Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2020/2470 E.  ,  2020/2610 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/2470
Karar No:2020/2610

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- … İnşaat Harfiyat Madencilik Tarım Nakliye
Petrol Taahhhüt Sanayi ve Ticaret A.Ş.
2- … İnşaat Taah. Madencilik Nakliye Hayvancılık
Akaryakıt Tic. ve San. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …
MÜDAHİLLER (DAVALI YANINDA) : 1. … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş.
2. … İnşaat Ticaret Limited Şirketi
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü’nce 29/11/2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Yeniköprü-Çukurca) Ayr.-Hakkari Devlet Yolu (Km: 0+000-3+250) Arası ve Hakkari-Cemko Köprüsü Eksik İşleri ve Çukurca Devlet Yolu Km: 45+000-55+000 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (BSK) İşleri” ihalesine ilişkin itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair 01/04/2020 tarih ve 2020/UY.II-599 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararın iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; itirazen şikâyet başvuru dilekçesinde iddia edilen hususların her biri yönünden yapılan incelemede;
1) Söz konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenen isteklinin kendi malı olarak istenilen 1 adet asfalt plenti:240 ton/saat kapasiteli ve 2 adet elektronik duyargalı finisher için kendi malı olduğunu gösterir belgeleri mevzuata uygun şekilde sunmadığı, belgeleri sunulan finişerin elektronik duyargalı olmadığı, sunulan belgelerin fotokopi olduğu, söz konusu belgelerin “Belgelerin sunuluş şekli”ne uygun olarak sunulmadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, ilgili istekli tarafından sunulan “makine ekipman tespitine ait SMMM raporu”nda finişerlerin elektrikli duyargalı olduğu, ayrıca marka modellerinin belirtilmiş olduğu, makine ekipmanın ruhsatlarının da sunulduğunun ifade edildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi-… İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde kendi malı olması istenilen makine ve ekipman için … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş.ye ilişkin SMMM tarafından hazırlanıp onaylanan makine ekipman tespitine ait … tarih ve … sayılı raporun sunulduğu, rapor içeriğinde kapasite raporu ve ruhsat bilgilerine yer verildiği, raporda 260 ve 240 ton/saat kapasiteli, toz tutuculu asfalt plentine, 3 adet de elektronik duyargalı tabla ısıtmalı asfalt finişerine sahip olunduğunun görüldüğü, raporun ekinde asfalt plentine ilişkin Erzurum Ticaret ve Sanayi Odasından alınan kapasite raporunun ve ilan tarihinden sonra (27/11/2019) tarihinde noter tarafından onaylanan finişerlere ilişkin ruhsat örneklerinin sunulduğunun belirlendiği, bu nedenlerle ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendine ait olması istenilen makine ve ekipmana ilişkin belgelerinin uygun olduğu belirlendiğinden, davacının bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmadığı, öte yandan, sunulan belgelerin fotokopi olduğu, söz konusu belgelerin “Belgelerin sunuluş şekli”ne uygun olarak sunulmadığı iddiasına ilişkin olarak, davalı idarenin … tarihli ve … sayılı yazısı ile ihaleyi gerçekleştiren idareden isteklilere ait teklif dosyalarının aslının gönderilmesinin talep edildiği, istenilen teklif dosyalarının asıllarının … tarih ve E.… sayılı yazı ekinde Kuruma gönderildiği, gelen belgeler üzerinden … İnşaat Ticaret Limited Şirketi-… İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan makine ve ekipmana ilişkin belgelerden makine ekipman tespitine ait SMMM raporunun ilgili meslek mensubu tarafından imzalanıp onaylanmış olduğu ve ıslak imzalı olarak sunulduğu, kapasite raporunun ve ruhsatların üzerinde notere ilişkin “işbu suret aslına uygundur” kaşesinin bulunduğu ve 27/11/2019 tarihinde noter tarafından onaylandığı anlaşıldığından, söz konusu iddia yönünden de Kurul kararında hukukî isabetsizlik görülmemiştir.
