Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2020/3318 E. , 2020/3845 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3318
Karar No:2020/3845
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İnşaat Madencilik Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
MÜDAHİLLER (DAVALI YANINDA) : 1. … İnşaat Ltd. Şti.
2. … İnşaat Taahhüt Nakliyat Turizm Temizlik Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
3. … İnşaat Nakliyat Madencilik Taahhüt İthalat İhracat Petrol Ürünleri San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları Genel Müdürlüğü 9. Bölge Müdürlüğü’nce 12/12/2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Batman-Beşiri-Kurtalan-Siirt Bölünmüş Yolu Km: 50+357-65+357 Arası Kesimin Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Bsk, Üstyapı İşleri Yapılması Yapım İşi (İdare Malı Bitüm İle)” ihalesi üzerinde kalan davacı şirket tarafından, söz konusu ihalede teklifi değerlendirilme dışı bırakılan … İnşaat Elektrik Taahhüt Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nce (… Ltd. Şti.) yapılan itirazen şikâyet başvurusu üzerine anılan şirketin teklifinin değerlendirmeye alınmasına ve düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; söz konusu ihaleye 37 isteklinin katıldığı, 9 istekliye ait teklifin değerlendirme dışı bırakıldığı, 15 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan 9 istekliye ait teklifin reddedildiği, aralarında … Ltd Şti.’nin de bulunduğu 6 istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmayıp tekliflerinin reddedildiği, 27/02/2020 tarihli ihale komisyonu kararında ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak … İnşaat Madencilik Turizm Sanayi ve Ticaret A.Ş.-… Yol Yapı A.Ş. iş ortaklığının belirlendiği, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayarak teklifi değerlendirme dışı bırakılan … Ltd Şti. tarafından ihaleyi gerçekleştiren idareye yapılan şikâyet başvurusunun reddi üzerine itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, Kurul’un … tarih ve … sayılı kararıyla anılan şirketin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesine karar verilmesi üzerine, bu kararın iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı;
İhalede aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülmeyerek teklifi değerlendirme dışı bırakılan … Ltd Şti. tarafından yapılan şikâyet başvurusu üzerine tesis edilen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin işlem, davalı Kurul tarafından tesis edilen karar ile davacı şirketin iddialarının değerlendirilmesinden;
1) “04.253 poz no’lu beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 8-12 mm ve 04.254 poz no’lu beton çelik çubuğu, nervürlü Ø 14-32 mm girdileri için sunulan tek bir fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında her iki girdi için tek bir satırda ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirlenmiş olmasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin ekinde yer alan EK-O.6 Satış Tutarı Tespit Tutanağı’nın 4. kısmındaki ‘…Fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul, mal ve hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılacaktır.’ ibaresine aykırı olduğu, ayrıca anılan iki demir girdisinin piyasada farklı fiyatlarda satıldığı, iki girdinin aynı malzeme gibi düşünülüp tek bir hesaplama yapılmasının yerinde olmadığı” hususuna ilişkin olarak;
04.253 poz no’lu beton çelik çubuğu, nervürlü 0 8-12 mm ve 04.254 poz no’lu beton çelik çubuğu, nervürlü 0 14-32 mm girdileri için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca 2019 yılı için yayımlanan birim fiyatların aynı olduğunun görüldüğü, iddia konusu girdiler özelinde fiyat teklifinin dayanağı olan tutanağın tek bir satır hâlinde düzenlenmiş olmasının teklif fiyatının incelenip değerlendirilmesine engel oluşturmayacağı anlaşıldığından, dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı;
2) “Fiyat teklifine dayanak olan satış tutarı tespit tutanağının ‘Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri’ başlıklı 3. kısmında yer alan envanter defteri tasdik tarihi bilgisinin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na uygun olarak düzenlenmediği” hususuna ilişkin olarak;
