Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2020/794 E.  ,  2020/3271 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/794
Karar No:2020/3271

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Üniversitesi Rektörlüğü / …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Mağazacılık A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi Rektörlüğü … Kampüsü Merkezi Yemekhane Binası zemin katında bulunan 1 ve 2 no.lu iç dükkanlar ile 6 ve 7 no.lu dış dükkanlar için kira sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle … Üniversitesi İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı’nca 06/12/2019 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin, hâlihazırda kiracı olan davacı şirketin ihale dışında bırakılmasının ve 12/12/2019 tarih ve E:14205 sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davalı idarece 06/12/2019 tarihinde gerçekleştirilen 1 ve 2 nolu iç dükkanlar ile 6 ve 7 nolu dış dükkanların yeniden kiralanmasına yönelik ihalede, davacı şirketin sunmuş olduğu ihale dosyasındaki belgelerin idari şartnamenin ”İhaleye Girebilme Şartları” başlıklı 3. maddesinde belirtilen şartlara aykırı olarak ”imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması”, “vekâletnamenin 2016 tarihli olması ve aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması”, “vekilin imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması” ve “SGK’dan alınan evrakın geçerlilik süresinin geçmiş olduğundan” bahisle ihale dışında bırakılmış ise de; söz konusu eksikliklerden bazılarının ihaleden hemen sonra tamamlanabilecek nitelikte olduğu, sosyal güvenlik prim borcu bulunup bulunmadığına ilişkin yazının alındığı tarih itibarıyla vadesi dolmuş tüm borçları kapsar nitelikte olduğu, ihalenin gerçekleştiği tarihte o aya ilişkin prim borçlarının vadesinin henüz dolmadığı, ihalede asıl gaye olan ihtiyaçların açıklık ve rekabet ilkesi sağlanmak suretiyle gerçekleştirilmesi gerekmekte iken mezkûr ihalede gerekli rekabet koşullarının sağlanamadığı, bununla birlikte eksikliği ihalenin tamamlanmasının hemen akabinde davacı şirkete (gerekirse müeyyide konularak) süre verilmek suretiyle tamamlanabilecek nitelikte olan eksiklikler nedeniyle davacının 06/12/2019 tarihinde yapılan ihaleye katılımının engellenmesiyle 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 2. maddesinde belirlenen rekabetin sağlanması ilkesinin ihlâl edildiği, dolasıyla hâlen kiracı olan davacı şirketin ihale dışı bırakılarak yapılan dava konusu ihalede hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ihalenin usulüne uygun olarak yapıldığı, davacının teklif vermiş olduğu taşınmazlarda ihale dokümanında istenilen belgelerin eksik olduğu, bu duruma ilişkin olarak ihale komisyonunca tutanak tutulduğu, ihalenin en uygun teklifi verenin istekli üzerinde bırakıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, evrak eksikliği olduğu iddiasının gerçeği yansıtmadığı, tüm evrakların eksiksiz olarak ihaleyi yapacak davalı idareye teslim edildiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve Dairemizin 21/04/2020 ve 06/07/2020 tarihli ara karar cevapları ile dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Dosyasının incelenmesinden; … Üniversitesi Rektörlüğü … Kampüsü Merkezi Yemekhane Binası zemin katında bulunan 1 ve 2 nolu iç dükkanlar ile 6 ve 7 nolu dış dükkanlar için kira sözleşmesinin sona ermesi nedeniyle … Üniversitesi İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığınca 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle yeniden ihaleye çıkılmasına karar verildiği, ihaleye konu dört (4) yer için davacı şirket ile birlikte ihale