Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2021/1122 E. , 2023/1090 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/1122
MÜDAHALE İSTEMİ HAKKINDA KARAR
… tarafından, Kırklareli ili, Merkez … Mahallesi, … ada, … parselde kayıtlı bulunan taşınmazın …Blok …numaralı kamu konutu olan bağımsız bölümünün satışına ilişkin olarak 12/10/2020 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin iptali istemiyle … Valiliği’ne karşı açılan davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davacı tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine, … tarafından verilen davalı idare yanında davaya müdahale istemini içeren dilekçe incelenerek gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesinde, üçüncü kişilerin davaya katılması konusunda Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiş; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 66. maddesinde ise, üçüncü kişinin, davayı kazanmasında hukukî yararı bulunan taraf yanında ve ona yardımcı olmak amacıyla, fer’î müdahil olarak davada yer alabileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davalı idare yanında müdahale isteminde bulunan …’nın davaya müdahalede hukukî yararının bulunduğu anlaşıldığından, davalı idare yanında MÜDAHALE İSTEMİNİN KABULÜNE, 09/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/1122
Karar No:2023/1090
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
MÜDAHİL (DAVALI YANINDA) : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kırklareli ili, Merkez … Mahallesi, … ada, … parselde kayıtlı bulunan taşınmazın … Blok … numaralı kamu konutu olan bağımsız bölümünün satışına ilişkin olarak 12/10/2020 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; dava konusu kamu konutunun … tarih ve … sayılı karar ile müdahil adına tahsis edildiğinin görüldüğü, kamu konutu giriş tutanağının düzenlendiği, 2018 yılına ait tahsis kararı ile kamu konutu giriş tutanağında bağımsız bölüm numarasının 6 olduğu, ancak kat numarasının 3 olarak belirtildiği, ihale şartnamesi ve ilanda ise konutun kat 2 ve bağımsız bölüm 6 olarak belirtildiği, bu konuda taraflar arasında ihtilaf bulunmadığı, diğer taraftan, apartmanda bulunan eski yöneticiler tarafından düzenlenen 13/11/2020 tarihli tutanak ile dava konusu taşınmazda tespit yapıldığı, yapılan tespitte, müdahilin evde olduğunun ve evde mobilyaların bulunduğunun belirtildiği, konutun açık teklif usulü ile satışa çıkarıldığı, davacının en yüksek teklifi verdiği ve ihalenin adına sonuçlandığı, müdahilin de süresinde başvurarak kamu konutunu öncelikli alım hakkına dayanarak aldığı; bu itibarla, dava konusu kamu konutunun müdahil adına tahsisli olduğu, 385 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği’ne göre anılan taşınmazı müdahilin öncelikli alım yolu ile alma hakkının olduğu ve bu hakkını da mevzuatta belirlenen usule uygun olarak kullandığı görüldüğünden, dava konusu satış ihalesinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu ihale öncesi yaptığı araştırmada kamu konutunda hiç kimsenin ikamet etmediği bilgisini edindiği, öncelikli alım hakkı sahibi olduğu belirlenen müdahilin ihalesi yapılan kamu konutunda değil başka bir adreste ikamet ettiği, satışın ihalede en yüksek teklifi veren tarafına yapılması gerektiği, müdahilin kamu konutunda fiilen oturup oturmadığının tespitinin ihale tarihinden sonra yapıldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının idareye verdiği 30/10/2020 tarihli dilekçesinde müdahilin kamu konutunda fiilen oturup oturmadığının araştırılarak oturmaması hâlinde satış işleminin kendi adına yapılmasını istediği, bunun üzerine konunun araştırılması için Bilgi Teknolojileri İnsan Kaynakları ve Destek Hizmetlerinden Sorumlu Şube Müdürlüğü’nden gerekli araştırmanın yapılmasının istenildiği, gelen cevabi yazıda daireye gidildiği ve içeride müdahil ile mobilyaların bulunduğunun, elektrik, su ve doğalgaz