Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2022/191 E. , 2023/1978 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/191
Karar No:2023/1978
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) :… Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ..
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının davanın reddine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hatay ili, Antakya ilçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı; … Mahallesi, … parsel sayılı ve … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle satışı için 24/08/2021 tarihinde ihaleye çıkarılmasına ilişkin Hatay Büyükşehir Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; dava konusu işlemin, Hatay ili, Antakya ilçesi,… Mahallesi … parsel sayılı taşınmazın satışına yönelik ihaleye çıkarılmasına ilişkin kısmı bakımından yapılan incelemede;
Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı yazısı ile mülkiyeti Belediyeye ait bir kısım taşınmazların satışı konusunda Belediye Encümeni’ne yetki verilmesi hususunun Belediye Meclisine sunulduğu, … tarih ve … Belediye Meclisi kararıyla uyuşmazlık konusu taşınmazın satışına yönelik olarak Belediye Encümenine yetki verildiği, verilen bu yetkinin iptal edilmesi için önerge sunulduğu, bunun üzerine konunun İmar ve Bayındırlık Komisyonu’na havale edildiği, satış yetkisinin iptal edilmesine yönelik komisyon kararının … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla kabul edildiği, kararın Belediye Başkanınca iadesi üzerine yapılan oylamada ısrar kararının oluşmadığı;
… tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla verilen satış yetkisinin iptali istemiyle teklif verilmiş ve kabul edilmiş ise de, Belediye Başkanının iadesi sonrasında ısrar kararı oluşmadığı için satış yetkisinin iptaline yönelik teklifin kesinleşmediği, satış yetkisinin iptaline dair bir Belediye Meclis kararından söz edilemeyeceği, taşınmazın satışına ilişkin yetki veren … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararı yürürlükte olduğu, dava konusu işlemin bu yönüyle hukuka uygun olduğu;
Dava konusu işlemin, Hatay ili, Antakya ilçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmaz ile …Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın satışına yönelik ihaleye çıkarılmasına ilişkin kısmı bakımından yapılan incelemede;
Dosyanın incelenmesinden, 14/09/2021 tarihli savunma dilekçesinden sonra sunulan 22/10/2021 havale tarihli dilekçe ile davacı vekilinin iptal talebinin, işlemin … Mahallesi …sayılı parsele ilişkin olduğu, diğer parsellere ilişkin kısma yönelik iptal talebinden feragat ettikleri, feragat nedeniyle dava konusu işlemin … Mahallesi, … parsel ve …Mahallesi,… ada, … parsele yönelik kısmına ilişkin iptal talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerektiği;
Davacının iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede;
Davacı tarafından, Belediye Meclisi iradesini yansıtan yeni bir karar alınması gerektiğinin iddia edildiği, ancak mevzuatta Belediye Meclisi tarafından satış için verilen yetkinin süreli olduğuna dair bir düzenleme bulunmadığı;
Öte yandan, …Mahallesi, … sayılı parsele ilişkin olarak, fuar alanıyla ilgili takas yapılacağının açıklandığı ve takas süreci komisyonda olmasına rağmen bu karara aykırı şekilde satış kararı alındığının iddia edildiği, ancak takasa ilişkin 09/07/2021 tarihinde komisyonda bir çalışma başlatıldığı, fakat bunun takas yönünde Belediye Meclis tarafından alınmış bir karar bulunmadığı, komisyon raporunun ne yönde teşekkül edeceğinin, rapor sonucunda Belediye Meclisince ne karar verileceğinin de henüz belli olmadığı, dolayısıyla takasa ilişkin bağlayıcı bir karardan söz edilemeyeceği, takas çalışmaları yapılmasının satışa yönelik Belediye Meclisi kararının sıhhatini etkilemeyeceği;
Davacı tarafından, taşınmaz satışının Belediye Meclisinin yetkisinde olduğu, Belediye Encümenin satış yetkisi bulunmadığının iddia edildiği, ancak mevzuat uyarınca, taşınmaz mal satımına, trampasına ve tahsisine ilişkin meclis kararlarını uygulamasının Belediye Encümeninin görev ve yetkileri arasında sayıldığı, Belediye Meclisi kararına dayanılarak Belediye Encümenin satış işlemlerini gerçekleştirmekte yetkili olduğu;
Ayrıca, davacı tarafından, idarenin kamu yararı gözetmeksizin işlem tesis ettiğinin, fuar alanının özel proje alanında kaldığının, bu alanın kamu yararına uygun şekilde hizmet edebilecek şekilde değerlendirilmesinin ve misyonuna uygun olarak gelecek nesillere aktarılması gerektiğinin, anılan taşınmazın birinci derecede deprem bölgesinde bulunan Antakya’da halkın toplanabileceği yegâne alan konumunda olması nedeniyle satılmasında kamu yararı bulunmadığının iddia edildiği, ancak bu iddiaların satışa yönelik alınan Belediye Meclisi kararlarına ilişkin olarak açılan davada dile getirilebilecek iddialar olduğu, Mahkemelerince bakılan uyuşmazlığın Belediye Meclisi kararının kamu yararı gözetilerek tesis edilip edilmediği değil, Belediye Encümeni tarafından Belediye Meclis kararına ve mevzuatta belirtilen usullere uygun olarak satışı yönünde karar alınıp alınmadığı hususuna ilişkin olduğu, dava konusu işlemin dayanağı Belediye Meclisi kararlarına karşı dava açılmadığı, Belediye Meclisi kararının hukuka ve kamu yararına aykırı olduğu yönündeki iddiaların bakılan uyuşmazlıkta değerlendirilmeyeceği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, davadan kısmen feragat edilmesi nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, kısmen hukuka uygun bulunan idarî işlem için bu kısım yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Belediye Meclisinin Belediye Encümenine satış yetkisini devredemeyeceği, soyut bir şekilde satış yetkisinin verildiği, kararın emsal kararlara aykırı olduğu, Belediye Başkanının yerindelik denetimi yaparak Belediye Meclisi kararlarını geri gönderemeyeceği, geri gönderme gerekçesine yer verilmediği, satışın kamu yararına aykırı olduğu, eksik incelemeyle karar verildiği, aynı taşınmaza yönelik farklı bir davada iptal kararı verildiği, uyuşmazlık konusu taşınmazın idare tarafından devredilmiş olabileceği, yargılama giderlerinden idarenin sorumlu olması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davanın reddine ilişkin temyize konu Mahkeme kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Hatay Büyükşehir Belediyesi Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararıyla Hatay ili, Antakya ilçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı, … Mahallesi, … parsel sayılı ve … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazların satışı için 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle 24/08/2021 tarihinde ihaleye çıkarılmasına karar verilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 36. maddesinin 1. fıkrasında, “Bu Kanun’un 1’inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.”; 45. maddesinde, “Bu Kanun’un 1’inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.” kurallarına yer verilmiştir.
2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde, çeşitli kanun ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine göre bütçe kanununda gösterilmesi gereken parasal sınırlar (İ) cetvelinde gösterildiği belirtilmiş; bu cetvelde 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesine ilişkin parasal sınır ise 3.155.000,00-TL olarak belirlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2886 sayılı Kanun’da öngörülen kapalı teklif usûlü, belli istekliler arasında kapalı teklif usûlü, açık teklif usûlü, pazarlık usûlü ve yarışma usûlünden hangisinin uygulanacağının tespitinde, idareler bağlı yetki içerisinde bulunmakta; bir başka ifadeyle, ihale usûllerini belirlemede Kanun’un çizdiği sınırlara uygun hareket etmek zorundadırlar. Kanun gereği ihalelerde kapalı teklif usûlü esastır. Belli istekliler arasında kapalı teklif usûlü, açık teklif usûlü, pazarlık usûlü ve yarışma usûlünün kullanılabilmesi için ihale konusu işin ilgili maddelerde gösterilen işlerden olması gerekmektedir. İhale konusu işin yorum yoluyla anılan maddeler kapsamına dâhil edilerek açık teklif usûlünün uygulanması hukuken mümkün değildir.
Dava konusu işlemin temyize konu kısmının incelenmesinden, Hatay ili, Antakya ilçesi … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazın satışına yönelik dava konusu işlemde, ihalenin 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle yapılacağının belirlendiği, anılan taşınmazın muhammen bedelinin 58.250.000,00-TL olduğu, ihalenin 58.300.000,00-TL bedelle dava dışı … isimli kişinin uhdesinde kaldığı görülmektedir.
Mevzuattan, 2021 yılında yapılacak ihalelerden muhammen bedeli 3.155.000,00-TL’yi aşmayanların 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesinde düzenlenen açık teklif usulüyle gerçekleştirilebileceği, bu sınırı aşan ihalelerin ise 2886 sayılı Kanun uyarınca yapılacak ihalelerde esas uygulanacak usul olan kapalı teklif usulüyle yapılmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
İhaleye çıkma kararında yanlış ihale usulü belirlendikten sonra, ihalenin doğru usul uyarınca gerçekleştirilmesi hâlinde, bu durum ihalenin iptalini gerektirmemekteyse de, 24/08/2021 tarihli ihalenin açık teklif usulüyle gerçekleştirildiği, bu ihaleye karşı açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla ihalenin de iptal edildiği göz önüne alındığında, dava konusu işlemin temyize konu kısmının hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmaktadır.
Bu itibarla, davanın … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmaz yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyize konu kısmının BOZULMASINA,
3. Bu kısım yönünden DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece yargılama giderlerinin yarısı olan …-TL ile temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ve Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece aşamasında kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 18/04/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.