üzerinde bırakılan iki (2) isteklinin katıldığı, 06/12/2019 tarihinde gerçekleştirilen ihalede; 1 nolu iç dükkan için, davacı şirketin İdari Şartnamesinin “İhaleye Girebilme Şartları” başlıklı 3. maddesinde belirtilen ”imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekâletnamesinin 2016 tarihli olması ve aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekilin imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması ve SGK’dan alınan evrakın geçerlilik süresinin geçmiş olması” nedeniyle ihaleye alınmadığı, yapılan ihalenin yıllık … TL bedelle diğer katılımcı üzerinde bırakıldığı; 2 nolu iç dükkan için, davacı şirketin İdari Şartnamenin “İhaleye Girebilme Şartları” başlıklı 3. maddesinde belirtilen ”imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekâletnamesinin 2016 tarihli olması ve aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekilin imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması ve SGK’dan alınan evrakın geçerlilik süresinin geçmiş olması” nedeniyle ihaleye alınmadığı, başkaca teklif veren olmadığı için ihalenin iptal edildiği; 6 nolu iç dükkan için, davacı şirketin “İhaleye Girebilme Şartları” başlıklı 3. maddesinde belirtilen ”imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekâletnamesinin 2016 tarihli olması ve aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekilin imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması ve SGK’dan alınan evrakın geçerlilik süresinin geçmiş olması “nedeniyle ihaleye alınmadığı, yapılan ihalenin yıllık …-TL bedelle diğer katılımcı üzerinde bırakıldığı; 7 nolu iç dükkan için, davacı şirketin “İhaleye Girebilme Şartları” başlıklı 3. maddesinde belirtilen ”imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekâletnamesinin 2016 tarihli olması ve aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekilin imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması ve SGK’dan alınan evrakın geçerlilik süresinin geçmiş olması” nedeniyle ihaleye alınmadığı, yapılan ihalenin yıllık … TL bedelle diğer katılımcı üzerinde bırakıldığı; davacı şirket tarafından 4982 sayılı Bilgi Edinme Kanunu kapsamında 10/12/2019 tarihinde ihaleye alınmama gerekçesinin sorulması üzerine, şartnamenin 3. maddesinde belirtilen evrak eksikliğinin bulunmasından ötürü ihaleye alınmadığının 12/12/2019 gün ve E:14205 sayılı işlemle bildirilmesi üzerine 06/12/2019 tarihinde yapılan ihalelerde ihale dışında bırakılması nedeniyle ihalelerin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1. maddesinde; “Genel bütçeye dâhil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Kanun’da yazılı hükümlere göre yürütülür. Birinci fıkrada sayılan daire ve idarelere bağlı döner sermayeli kuruluşlar ile özel kanunlarla veya özel kanunların vermiş olduğu yetkiyle kurulmuş bulunan fonların yukarıda belirtilen işlerinin nasıl yapılacağı Maliye Bakanlığı’nca hazırlanarak Bakanlar Kurulu’nca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.”, kuralına, “Amaç” başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, “Bu Kanun’un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.”, kuralına yer verilmiş, “Şartnameler” başlıklı 7. maddesinde, ihale konusu işlerin her türlü özelliğini belirten şartname ve varsa eklerinin idarelerce hazırlanacağı, bu şartnamelerde işin niteliği, nevi ve miktarının, taşınmaz malların satışı, kiraya verilmesi, trampa edilmesi ve üzerlerinde mülkiyetin gayri ayni hak tesisinde tapu kayıtlarına göre yeri, sınırı, yüzölçümü, varsa pafta, ada ve parsel numarası ve durumunun, tahmin edilen bedelin, geçici teminat miktarının ve kesin teminata ait şartların, işin yapılma