Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2020/400 E. , 2023/1390 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/400
Karar No:2023/1390
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … TV Radyo Yayıncılık Yapımcılık A.Ş.
(Devrolunan … Haber ve Görsel Yayıncılık A.Ş.
Eski Unvan: … Haber ve Görsel Yayıncılık A.Ş.)
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “…” logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 06/10/2018 tarihinde yayınlanan “Bir Umut Yeter” adlı dizi filmde 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle 376.742,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin …tarih ve …sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Üst Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesi’nce verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; program CD’si ve deşifre metinlerinin birlikte değerlendirilmesi neticesinde; idari para cezasına konu dizi filmde yer alan sahnedeki “sütü bozuk” ifadesinin, gayrimeşru ilişki yaşamak suretiyle hamile kalan ve çocuğunu para karşılığında bırakıp giden kadının karakterine yönelik eleştiri mahiyetinde bir ifade olduğu; ” …” ifadesinin ise anılan kadının fiziksel görünümünü vurgulamak adına kullanılmış bir ifade olduğu, bir başka deyişle, Çerkezleri aşağılayan veya Çerkezlerin karakteristik özelliklerine yönelik ayrımcılık olarak nitelendirilebilecek bir ifadenin bulunmadığı, aksine Çerkezlerin toplumda güzellikleri ile bilinmesini vurgulayan bir ifade olduğu kanaatine varıldığı, bu itibarla idari para cezasına konu dizi filmin içeriği ile 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde belirlenen yayın ilkesinin ihlâl edilmediği anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ihlâle konu dizide yer alan diyaloglarda “Çerkez kızı” olarak nitelenen kadının, evin beyi ile yaşadığı ilişki sonucunda hamile kaldığı ve çocuğunun para karşılığında elinden alındığı, kadının evdeki kızı için de “sütü bozuk” ifadesinin kullanıldığı, bu durumun Çerkez vatandaşlar tarafından kendilerine yönelik ayrımcılık ve hakaret içeren ifadeler olarak algılandığı ve yaklaşık 700 adet yayın şikayetinin Üst Kurul’a ulaştığı, toplumsal hassasiyetlerin dikkate alınmaksızın yayın yapılmasının kamusal sorumluluk anlayışı ile bağdaşmadığı, söz konusu yayında 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinin ihlâl edildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, dava konusu yayında Çerkezlere yönelik bir hakaret veya ayrımcılığın söz konusu olmadığı, dizideki akış bir bütün olarak değerlendirildiğinde, evin kızının rolü gereği huysuz ve memnuniyetsiz bir karakter olduğu, kahvaltısının istediği gibi hazırlanmamasından dolayı evin çalışanını azarladığı, çalışanların kendi aralarında geçen diyaloglarda ise azarlamanın ve kötü davranılmanın verdiği öfke ile evin kızına “sütü bozuk” ifadesinin kullanıldığı, kaldı ki dizinin daha sonraki dakikalarında evin çalışanı tarafından geçmişte yaşanan olaylar anlatılırken evin kızının annesi hakkında “Allah’ı var çok güzel kızdı, tam bir Çerkez güzeliydi.” ifadeleri kullanılarak, davalı idarenin belirttiğinin aksine ayrımcılık yapılmadığı, aksine Çerkezlerin herkes tarafından güzellikleri ile bilindiği belirtilerek övgüde bulunulduğu, dolayısıyla idari para cezasının konusunu oluşturan diyaloğun kesinlikle Çerkez halkını hedef almak amacıyla yazılmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın …İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 23/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.