Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2020/603 E. , 2023/961 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/603
Karar No:2023/961
TEMYİZ EDEN (DAVACI): … Prodüksiyon A.Ş.
KARŞI TARAF (DAVALI): … Kurulu
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “…” logosu ile yayın yapan televizyon kanalında 24/01/2018 ve 31/01/2018 tarihlerinde yayınlanan “…” adlı dizide 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (ş) bendinin ihlâl edildiğinden bahisle 1.018.060,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin … tarihli ve … sayılı Radyo Televizyon Üst Kurulu (Üst Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; uyuşmazlık konusu programda geçen diyaloglarda, “Benim olmanın şerefine, Ben senin değilim ki, Sen benimsin. Ben, senin değilim. Hiçbir zaman olmadım. Sen benimsin. Benim karımsın. Çocuğumun annesisin. Artık, hayatı bana zehir etmekten vazgeç, vazgeç. Yine yaptın yapacağını. Yine, sana uzattığım barış dalını elinin tersiyle ittin. Yine nankörsün. Yine, nankörsün. Defol, Defol. Kendini öldürtme bana. Oğlumu annesiz bıraktırma… Çok acıyor mu?” şeklinde ifadelerle, dizi film karakteri …’ın …’e tokat attığı, boğazını sıktığı, boynundan tutup sürükleyip yere fırlattığı, saat 20.41’de yayınlanan sahnede ise, dizi film karakteri …, …’in kolundan tutup saçlarından çekerek sert bir şekilde yatağa fırlattığı, “Niye gösterdin o herife bileklerini. Asıl sorun o … denen adamla fingirdemen. Bu bileğini mi tuttu?” şeklinde ifadelerle …’in ağzıyla elini kapattığı ve bileğini büküp parmaklarının kırılma sesinin duyulduğu, “Ben şimdi aşağı gidip bir bahane uyduracağım, sonrası dönüp bütün parmaklarını kıracağım. Anladın mı? Şimdi burada otur ve düşün o herifle fingirdemekle bana ne kadar büyük bir ayıp ettiğini düşün” şeklindeki ifadesi, ikinci bölümde ise dizi film karakteri …’in kemerle dövüldüğü, kafasını suya soktuğu, çığlıklarının duyulduğu, yatakta dudağını boyayıp işkence yaptığı, dövüldüğü ve yüzünün morluklar içinde baygın bir şekilde yatmasına ilişkin sahnelerin ekranda yer aldığı, davacı şirket hakkında 1.018.060,00-TL idarî para cezası verilmesine ilişkin Üst Kurul kararının iptali istemiyle görülmekte olan davanın açıldığı, kadına yönelik şiddetin ve ayrımcılığın önlenmesi için Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan “Kadına Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi” kapsamında kadınlara yönelik şiddetin önlenmesi konusunda ülkemiz yasal mevzuatında başta 6284 sayılı Ailenin Korunmasına ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun olmak üzere yasal bir takım düzenlemeler yapıldığı, bu yasal düzenlemelerin medya açısından yansımasının ise, 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (ş) bendi olduğu, ihlâle konu dizi filmde, yoğun şiddet sahnelerinin yer aldığı, konu itibarıyla her ne kadar kurgusal yapımlar olsa dahi hikayelerini hayatın içinden aldıkları, toplumda gerçeklik noktasında bir karşılık bulabileceği ve medyanın kadına yönelik şiddetin nedenleri ve etkileri konusunda halkı bilgilendirme ve eğitmede önemli bir role sahip olduğu dikkate alındığında, dizide yer alan yoğun şiddet sahnelerinin izleyicileri eğitici nitelikte olmayıp, izleyicilerin yoğun şiddet sahnelerine maruz kalmalarına neden olduğu ve şiddeti kanıksatıcı, özendirici etkiler doğurabileceği kanaatine varılmakla, mezkur yayında 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (ş) bendinde yer alan; “Şiddeti özendirici veya kanıksatıcı olamaz.” ilkesinin ihlâl edildiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, kadına yönelik mevcut fiziksel ve psikolojik şiddet hakkında farkındalık oluşturulmak istenildiği, çocuk ve gençlerin yayınlardan korunmasında ebeveynlere de görev düştüğü, davalı idarece kullanılan sembol sınıflandırma sisteminin yayıncılık sistemine uygun olmadığı, söz konusu dizi değerlendirilirken onun bir kurgu ve sanat eseri olduğunun göz önüne alınması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, söz konusu dizide yer alan kadına karşı şiddet sahneleriyle ilgili izleyicilerden çok sayıda şikayet geldiği, kadına karşı şiddetle mücadelede duyarsızlaşmaya neden olacağı, şiddetin öğrenilebilir bir olgu olduğu, iletişim araçlarında şiddet gösteriminin toplumda şiddetin yaygınlaşmasına neden olabileceği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 02/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.