04.103 poz no’lu amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (kapsüle duyarsız) girdisi için alınan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağı ve 04.042/06 poz no’lu C30/37 beton harcı, hazır beton harçları girdisi için alınan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağının, standart forma uygun olarak düzenlendiğinin görüldüğü; şikâyet başvurusuna ilişkin idarece verilen cevaptan 04.103 poz no’lu amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (kapsüle duyarsız) girdisi için sunulan fiyat teklifinin dayanağı olan satış tutarı tespit tutanağında envanter defteri tasdik tarihinin 213 sayılı Kanun’a uygun olmadığı değerlendirilmesinin yapıldığı, ancak şikâyet dilekçesi ekinde yer alan belgeden yola çıkılarak ihaleyi gerçekleştiren idarece söz konusu hesap dönemine göre ilgili tutanaktaki envanter defteri tasdik tarihinin uygun olduğu yönünde bir değerlendirme yapıldığı, bu hususa açıklama kapsamında yer verilmediği gerekçesi ile açıklamanın uygun bulunmadığı, özel hesap dönemine göre envanter defteri tasdik tarihinin zaten uygun olduğunu düşünen başvuru sahibinin buna ilişkin bir açıklamada bulunması beklenemeyeceğinden, dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı;
3) “Farklı istekliler tarafından aynı girdi için aynı firmadan alınmış fiyat tekliflerinin sunulduğu, söz konusu fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların her bir istekli için ayrı ayrı düzenlenmesi gerektiği, her bir istekli için düzenlenen tutanakların tarihlerinin aynı olması hâlinde sayılarının farklı olması gerektiği” hususuna ilişkin olarak;
Satış tutarı tespit tutanağının tarih ve sayısının belirlenmesinde esas alınacak yönteme ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, satış tutarı tespit tutanaklarının fiyat tekliflerinin dayanağı olarak hazırlandıkları, dolayısıyla da fiyat tekliflerinin aynı tarih ve/veya sayılı satış tutarı tespit tutanağı dayanak gösterilerek birden fazla istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kullanılabileceğinden, dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı;
4) “İdarece istenilmesi üzerine meslek mensubu tarafından, ‘meslek mensubunun fiyat teklifi alınan firmanın beyannamelerini imzalamaya yetkili olduğunu gösteren’ sözleşme yerine, meslek mensubu ve mükellef bilgileri, tarih ve sayı bilgisiyle birlikte sözleşme bilgilerini içeren, ancak meslek mensubunun fiyat teklifinin verildiği tarih ve satış tespit tutanağı düzenlendiği tarihte mükellefin beyannamelerini imzalamaya yetkili olup olmadığının anlaşılmasını sağlayacak bir bilgi bulunmayan mükellef ve meslek mensubu kaşeli ve imzalı internet çıktısı sunulmasının yerinde olmadığı” hususuna ilişkin olarak;
İhaleyi gerçekleştiren idareye sunulan belgede firma ile meslek mensubu arasında var olan hizmet sözleşmesinin sona erdiğine delil olacak bir ifadenin (ör: sözleşme iptal/fesih/sona erme tarihi) ya da hizmet sözleşmesinin devam ettiği noktasında tereddüt oluşturacak bir ifadenin bulunmadığı, ihaleyi gerçekleştiren idarenin belge istemeye ilişkin yazısında, meslek mensubundan mezkûr sözleşmelerin asıllarının sunulmasının istenilmediği, meslek mensubu tarafından sunulan belgede ise gerçekleştirilen hizmet sözleşmesine ilişkin sözleşme tarihi ve numarası gibi ayırt edici birtakım bilgilere yer verildiği, belgede firma ile meslek mensubu arasında var olan hizmet sözleşmesinin sona erdiğine delil olacak bir ifadenin (ör: sözleşme iptal/fesih/sona erme tarihi) ya da hizmet sözleşmesinin devam ettiği noktasında tereddüt oluşturacak bir ifadenin bulunmadığı, mükellefler ile imzalanan Elektronik Beyanname Aracılık ve Sorumluluk Sözleşmesine/Elektronik Beyanname Aracılık Sözleşmesi’ne ait bilgilerin, meslek mensupları tarafından sözleşmenin düzenlendiği tarihten itibaren en geç 30 gün içerisinde elektronik ortamda https://intvd.gib.gov.tr/ adresinde yer alan internet vergi dairesine girişinin yapılması gerektiği, dolayısıyla idare tarafından sözleşmenin sıhhati ile ilgili tereddüt duyulduğu takdirde gerekli teyidin veya araştırmanın yapılabileceği hususları bir arada değerlendirildiğinde, dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı;
5) “Satış tutarı tespit tutanağında ürünün adının net olarak yazılmamasının tutanağın hangi ürüne ilişkin düzenlendiğinin anlaşılmasını engellediği” hususuna ilişkin olarak;