yeri, teslim etme ve teslim alma şekil ve şartlarının, işe başlama ve işi bitirme tarihinin, gecikme hâlinde alınacak cezaların, isteklilerde aranılan şartlar ve belgelerin, ihaleyi yapıp yapmamakta ve uygun bedeli tespitte idarenin serbest olduğu kaydının, ihale kararının karar tarihinden itibaren en geç 15 iş günü içinde ita amirince onaylanacağı veya iptal edilebileceği kaydının, vergi, resim ve harçlarla sözleşme giderlerinin kimin tarafından ödeneceğinin, ödeme yeri ve şartlarıyla avans verilip verilmeyeceğinin, verilecekse şartları ve miktarının, sözleşme konusu işlerin malzeme veya birim fiyatlarındaki değişiklikler nedeniyle eğer ödenecekse fiyat farkının ne şekilde ödeneceğinin, süre uzatımı verilebilecek hâller ve şartlarının, işin süresinden önce bitirilmesinde fayda görülen hâllerde erken bitirme primi verilecekse miktarın, şartların ve ödeme şeklinin ve ihtilafların çözüm şeklinin gösterilmesinin zorunlu olduğu kuralına, “Açık teklif usulünde ihale” başlıklı 47. maddesinde, “İlanda belirtilen ihale saati gelince, komisyon başkanı, isteklilerin belgelerini ve geçici teminat verip vermemiş olduklarını inceleyerek, kimlerin ihaleye katılabileceğini bildirir. Katılamayacakların belge ve teminatlarının geri verilmesi kararlaştırılır. Bu işlemler, istekliler önünde, bir tutanakla tespit edilir. Tutanaktan sonra, ihaleye giremeyecekler ihale yerinden çıkartılır. Diğer istekliler, önce şartnameyi imzaya ve daha sonra, sıra ile tekliflerini belirtmeye çağrılır. Yapılacak teklifler ihaleye ait artırma ve eksiltme kâğıdına yazılır ve teklif sahipleri tarafından imzalanır” kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesi sonucunda, ihalelerin hazırlanmasında, ilan edilmesinde, yapılmasında ve kesinleştirilmesinde belli usul ve esasların öngörüldüğü ve ihalelerin bu usul ve esaslara bağlı olarak yapılmasının zorunlu olduğu, açık teklif ihale usulünde öncelikle isteklilerin belgelerinin ve geçici teminatlarının kontrol edileceği, ihale dokümanına ve mevzuata uygun belge ve geçici teminat veren isteklilerin ihaleye katılabilecekleri, ihale dokümanına ve mevzuata uygun belge ve geçici teminat vermeyen isteklilerin ihaleye katılamayacakları anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu ihalede; 2886 sayılı Kanun’un 7. maddesi gereğince davalı idare tarafından hazırlanan İdari Şartnamede isteklilerde aranılan şartlar ve belgelerin neler olduğu belirlenmiş, “İhaleye Girebilme Şartları” başlıklı 3. maddesinin 4 numaralı alt bendinde “ihaleye katılmak isteyen tüzel kişi isteklinin 2019 tarihli noterden alınan imza sirkülerinin aslı veya tasdikli suretini”, aynı maddenin 5 numaralı alt bendinde “istekli adına vekâlet edenin 2019 tarihli noterden alınan vekâletnamesinin aslı veya tasdikli suretini,” 8 numaralı alt bendinde “ihale tarihi itibarıyla son 30 (otuz) güne ait SGK borcu yoktur belgesi veya adına tescil edilmiş iş yeri dosyası bulunmadığına dair yazı veya e-devlet çıktısı (evrakın geçerlilik süresinin geçmemiş olması) 2019 tarihli” sunması gerektiği, 14. maddesinde “istenilen belgeler ile teminatı usulüne uygun ve tam olmayan isteklilerin ihaleye katılamayacakları” açıkça düzenlenmiştir.
Davacı şirket vekili …’nin “şartnameyi okudum, anladım, kabul ediyorum.” şeklindeki dosyadaki mevcut beyanı ile ihaleye katıldığı, ihale dokümanına herhangi bir itiraz başvurusunda bulunulmadığı, ihale dokümanının bu hâliyle kesinleştiği, ihale işlemlerinin kesinleşen ihale dokümanı kuralları çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği, teklif değerlendirmesinin de kesinleşen ihale dokümanı üzerinden yapılarak tamamlandığı anlaşılmaktadır.
