bu durumda, ihalenin iptal edilmesine ve davacı tarafından yatırılan teminatın irat kaydedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Şartnamede bulunması zorunlu unsurların bulunmadığı, ihale konusu taşınmazın bedelinin hangi tarihlerde hangi oranda ödeneceğinin belirtilmediği, Şartnamede yer almayan hususların Encümen kararıyla düzeltilmeye çalışıldığı, İhale İlanı’nın usulüne uygun yapılmadığı, ihalenin yapıldığı sırada komisyon üyesi olmayan Belediye Meclisi üyelerinin salona girdiği, iradesinin fesada uğratıldığı, muhammen bedelin üç katından fazla bir bedelle ihalenin uhdesinde kaldığı, ihalenin iptalinden sonra 1.250.000,00-TL’ye uyuşmazlık konusu taşınmazın satıldığı, muhammen bedelin, kıymet takdir komisyonunda farklı, Şartname’de farklı belirlendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin ve temyize konu Mahkeme kararının hukuka uygun olduğu, davacının en yüksek teklifi sunduğu, ihalenin davacının uhdesinde kaldığı, ancak süresinde sözleşme akdetmeye yanaşmadığı, davacı tarafından Şartnamenin imzalanarak kabul edildiği, ihale bedelinin nasıl ödeneceğinin Encümen kararıyla belirlendiği, davacı tarafından bu durumun bilindiği, ihale dokümanına itiraz edilmemesi hâlinde ihale dokümanının kesinleşeceği, davacının iddiaların soyut olduğu, ihalenin hukuka uygun şekilde ilan edildiği, davanın süresinde açılmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin ihalenin bozulmasına ilişkin kısım yönünden reddedilmesi, 100.000,00-TL teminatın gelir kaydedilmesine ilişkin kısmı yönünden ise kabulü ile bozulan kısım yönünden işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY:
Adıyaman ili, Besni ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın satışına ilişkin olarak 27/07/2021 tarihinde uyuşmazlık konusu ihale gerçekleştirilmiş ve gerçekleştirilen ihale davacının uhdesinde kalmıştır.
Davacı, 09/08/2021 tarihinde tebliğ edilen yazıyla, tebliğden itibaren on gün içerisinde sözleşme akdetmeye davet edilmişse de davacı tarafından sözleşmeye davet yazısına icabet edilmemiştir. Bunun üzerine … tarih ve … sayılı Encümen kararıyla, ihalenin feshine ve davacı tarafından yatırılan 100.000,00-TL teminatın irat kaydedilmesine karar verilmiştir.
Anılan kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 25. maddesinde, “İsteklilerden, ihale konusu olan işin tahmin edilen bedelinin %3’ü oranında geçici teminat alınır. 10. madde uyarınca yapılacak ihalelerde geçici teminat teklif edilen bedelin, tasfiye idaresince yapılan taşınır mal satışlarında ise satışa esas bedelin %3’ünden az olamaz.Pazarlık usulü ile yapılacak ihalelerde, geçici teminat alıp almamakta idareler serbesttir.”; 53. maddesinde, “Bütün ihaleler bir sözleşmeye bağlanır. Sözleşme, idare adına ita amiri tarafından imzalanır. Bu Kanun’da belirtilen özel hâllerde sözleşme yapılması zorunlu değildir.”; 54. maddesinde, “Taahhüdün, sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmesini sağlamak amacıyla, sözleşme yapılmasından önce müteahhit veya müşteriden ihale bedeli üzerinden hesaplanmak suretiyle %6 oranında kesin teminat alınır. Tasfiye idaresince yapılan taşınır mal satışlarında kesin teminat, ihale bedelinin %6’sından az olamaz.Müteahhit veya müşterinin bu zorunluluğa uymaması hâlinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminatı gelir kaydedilir. Verilen kesin teminat, teminat olarak kabul edilen diğer değerlerle değiştirilebilir.Sözleşmenin yapılmasından sonra geçici teminat iade edilir.”; 57. maddesinde, “Sözleşme yapılması gerekli olan hâllerde müteahhit veya müşteri 31. maddeye göre onaylanan ihale kararının veya Maliye Bakanlığı’nın vizesi gereken hâllerde bu vizenin yapıldığının bildirilmesini izleyen günden itibaren 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi, idareye vermek zorundadır. Satışlara ilişkin ihalelerde müşterinin aynı süre içinde ihale bedelini ve müşteriye ait bulunan vergi, resim ve harçları yatırması, diğer giderleri ödemesi gerekir. Bu zorunluluklara uyulmadığı takdirde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın ihale bozulur ve varsa geçici teminat gelir kaydedilir.”; 61. maddesinde, “57. maddede yazılı süre içinde taahhüdün şartname hükümlerine göre yerine getirilmesi ve bunun idarece uygun bulunması hâlinde, sözleşme yapılması ve kesin teminat alınması zorunlu değildir.”; 62. maddesinde, “Sözleşme yapıldıktan sonra 63. maddede yazılı hükümler dışında müteahhit veya müşterinin taahhüdünden vazgeçmesi veya taahhüdünü, şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi üzerine, idarenin en az 10 gün süreli ve nedenleri açıkça belirtilen ihtarına rağmen aynı durumun devam etmesi hâlinde, ayrıca protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatı gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” kuralları yer almaktadır.
