Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2022/184 E. , 2023/1979 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2022/184
Karar No:2023/1979
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının davanın reddine ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hatay ili, Antakya ilçesi, … Mahallesi, … parsel sayılı; Saracık Mahallesi, … parsel sayılı ve … Mahallesi, … ada,… parsel sayılı taşınmazların 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle satışı için 24/08/2021 tarihinde ihaleye çıkarılmasına ilişkin Hatay Büyükşehir Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; Dava konusu işlemin, Hatay ili, Antakya ilçesi, … Mahallesi … parsel sayılı taşınmazın satışına yönelik ihaleye çıkarılmasına ilişkin kısmı bakımından yapılan incelemede;
Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı yazısı ile mülkiyeti Belediyeye ait bir kısım taşınmazların satışı konusunda Belediye Encümeni’ne yetki verilmesi hususunun Belediye Meclisine sunulduğu, … tarih ve …Belediye Meclisi kararıyla uyuşmazlık konusu taşınmazın satışına yönelik olarak Belediye Encümenine yetki verildiği, verilen bu yetkinin iptal edilmesi için önerge sunulduğu, bunun üzerine konunun İmar ve Bayındırlık Komisyonu’na havale edildiği, satış yetkisinin iptal edilmesine yönelik komisyon kararının … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla kabul edildiği, kararın Belediye Başkanınca iadesi üzerine yapılan oylamada ısrar kararının oluşmadığı;
… tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla verilen satış yetkisinin iptali istemiyle teklif verilmiş ve kabul edilmiş ise de, Belediye Başkanının iadesi sonrasında ısrar kararı oluşmadığı için satış yetkisinin iptaline yönelik teklifin kesinleşmediği, satış yetkisinin iptaline dair bir Belediye Meclis kararından söz edilemeyeceği, taşınmazın satışına ilişkin yetki veren … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararı yürürlükte olduğu, dava konusu işlemin bu yönüyle hukuka uygun olduğu;
Dava konusu işlemin, Hatay ili, Antakya ilçesi, … Mahallesi … parsel sayılı taşınmazın satışına yönelik ihaleye çıkarılmasına ilişkin kısmı bakımından yapılan incelemede;
Emlak ve İstimlak Dairesi Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı yazısı ile dava konusu taşınmazın satışı konusunda Belediye Encümenine yetki verilmesi hususunun Belediye Meclisine sunulduğu, … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla uyuşmazlık konusu taşınmazla ilgili detaylı incelemenin yapılabilmesi için konunun İmar ve Bayındırlık Komisyonu ile Hukuk ve İçişleri Komisyonu’na sevk edilmesine karar verildiği, ancak sonrasında İmar ve Bayındırlık Komisyonu tarafından bir rapor sunulmadığı ve Belediye Encümeni’ne yetki verilmesine yönelik bir Belediye Meclisi kararının alınmadığı, … tarih ve … sayılı Belediye Meclis kararıyla, “söz konusu parselin satışına ilişkin iş ve işlemlerin imar vasfında değişiklik yapılmasından sonra meclis veya meclisin havale edeceği ihtisas komisyonlarınca değerlendirilmesi” yönündeki teklifin kabul edildiği, … tarih ve … sayılı Belediye Meclis kararıyla anılan taşınmaz yönünden satış işlemlerinin yapılabilmesi için Belediye Encümenine yetki verilmesi teklifinin reddine karar verildiği, anılan kararın tekrar görüşülmek üzere iade edilmesi neticesinde … tarih ve … sayılı Belediye Meclis kararında ısrar kararının oluşmadığı;
Uyuşmazlık konusu taşınmazın satışına ilişkin Belediye Meclisi tarafından verilmiş bir yetkinin bulunmadığı, her ne kadar … tarih ve … sayılı Belediye Meclis kararıyla, “söz konusu parselin satışına ilişkin iş ve işlemlerin imar vasfında değişiklik yapılmasından sonra meclis veya meclisin havale edeceği ihtisas komisyonlarınca değerlendirilmesi” yönündeki teklif kabul edilmiş olsa da bunun da taşınmazın satışına ilişkin bir yetki olmadığı, ayrıca … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla satış işlemlerinin yapılabilmesi için Belediye Encümenine yetki verilmesi teklifinin reddine karar verildiği, anılan kararın tekrar görüşülmek üzere iade edilmesi üzerine … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararında ısrar kararının oluşmadığı, dolayısıyla bu kararın da kesinleşmemesi nedeniyle hukuk âleminde varlık gösteremeyeceği, bu nedenle uyuşmazlık konusu taşınmaza ilişkin olarak Belediye Meclisi tarafından Belediye Encümenine yetki verildiğinden söz edilemeyeceği, Belediye Meclisi tarafından yetki verilmemişken Belediye Encümeni tarafından taşınmaz satışının yapılmasının hukuken mümkün olmadığı, dava konusu işlemin bu yönüyle hukuka uygun olmadığı;