04.042/06 poz no’lu C 30/37 beton harcı, hazır beton harçları girdisi için sunulan fiyat teklifinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerim göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (21/01/2020) tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yer aldığı, ibarede yer verilen tutanak tarih ve sayısının, fiyat teklifinin dayanağı olarak sunulan satış tutarı tespit tutanağının tarih ve sayısıyla aynı olduğu, fiyat teklifindeki birim fiyatın, tutanakta hesap edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığı, fiyat teklifi ile tutanak üzerinde bulunan mükellef ile meslek mensubu bilgilerinin uyumlu olduğu, Kamu İhale Genel Tebliği eki Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağı standart formunda, tutanak üzerinde girdi isminin belirtilmesini gerekli kılan bir düzenlemenin bulunmadığı hususları bir arada değerlendirildiğinde, aktarılan bilgilerin tutanak ile fiyat teklifi arasındaki “dayanak olma” bağını ortaya koyduğundan, dava konusu Kurul kararının bu kısmında da hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu edilen hususların tamamen irdelenmediği, aynı satış tutarı tespit tutanağı ile iki farklı malzeme için tespit yapıldığı, Kamu İhale Genel Tebliği eki Ek-O.6 satış tutarı tespit tutanağında, “Fiyat teklifi kapsamındaki her bir mamul, mal veya hizmete ilişkin ayrı tablo kullanılacaktır.” ibaresinin yer aldığı, bu kapsamda iki ayrı tablo kullanılması gerektiği hâlde tek satırda yapılan açıklamanın mevzuata uygun olmadığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerini kullanmadığı, piyasada ise fiyat teklifine konu ürünlerin farklı fiyatlara satıldığı; … Ltd. Şti. tarafından 04.103 poz no.lu amonyum nitrat , fuel-oil karışımı (kapsüle duyarsız) girdisi için alınan fiyat teklifi eki satış tutarı tespit tutanağının yevmiye/işletme defteri bölümünde “1 – 1” ibaresine yer verildiği hâlde, ihaledeki diğer bir istekli tarafından aynı poza ilişkin ve aynı iş yerinden alınan fiyat teklifi eki satış tutarı tespit tutanağında ise bu alanın boş bırakıldığı, … Ltd. Şti.’nin aldığı fiyat teklifi eki satış tutarı tespit tutanağında, geçici vergi beyanname dönemine ait envanter defteri tasdik tarihinin 26/03/2019 tarihi olarak belirtildiği, şikâyet dilekçesi ekinde sunulan belge ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca bahse konu girdi için sunulan fiyat teklifini veren firma için 01 Nisan-31 Mart tarihlerinin özel hesap dönemi olarak belirlendiği anlaşılmış olsa da, bu belgenin aşırı düşük teklif açıklamasında ya da meslek mensubu tarafından sunulması gerektiği, … Ltd. Şti. tarafından idareye şikâyet dilekçesinde yer verilmeyen hususların Kurul tarafından incelenerek bu kısım yönünden de anılan şirketin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğuna karar verildiği, aynı firmadan teklif alınması hâlinde satış tutarı tespit tutanaklarının her bir firma için ayrı ayrı düzenlenmesi, aynı tarihte düzenlenmesi hâlinde sayılarının farklı olması gerektiği, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından istenilmesine rağmen meslek mensubu tarafından SMMM sözleşmesinin sunulmadığı, satış tutarı tespit tutanağında ürünün adının net olarak yazılmamasının tutanağın hangi ürüne ilişkin düzenlendiğinin anlaşılmasını engellediği, belirsizliğe neden olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ihaleyi gerçekleştiren idarece 06/02/2019 tarihli yazılarla satış tutarı tespit tutanakları ve sözleşme örneklerinin istenildiği, … Ltd. Şti. tarafından idareye yapılan şikâyet başvurusuna ilişkin olarak idarece verilen cevapta tutanakta yer alan değerlendirmelere ilave olarak yeni değerlendirmelerin yapıldığı, şikâyete verilen cevap ve tutanağın incelenmesi sonucunda başvuran isteklinin açıklamasının uygun olduğuna karar verilerek teklifinin değerlendirmeye alınması yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, ihaleyi gerçekleştiren idarenin şikâyete cevabının da Kurul’un inceleme kapsamında kaldığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davalı idare yanında müdahiller tarafından, aşırı düşük teklif açıklamasında sunulan fiyat teklifi eki satış tutarı tespit tutanağında yevmiye/işletme defteri tarih ve no kısmının boş bırakılmasının nedeninin defterin e-defter olmasından kaynaklandığı, bu hususun belgede açıkça belirtildiği, söz konusu eksikliğin esasa etkili olmadığı, bilgi eksikliği kapsamında tamamlatılabileceği, meslek mensubu tarafından mevzuatta öngörülen ilgili ibareler yazılarak bilgilerin doğruluğunun teyit edildiği, aynı tip girdiye ilişkin satış tutarı tespit tutanaklarında aynı sayının kullanılmasının mevzuata uygun olduğu, satış tutarı tespit tutanaklarına aynı sayının verilmesini engelleyen bir düzenleme bulunmadığı gibi, aynı firmadan birden fazla fiyat teklifi alınmasını engelleyen bir düzenleme de bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 23/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.