İhaleye İlişkin İdari Şartname’nin 4. maddesinin 1. fıkrasında, “İhaleye iştirak edeceklerin 100.000,00-TL olan geçici ve özel teminatı en geç 27/07/2021 salı günü saat 12.00’ye kadar Belediyemiz hesabı carisine yatırmaları şarttır. İhale üzerinde kalan kişiler, ihaleden caydığı takdirde yatırmış olduğu geçici ve özel teminat tutarı Belediyemize irat kaydedilecek, yapılacak ikinci ihaleye de kendileri ve birinci derece yakınları iştirak edemeyecektir.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1. Temyize konu kararın, ihalenin feshine yönelik davanın reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
2. Temyize konu kararın, teminatın irat kaydedilmesine yönelik davanın reddine ilişkin kısmı yönünden;
2886 sayılı Kanun’un 57. maddesinde, sözleşme yapılması gerekli olan hâllerde, müşterinin, onaylanan ihale kararının bildirilmesi üzerine 15 gün içinde geçici teminatı kesin teminata çevirerek noterlikçe tescil edilmiş sözleşmeyi idareye vermek zorunda olduğu, belirtilen zorunluluklara uyulmaması hâlinde ihalenin bozulacağı ve varsa geçici teminatın gelir kaydedileceği kurala bağlanmıştır.
2886 sayılı Kanun kapsamında yapılan ihalelerde, anılan Kanun’un 25. maddesi uyarınca %3 oranında geçici teminat alınması gerekmektedir. Dava konusu taşınmazın muhammen bedelinin 680.000-TL olarak tespit edildiği, buna göre geçici teminat bedelinin 20.400-TL olduğu dikkate alındığında, verilen sürede kesin teminatı ve gerekli bedelleri ödeyerek sözleşme davetine icabet etmeyen davacı hakkında 2886 sayılı Kanun’un 54. ve 57. maddelerine göre uygulanabilecek müeyyide, ihale konusu işin tahmin edilen bedelinin %3’ü oranında geçici teminat tutarının gelir kaydedilmesidir.
2886 sayılı Kanun’un anılan hükmüne göre davalı idarece gelir kaydedilebilecek geçici teminat tutarı 20.400-TL olduğu hâlde, davacının yatırmış olduğu toplam 100.000-TL teminatın tamamının gelir kaydedilmesine dair dava konusu işlemin, teminatın tamamının irat kaydedilmesine ilişkin kısmında hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararının bu kısmında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kısmen reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, ihalenin feshine yönelik davanın reddine ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının bu kısmının ONANMASINA,
3. Davacının temyiz isteminin kısmen kabulüne;
4. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, …-TL teminatın tamamının irat kaydedilmesine yönelik davanın reddine ilişkin kısmının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
5. BOZULAN KISIM YÖNÜNDEN DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
6. Dava kısmen iptal, kısmen ret kararı ile sonuçlandığından, aşağıda ayrıntısı gösterilen toplam …-TL ilk derece ve temyiz yargılama giderlerinin yarısı olan …-TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına, kalan …-TL’nin ise, davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
7. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
8. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine
9. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
10. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 23/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.