Dava konusu işlemin Hatay ili, Antakya ilçesi, …Mahallesi, …ada, … parsel sayılı taşınmazın satışına yönelik ihaleye çıkarılmasına ilişkin kısmı bakımından işlem bakımından yapılan incelemede;
Belediye Encümeni’nin … tarih ve …sayılı kararı ile … Mahallesi, … ada, … sayılı parselde yer alan taşınmazın bedelsiz yola terki yapıldıktan sonra üç parsele ifrazına karar verildiği, … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla, … Mahallesi, … ada, …parselin satışını yapabilmek için Belediye Encümenine yetki verilmesi hususunda çalışmalar yapılması için Plan ve Bütçe Komisyonuna havale edildiği, … ada, … sayılı parselin Belediye Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararı çerçevesinde üç ayrı parselin oluşturularak 29/12/2020 tarihinde tapuya tescil edildiği, … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla, “akaryakıt ve servis istasyonu alanı” olarak planlı … Mahallesi, … ada,… parselin satışını yapabilmek için Belediye Encümenine yetki verilmesine karar verildiği, daha sonra Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla, uyuşmazlık konusu parselin satışının uygun görülmemesine ilişkin komisyon raporunun kabul edildiği, anılan kararının Belediye Başkanı tarafından iadesi üzerine konunun yeniden görüşülmesi ile Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla ısrar kararı oluşmadığı;
Bu itibarla, Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla, uyuşmazlık konusu parselin satışının uygun görülmemesine ilişkin komisyon raporunun kabul edildiği ve anılan kararın iadesi üzerine konunun yeniden görüşülmesi ile Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararıyla ısrar kararı oluşmadığı, satışın uygun görülmemesine ilişkin Meclis kararının kesinleşmemesi nedeniyle hüküm ifade etmediği, ancak … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararının … Mahallesi, … ada, … sayılı parselin satışını yapabilmek için Belediye Encümenine yetki verilmesine yönelik olduğu, oysa dava konusu işlemle … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın satışı yönünde karar alındığı, ancak … sayılı parselle … sayılı parselin konumu, büyüklüğü ve işlevinin farklı olduğu, ifraz sonrası … sayılı parsele ilişkin olarak yeniden Meclis kararı alınması gerektiği, ifraz öncesi alınmış Belediye Meclisi kararına dayanılarak karardan farklı bir alanın satışına ilişkin Belediye Encümeni kararının alındığı, bu hâliyle söz konusu taşınmazın satışı ve satış işlemlerinin ifası için Belediye Encümenine yetki verilmesi hususunda geçerli bir Belediye Meclisi kararı bulunmadığı, dava konusu işlemin bu yönüyle hukuka uygun olmadığı;
Davalı idarenin iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede;
Davalı idare tarafından,… Mahallesi,… ada, … sayılı parselin satışına ilişkin bir kararın oluşmasının zorunlu olmadığı,…Mahallesi, … ada, … parsel ile … parselin aynı olduğu, dolayısıyla Ilıca Mahallesi, … ada, … parsel için alınan … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararın yeterli olduğunun iddia edildiği, ancak her iki parselin aynı olmadığı, … ada, … sayılı parselin 12.943,21 m², … ada, … parselin ise 4.863,12 m² olduğu, bunun yanında … ada, … parselin satışına yönelik karar tarihi olan 14/01/2021 tarihi öncesinde taşınmazın ifraz gördüğü, parsel numaralarının ve büyüklüklerin değiştiği, söz konusu tarihte .. ada, … parselin de mevcut olmadığı, … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararıyla satış işlemlerinin yapılabilmesi için Belediye Encümenine yetki verilmesi teklifinin reddine karar verildiği, anılan kararın tekrar görüşülmek üzere iade edilmesi neticesinde … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararında üye tam sayısının salt çoğunluğuna ulaşılamadığından ısrar kararının oluşmadığı, teklifin reddine ilişkin kararın hukuken var olmaması doğrudan yetki verildiği anlamına gelmeyeceği, daha önce alınan kararlara bakılması gerektiği, bu hâlde anılan parsele ilişkin daha önceden Belediye Encümenine yetki verilmesi yönünde açık bir karar alınmadığı, anılan parsele ilişkin Belediye Meclisi tarafından Encümene yetki verildiğinden söz edilemeyeceği;