Davacı şirketin davalı idareye ait 1, 2 iç numaralı, 6 ve 7 dış numaralı dükkanların kiralama ihalesine istekli sıfatı ile teklif sunduğu, ihale komisyonu tarafından ihale dokümanı kuralları çerçevesinde yapılan değerlendirme neticesinde, davacı tarafından teklif ekinde sunulan ve ihaleye katılabilme şartlarını sağlamaya yönelik olan ”imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekâletnamenin 2016 tarihli olması ve aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması, vekilin imza beyannamesinin aslı veya aslı gibidir yapılmamış olması ve SGK’dan alınan evrakın geçerlilik süresinin geçmiş olması” nedeniyle davacı şirketin teklifinin değerlendirmeye alınmadığı anlaşılmaktadır.
Davalı idareye ait taşınmazların kiralama ihalesine katılabilmek için İdari Şartname’nin “İhaleye Girebilme Şartları” başlıklı 3. maddesinin 4 numaralı alt bendinde “ihaleye katılmak isteyen tüzel kişi isteklinin 2019 tarihli noterden alınan imza sirkülerinin aslı veya tasdikli suretini” sunması gerektiği, davacı şirket tarafından teklif dosyasında sunulan imza sirkülerinin 23/03/2017 tarihli ve aslı veya tasdikli sureti olmadığı, aynı maddenin 5 numaralı alt bendi uyarınca “istekli adına vekâlet edenin 2019 tarihli noterden alınan vekâletnamesinin aslı veya tasdikli suretini” sunması gerektiği, davacı şirket tarafından teklif dosyasında sunulan vekâletnamenin 04/11/2016 tarihli ve aslı veya aslı gibidir yapılmamış olduğu, 8 numaralı alt bendine göre, “ihale tarihi itibarıyla son 30 (otuz) güne ait SGK borcu yoktur belgesi veya adına tescil edilmiş iş yeri dosyası bulunmadığına dair yazı veya e-devlet çıktısı (evrakın geçerlilik süresinin geçmemiş olması) 2019 tarihli” belgenin sunulması gerektiği, davacı şirket tarafından teklif dosyasında sunulan belgenin geçerlilik tarihinin 30/11/2019 olduğu, ihale tarihinin 06/12/2019 olduğu dikkate alındığında ihale tarihi itibarıyla davacı şirket tarafından geçerlilik süresi geçmemiş bir belge sunulmadığı anlaşılmaktadır.
Temyize konu Mahkeme kararında söz konusu eksikliklerin yasal dayanaktan yoksun bir şekilde ihalenin tamamlanmasının hemen akabinde davacı şirkete (gerekirse müeyyide konularak) süre verilmek suretiyle tamamlanabilecek nitelikte olan eksiklikler olduğu belirtilmiş ise de, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve ihale dokümanı kapsamında ihaleye katılım şartlarını içeren belgelerin ihaleye teklif verilmesi aşamasında sunulması gerektiği açıktır.
Bu durumda, isteklilerin ihale ilanında ve idari şartnamede yer alan ve ihaleye katılım aşamasında sunulması istenen belgeleri sunmalarının zorunlu olduğu, dava konusu ihaleye ilişkin şartnamede ve ihale ilanında 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında bulunması gereken şartların mevcut olduğu, idari şartnamede ihalenin nasıl yapılacağı ve nasıl sonuçlandırılacağı ile müeyyidenin ne olduğunun açıkça düzenlendiği, ihaleye katılacak olan isteklilerin bu şartları kabul ederek ihaleye katıldığı, ihalenin rekabet içerisinde yapıldığı, gerek şartnamede gerekse ihale ilanında yer alan hususların herhangi bir belirsizliğe yol açmadığı anlaşılmakla, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, uyuşmazlıkta ihalelerin iptalini gerektirecek bir aykırılığın bulunmaması karşısında, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması suretiyle yapılan ihalelerde hukuka aykırılık, dava konusu işlemlerin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Kullanılmayan …-TL ilk derece aşamasındaki yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 19/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi