Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2020/3 E.  ,  2023/858 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3
Karar No:2023/858

TEMYİZ EDEN (DAVACI): … Turizm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ: Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI ): … Kurumu
VEKİLİ: Av. …

MÜDAHİL (DAVALI İDARE YANINDA): … Anonim Şirketi
VEKİLİ: Av. …

İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Muğla ili, Bodrum ilçesinde kurulacak Geriş RES üretim tesisinde 49 yıl süreyle üretim faaliyeti göstermek üzere … A.Ş. adına verilen … tarih ve … sayılı Üretim Lisansının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; müdahil şirket tarafından, Geriş Rüzgâr Enerji Santrali projesi kapsamında Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin Geçici 15. maddesi uyarınca yerine getirilmesi gereken ve uyuşmazlığa esas teşkil eden yükümlülüklerden olan, söz konusu sahanın mülkiyet veya kullanım hakkının elde edilmesi, kurulması planlanan üretim tesisine ilişkin imar planlarının onaylanması, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında gerekli olan kararın alınması, üretim tesisine ilişkin yapı ruhsatının veya söz konusu ruhsatın yerine geçecek belgenin sunulması kapsamında kamulaştırma kararlarının alınması, imar planlarının onaylanması ve ÇED sürecine ilişkin kararın alınmasına ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesi için gerekli iş ve işlemlerin yapıldığı; ancak özellikle santral sahasının mülkiyet ve kullanım hakkının elde edilmesi, imar planlarının onaylanması, ÇED sürecine ilişkin kararın alınmasıyla birlikte ilerleyen süreçte, anılan işlemlere karşı davacı firma yanında bölge sakinleri ile başkaca gerçek ve tüzel kişiler tarafından birden çok dava açıldığı, açılan davaların yargılama süreçlerinin uzun sürmesi nedeniyle davalı idarece … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile tamamlaması gereken yükümlülüklerin Danıştay Altıncı Dairesi’nde görülen E:2015/670 sayılı dava dosyasında verilecek karara kadar askıya alındığı, diğer yandan, müdahil şirketin, lisans süresi ile sonrasında tarafına verilen ek süreler dâhilinde mevzuat kapsamında üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirdiği, aksi durumun Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin ”Yaptırımlar ve lisans iptali” başlıklı 27. maddesinde yer verilen ”haklı neden” kavramının ihdas edilme amacına aykırılık içereceği, yine bakılan davanın açıldığı 20/04/2017 tarihinden yaklaşık 2 ay önce müdahil şirketin yükümlülüklerinin askıya alınmasına esas teşkil eden davanın karara bağlandığı, dolayısıyla bakılan davanın açılmasından 2 ay öncesine kadar müdahil şirketin mevzuat kapsamında tamamlaması gereken yükümlülüklerinin askıda olduğu, askıya alma süresi bittikten sonra yükümlülüklerin yerine getirilmesine devam edileceği, daha sonrasında … tarih ve … sayılı Kurul kararı çerçevesinde, şirketin lisansına inşaat öncesi dönem tarihi 05/10/2018, tesis tamamlama süresi 104 ay, 4 gün ve tesis tamamlama tarihi 05/10/2020 tarihi olarak derç edildiği, inşaat öncesi döneme ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilme süresinin uzatıldığı, bu doğrultuda, müdahil şirket tarafından yükümlülüklerin yerine getirilmesi konusunda karşılaşılan davaların ve bu davalara ilişkin yargılama sürecinin, müdahil şirketin dışında gerçekleşmesi dolayısıyla ”haklı neden” kavramı içinde değerlendirilmesi gerektiği, diğer yandan dava dilekçesinde, davacı şirket tarafından ileri sürülen ”projenin doğal, tarihi, kentsel ve turistik dokuya vereceği, olumsuz etkilerinin söz konusu olduğu” iddiasının, dava konusunun müdahil şirkete verilen üretim lisansı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, esasen ÇED sürecine ilişkin yargılama kapsamında değerlendirilmesi gereken bir iddia olduğu, dava dilekçesinde ileri sürülen “mevcut inşaat çalışmalarının da kaçak ve ruhsatsız olarak yürütüldüğü” iddiası açısından değerlendirme yapıldığında, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın … tarih ve … sayılı işleminin incelenmesinden, Geriş RES üretim tesisine ilişkin Genel Müdürlüğün … tarih ve … sayılı yazısı ile imar mevzuatına göre anılan enerji santralinin yapı ruhsatından muaf olduğunun belirtildiği, ancak açılan davalar sonucunda Mahkeme kararları ile yapı ruhsatından muaf olan işler kapsamında sayılmadığı, bu sebeple yapı ruhsatı işlemlerinin ilgili Belediye Başkanlığınca incelenerek sonuçlandırılması, sonuçlandırılmaması hâlinde ise Muğla Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından sonuçlandırılabileceğinin ifade edildiği; yine Muğla Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı işleminde de RES Projesine ait kumanda binası için taraflarınca re’sen ruhsat düzenleneceğinin belirtildiği dikkate alındığında, projeye ilişkin ruhsatın düzenlenmesine ilişkin söz konusu gecikmelerin davacıdan kaynaklanmadığı, nitekim proje kapsamındaki ilk süreçte projenin yapı ruhsatından muaf olduğunun belirtildiği, sonrasında yargı kararları ile muaf olmadığının belirtilmesi üzerine davacı tarafından yapı ruhsatı düzenlenmesi için gerekli işlemlerde bulunulduğu; Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği’nin Geçici 15. maddesi uyarınca tamamlanması gereken yükümlülüklerin … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile askıya alınması neticesinde, askı süresinden sonra da tesisin inşaat öncesi dönem ile inşaat tamamlama dönemi süresinin uzatıldığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, müdahil şirket tarafından işletilmekte olan üretim santraline ilişkin olarak verilen yargı kararları uyarınca söz konusu alanda üretim faaliyeti yapılamayacağı, söz konusu şirket tarafından basiretli bir tacir gibi davranılmadığının açık olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, üretim lisansının, lisansın verildiği tarihte yürürlükte bulunan mevzuata uygun şekilde verildiği, santral alanına ilişkin yargı kararlarının uygulanmasına yönelik gerekli iş ve işlemlerin yapıldığı, imar planları ile ÇED kararının geçerli olduğu; müdahil şirket tarafından ise, üretim santralinde üretimin engellenmesini gerektirecek hukuki bir neden bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 28/02/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.