tesisatlarının faal olduğunun tespit edildiğinin belirtildiği, dolayısıyla öncelikli alım hakkı sahibi olduğunun görüldüğü belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Kırklareli ili, Merkez … Mahallesi, … ada, … parselde kayıtlı bulunan taşınmazın B Blok 6 numaralı kamu konutu olan bağımsız bölümünün satış ihalesi 12/10/2020 tarihinde gerçekleştirilmiş, ihale taşınmaz üzerinde öncelikli alım hakkı sahibi olduğundan bahisle müdahilin üzerinde bırakılmış, bunun üzerine davacı tarafından anılan satış ihalesinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 4. maddesinde, “(Ek fıkra: 28/11/2017-7061/58 md.) İhale yapıldığı tarihte görev, sıra ve hizmet tahsisli ve kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulan kamu konutlarında oturanlar, ikamet ettikleri kamu konutunu öncelikli olarak satın alma hakkına sahiptirler. İhale bedeli öncelikli alım hakkı sahibi tarafından peşin veya taksitli olarak ödenebilir, peşin olarak ödenmesi halinde yüzde on indirim uygulanır.(3) (Ek fıkra: 28/11/2017-7061/58 md.) Yapılan ihale sonucunda oluşan ihale bedeli, öncelikli satın alma hakkı bulunanlara tebliğ edilir. Öncelikli alım hakkı sahibinin, içerisinde oturduğu kamu konutunu bu bedeli üzerinden satın almak istemesi ve tebligattan itibaren onbeş gün içerisinde ihale bedelini peşin ödemesi veya peşinatı ödeyerek taksitli satış sözleşmesi düzenlemesi halinde bu durum, en yüksek teklif veren istekliye bildirilir. Ancak, öncelikli satın alma hakkı sahibinin aynı süre içerisinde kamu konutunu satın almak istemediğini bildirmesi, bu süre içerisinde herhangi bir bildirimde bulunmaması ya da yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, en yüksek teklif veren istekliye tebligat gönderilerek ihale bedelini peşin veya taksitle ödemesi gerektiği bildirilir. Bu durumda kamu konutunda oturana tebligat yapılarak konutu iki ay içerisinde tahliye etmesi istenir ve konutun tahliyesi sağlanır.” kuralına yer verilmiştir.
385 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliği’nin “Öncelikli alım hakkı” başlıklı 8. maddesinde, “Kat mülkiyeti tesis edilen kamu konutlarından ihalenin yapıldığı tarihte; adlarına görev, sıra ve hizmet tahsisli kamu konutu tahsis edilen (şartlı tahsisler dâhil) ve fiilen konutta oturanlar öncelikli alım hakkına sahiptir.”; “Satış işlemleri” başlıklı 9. maddesinde, ” (1) Kamu konutlarının satış işlemleri, İdare tarafından 08.09.1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ile Yönetmelikte yer alan hükümler çerçevesinde yürütülür. Kamu konutunun satış ihalesine ilişkin bilgiler ilan tarihinden önce kamu konutunda oturana ayrıca bildirilir. (2) Satış ihalesi, varsa öncelikli alım hakkı ve sahibi belirtilmek suretiyle onbeş iş günü içinde onaylanır. Öncelikli alım hakkı bulunanlara, ihalenin onaylandığı tarihten itibaren beş iş günü içinde ihale bedelini ve ödeme koşullarını gösteren tebligat yapılır ve bu durum şartnameye eklenir. Bu durum eş zamanlı olarak en yüksek teklif veren istekliye de bildirilir. (3) Tebligattan itibaren onbeş gün içerisinde öncelikli alım hakkı sahibinin; a) Kamu konutunu satın almak istemesi ve süresi içerisinde satış bedelini peşin olarak ödemesi veya peşinatı ödeyerek taksitli satış sözleşmesini imzalaması halinde bu durum en yüksek teklif veren istekliye bildirilir. b) Kamu konutunu satın almak istemediğini bildirmesi, bu süre içerisinde herhangi bir bildirimde bulunmaması ya da yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde, en yüksek teklif veren istekliye tebligat gönderilerek satış bedelini peşin veya taksitle ödemesi gerektiği bildirilir. (4) Öncelikli alım hakkı sahibinin; a) Oturduğu kamu konutunun ihalesine katılması ve ihalenin başkası üzerinde kalması halinde satış işlemlerine ikinci ve üçüncü fıkra kapsamında devam edilir. b) Oturduğu kamu konutunun ihalesine katılması ve ihalenin üzerine kalması durumunda ayrıca ikinci fıkra kapsamında tebligat yapılmaksızın işlemlere devam edilir. Bu durumda öncelikli alım hakkı sahibi indirim veya taksitlendirmeye ilişkin haklardan yararlandırılır. (5) (Değişik:RG-29/9/2019-30903) Yapılan ihalelerde istekli çıkmadığı, isteklilerin belgeleri veya teklifleri uygun görülmediği takdirde kamu konutu ivedilikle tekrar ihaleye çıkarılır. (6) Kurumların mülkiyetlerinde veya tasarruflarında bulunan kamu konutlarının satış işlemi gerçekleşmesini müteakip beş iş günü içerisinde bu durum ilgili Kuruma bildirilir.” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Mahkeme kararında, dava konusu kamu konutunun … tarih ve … sayılı karar ile dava dışı … adına tahsis edildiğinin görüldüğü, kamu konutu giriş tutanağının düzenlendiği, 13/11/2020 tarihli tutanak ile dava konusu taşınmazda tespit yapıldığı, yapılan tespitte, müdahilin evde olduğu ve evde mobilyaların bulunduğu, dava konusu kamu konutunun müdahil adına tahsisli olduğu, 385 sıra sayılı Milli Emlak Genel Tebliğine göre anılan taşınmazı müdahilin öncelikli alım yolu ile alma hakkının olduğu ve bu hakkını da mevzuatta belirlenen usule uygun olarak kullandığı belirtilmiş ise de, bunun yanında dosya içeriğinden, müdahilin dava konusu kamu konutuna ilişkin elektrik, su ve doğalgaz aboneliklerinin bulunduğu, tahsis tarihi ile ihale tarihi arasındaki zaman diliminde doğalgaz tüketimlerinin bulunduğu ve 07-08-09-10/2020 dönemlerine ilişkin lojman kira kesintilerinin bulunduğu, tüm bu sebeplerle müdahilin kamu konutu üzerinde öncelikli alım hakkının bulunduğu anlaşıldığından, dava konusu satış ihalesinde hukuka aykırılık, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 09/03/2023 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
(X) KARŞI OY :
4706 sayılı Kanun’un 4. maddesinde; “…İhale yapıldığı tarihte görev, sıra ve hizmet tahsisli ve kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulan kamu konutlarında oturanlar, ikamet ettikleri kamu konutunu öncelikli olarak satın alma hakkına sahiptirler. İhale bedeli öncelikli alım hakkı sahibi tarafından peşin veya taksitli olarak ödenebilir, peşin olarak ödenmesi hâlinde yüzde on indirim uygulanır…” kuralına yer verilmiştir.
385 sayılı Milli Emlak Genel Tebliğinin “Öncelikli alım hakkı” başlıklı 8. maddesinde, “Kat mülkiyeti tesis edilen kamu konutlarından ihalenin yapıldığı tarihte; adlarına görev, sıra ve hizmet tahsisli kamu konutu tahsis edilen (şartlı tahsisler dâhil) ve fiilen konutta oturanlar öncelikli alım hakkına sahiptir.” kuralı yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden, 25/06/2018 tarihinde kendisine kamu konutu tahsis edilen müdahilin elektrik, su ve doğalgaz aboneliklerinin bulunduğu, ancak doğalgaz tüketiminin minimum düzeyde olduğu, elektrik ve su tüketiminin ise bulunmadığı, adres kayıtlarına yönelik yapılan incelemede, müdahilin farklı bir adreste ikamet ettiğinin görüldüğü, davacının 30/10/2020 tarihli başvurusu üzerine ihale tarihinden sonraki bir tarih olan 13/11/2020 tarihinde taşınmaza gidilerek düzenlenen tutanakta ise müdahilin ve eski yöneticinin imzasının bulunduğu, bu tutanağın ihalenin yapıldığı 12/10/2020 tarihinden sonra eski yönetici ile düzenlendiği dikkate alındığında, ilgilinin ihale tarihinde kamu konutunda fiilen oturduğunu ispatlamaya elverişli olmadığı, dolayısıyla müdahilin dava konusu kamu konutunda fiilen oturmadığı anlaşılmaktadır.
Kaldı ki, müdahilin söz konusu taşınmazda fiilen oturduğuna dair herhangi bir beyanı veya sunduğu bilgi ve belge bulunmamaktadır.
Tüm bu hususlar bir arada gözetildiğinde, müdahilin ihalenin yapıldığı tarihte söz konusu kamu konutunda fiilen oturmadığı ve bu sebeple de mevzuat uyarınca öncelikli alım hakkının bulunmadığı anlaşıldığından, İdare Mahkemesi’nce davanın reddi yolunda verilen kararın bozularak dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi gerektiği oyuyla karara katılmıyoruz.