Davacının iddialarına ilişkin olarak yapılan incelemede;
Davacı tarafından, Belediye Meclisi’nce verilen yetkinin genel yetki olduğunun, somut bir yetki olmaması nedeniyle geçerli olmadığının iddia edildiği, ancak Belediye Meclisi’nin taşınmaz satışı için Belediye Encümeni’ne yetki veren kararlarında taşınmazın arz üzerindeki yerini tarif eden mevkii, ada ve parsel bilgilerinin bulunması yeterli olduğu, … tarih ve … sayılı Belediye Meclisi kararında da dava konusu işlemde yer alan .. Mahallesi, …sayılı parsele ilişkin bilgilerin yeterli şekilde yer aldığı, davacının bu iddiasının yerinde olmadığı;
Davacı tarafından, 2016 tarihinde verilen yetkinin Belediye Meclisinin güncel iradesini yansıtmadığının ileri sürüldüğü, mevzuatta Belediye Meclisi tarafından satış için verilen yetkinin süreli olduğuna dair bir düzenleme bulunmadığı ve idarede devamlılığın esas olduğu hususları gözetildiğinde davacının bu iddiasının yerinde olmadığı;
Öte yandan, … Mahallesi, … sayılı parsele ilişkin olarak, fuar alanıyla ilgili takas yapılacağının açıklandığı ve takas süreci komisyonda olmasına rağmen bu karara aykırı şekilde satış kararı alındığının iddia edildiği, ancak takasa ilişkin 09/07/2021 tarihinde komisyonda bir çalışma başlatıldığı, fakat bunun takas yönünde Belediye Meclis tarafından alınmış bir karar bulunmadığı, komisyon raporunun ne yönde teşekkül edeceğinin, rapor sonucunda Belediye Meclisince ne karar verileceğinin de henüz belli olmadığı, dolayısıyla takasa ilişkin bağlayıcı bir karardan söz edilemeyeceği, takas çalışmaları yapılmasının satışa yönelik Belediye Meclisi kararının sıhhatini etkilemeyeceği;
Ayrıca, davacı tarafından, idarenin kamu yararı gözetmeksizin işlem tesis ettiğinin, fuar alanının özel proje alanında kaldığının, bu alanın kamu yararına uygun şekilde hizmet edebilecek şekilde değerlendirilmesinin ve misyonuna uygun olarak gelecek nesillere aktarılması gerektiğinin, anılan taşınmazın birinci derecede deprem bölgesinde bulunan Antakya’da halkın toplanabileceği yegâne alan konumunda olması nedeniyle satılmasında kamu yararı bulunmadığının iddia edildiği, ancak bu iddiaların satışa yönelik alınan Belediye Meclisi kararlarına ilişkin olarak açılan davada dile getirilebilecek iddialar olduğu, Mahkemelerince bakılan uyuşmazlığın Belediye Meclisi kararının kamu yararı gözetilerek tesis edilip edilmediği değil, Belediye Encümeni tarafından Belediye Meclis kararına ve mevzuatta belirtilen usullere uygun olarak satışı yönünde karar alınıp alınmadığı hususuna ilişkin olduğu, dava konusu işlemin dayanağı Belediye Meclisi kararlarına karşı dava açılmadığı, Belediye Meclisi kararının hukuka ve kamu yararına aykırı olduğu yönündeki iddiaların bakılan uyuşmazlıkta değerlendirilmeyeceği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem, … Mahallesi, … sayılı taşınmaz yönünden hukuka uygun bulunarak bu kısım yönünden davanın reddine, diğer taşınmazlar yönünden ise dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş, davanın reddine ilişkin kısmına karşı davacı tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Belediye Meclisi tarafından genel bir satış yetkisi verilemeyeceği, 2016 yılında verilen kararda rayice uygun muhammen bedelin belirtilmediği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davanın reddine ilişkin temyize konu Mahkeme kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Hatay Büyükşehir Belediyesi Encümeni’nin … tarih ve … sayılı kararıyla, Hatay ili, Antakya ilçesi,… Mahallesi, … parsel sayılı; … Mahallesi, … parsel sayılı ve … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazların satışının 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle 24/08/2021 tarihinde ihaleye çıkarılmasına karar verilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 36. maddesinin 1. fıkrasında, “Bu Kanun’un 1’inci maddesinde yazılı işlere ilişkin ihalelerde, tekliflerin gizli olarak verilmesini sağlayan kapalı teklif usulü esastır.”; 45. maddesinde, “Bu Kanun’un 1’inci maddesinde yazılı işlerden, tahmin edilen bedeli her yıl Genel Bütçe Kanunu ile tespit edilecek tutarı geçmeyen ihaleler açık teklif usulüyle yapılabilir.” kurallarına yer verilmiştir.
2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun 4. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde, çeşitli kanun ve Cumhurbaşkanı kararnamelerine göre bütçe kanununda gösterilmesi gereken parasal sınırların (İ) cetvelinde gösterildiği belirtilmiş; bu cetvellede, 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesine ilişkin parasal sınır ise 3.155.000,00-TL olarak belirlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2886 sayılı Kanun’da öngörülen kapalı teklif usûlü, belli istekliler arasında kapalı teklif usûlü, açık teklif usûlü, pazarlık usûlü ve yarışma usûlünden hangisinin uygulanacağının tespitinde, idareler bağlı yetki içerisinde bulunmakta; bir başka ifadeyle, ihale usûllerini belirlemede Kanun’un çizdiği sınırlara uygun hareket etmek zorundadırlar. Kanun gereği ihalelerde kapalı teklif usûlü esastır. Belli istekliler arasında kapalı teklif usûlü, açık teklif usûlü, pazarlık usûlü ve yarışma usûlünün kullanılabilmesi için ihale konusu işin ilgili maddelerde gösterilen işlerden olması gerekmektedir. İhale konusu işin yorum yoluyla anılan maddeler kapsamına dâhil edilerek açık teklif usûlünün uygulanması hukuken mümkün değildir.
Dava konusu işlemin temyize konu kısmının incelenmesinden, Hatay ili, Antakya ilçesi … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmazın satışına yönelik dava konusu işlemde, ihalenin 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle yapılacağının belirlendiği, anılan taşınmazın muhammen bedelinin 58.250.000,00-TL olduğu, ihalenin 58.300.000,00-TL bedelle dava dışı … isimli kişinin uhdesinde kaldığı görülmektedir.
Mevzuattan, 2021 yılında yapılacak ihalelerden muhammen bedeli 3.155.000,00-TL’yi aşmayanların 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesinde düzenlenen açık teklif usulüyle gerçekleştirilebileceği, bu sınırı aşan ihalelerin ise 2886 sayılı Kanun’un uyarınca yapılacak ihalelerde esas uygulanacak usul olan kapalı teklif usulüyle yapılmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
İhaleye çıkma kararında yanlış ihale usulü belirlendikten sonra, ihalenin doğru usul uyarınca gerçekleştirilmesi hâlinde, bu durum ihalenin iptalini gerektirmemekteyse de, 24/08/2021 tarihli ihalenin açık teklif usulüyle gerçekleştirildiği, bu ihaleye karşı açılan davada, … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararıyla ihalenin de iptal edildiği göz önüne alındığında, dava konusu işlemin temyize konu kısmının hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmaktadır.
Bu itibarla, davanın … Mahallesi, … parsel sayılı taşınmaz yönünden reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyize konu kısmının BOZULMASINA,
3. Bu kısım yönünden de DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Mahkeme kararının temyiz edilmeyerek kesinleşen kısmı dikkate alındığında, dava iptalle sonuçlandığından, ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı … -TL’nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece aşamasında kullanılmayan … -TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 18/04/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.