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin ihale tarihi itibarıyla son üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir ticaret sicil gazetelerinin sunulmadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, söz konusu isteklinin 09/04/2019 tarihli ve 9805 sayılı, 14/02/2019 tarihli ve 9767 sayılı, 02/01/2019 tarihli ve 9736 sayılı Ticaret Sicil Gazeteleri’ni sunduğu ve bu gazetelerin isteklinin ihale tarihi itibarıyla son üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir nitelikte olduğunun ifade edildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi-… İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında İdari Şartname’nin 7.1. maddesi kapsamında, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi’ne ait 05/01/2012 tarihli ve 7977 sayılı, 23/01/2014 tarihli ve 8492 sayılı, 03/01/2018 tarihli ve 1106 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nin sunulduğu, sunulan Ticaret Sicil Gazeteleri’nin davalı idarece ticaretsicil.gov.tr adresinden teyit edilmesi neticesinde söz konusu belgelerin tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir nitelikte olduğunun belirlendiği, … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. tarafından teklif dosyası kapsamında İdari Şartname’nin 7.1. maddesi gereğince 22/02/2017 tarihli ve 9269 sayılı, 15/02/2018 tarihli ve 9517 sayılı, 02/01/2019 tarihli ve 9736 sayılı, 14/02/2019 tarihli ve 9767 sayılı, 09/04/2019 tarihli ve 9805 sayılı Ticaret Sicil Gazeteleri’nin sunulduğu, söz konusu gazetelerde yönetim kurulu ve yetkili şahıs isimlerinin, ortaklık durumu bilgilerinin bulunduğu, ayrıca anılan şirkete ilişkin ortaklar pay defterinin ve 15/02/2017 tarihli Genel Kurul toplantı tutanağının sunulduğu, davalı idarenin 28/02/2020 tarihli ve 3931 sayılı yazısı ile ilgili meslek mensubundan … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş.nin 29/11/2019 tarihi itibarıyla ortakları ve ortaklık oranlarını gösteren pay defterinin gönderilmesinin talep edildiği, 05/03/2020 tarihli yazı ekinde gönderilen pay defterinde yer alan bilgilerin isteklinin teklif dosyasında yer alan bilgileri teyit ettiği, dolayısıyla anılan isteklinin teklif dosyası kapsamında isteklinin ihale tarihi itibarıyla son durumu gösterir nitelikte olduğu belirlendiğinden, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
3) Sunulan banka referans mektubunun standart forma uygun olmadığı, banka şubesi tarafından “aslı gibidir” yapıldığından banka referans mektubunun geçerli olmadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, anılan istekli tarafından sunulan banka referans mektubunun fotokopi olarak değil, ıslak imzalı aslı şekliyle sunulduğu ifade edilerek başvurunun reddedildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında … İnşaat Ticaret Limited Şirketi adına … Tatvan Şubesi tarafından düzenlenen 5.600.000,00 TL nakdi ve 9.000.000,00 TL gayri nakdi kredisi olduğunu gösteren ve standart forma uygun olan banka referans mektubunun sunulduğu, sunulan banka referans mektubunun üzerinde banka şubesi tarafından “aslı gibidir” kaşesinin basıldığı iddiasının yerinde olmadığı, zira teklif dosyasında ıslak imzalı olarak belgenin aslının sunulduğu anlaşıldığından, davacının bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
4) … İnşaat Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan bilanço bilgileri tablosu ile iş hacmini gösteren belgelerdeki oranların hatalı olduğu ve istenilen oranları karşılamadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan bilanço bilgileri tablosu ile iş hacmini gösteren belgelerin EKAP’tan teyidinin yapıldığı ve güncellenmesi sonucu herhangi bir yetersizliğin bulunmadığı ifade edilerek başvurunun reddedildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi-… İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında ortaklık oranı %85 olarak pilot ortak sıfatında olan … İnşaat Ticaret Limited Şirketi’ne ait 2018, 2017 ve 2016 yılı ayrıntılı bilançolarını ve ilgili meslek mensubu tarafından bilanço oranlarını gösteren ve imzalanıp kaşelenmiş bilanço bilgileri tablosunun sunulduğunun belirlendiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi’nin son üç yıla ilişkin bilançolarından cari oranının 0,805024025, öz kaynak oranının 0,181779034, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,238497454 olduğu ve istenilen oranları sağladığı, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi’nin teklif dosyası kapsamında 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 yıllarına ilişkin toplam cirosunu gösteren gelir tablolarını sunduğu, yıllık cironun güncellendiği ve 6 yılın ortalamasının 11.193.648,94-TL olduğu, söz konusu tutarın ihalede sağlanması gereken iş hacmine ilişkin tutarın (12.124.765,725-TL) ortaklık oranı ile çarpılması durumunda ulaşılan rakamın (10.306.50,00-TL) üzerinde olduğu, ortaklık oranı % 15 olarak özel ortak sıfatında olan … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş.nin ise, 2018 yılı bilançosunu, gelir tablosunu ve ilgili meslek mensubu tarafından düzenlenmiş bilanço bilgileri tablosunu sunduğu, sunulan bilançodan cari oranının 3,8649, öz kaynak oranının 0,8208, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,0371 olduğu ve istenilen oranları sağladığı, … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş.’nin 2018 yılına ilişkin gelir tablosunda net satışlarının 93.364.754,20-TL olduğu ve ortaklık oranı dikkate alındığında sağlanması gereken tutarı (1.818.714,85-TL) sağladığı anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
5) İhale üzerinde bırakılan isteklinin idare tarafından verilen nakliye mesafelerini kullanmadığı, sunulan mesafe bilgilerinin mevzuata uygun şekilde tevsik edilmediği, idare tarafından verilen nakliye formüllerinin kullanılmadığı veya yanlış hesaplandığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, söz konusu iş ortaklığı tarafından idarece verilen nakliye mesafelerinin kullanıldığı ifade edilerek başvurunun reddedildiği, ihale işlem dosyasında yer alan belgelerden idarenin 18/12/2019 tarih ve E…. sayılı yazısında toplam 49 iş kalemi içerisinde açıklama istenecek iş kalemi olarak belirlenen 12 iş kaleminin analizleri gönderilerek, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45. maddesine uygun şekilde aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istenildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi-… İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının 18/12/2019 tarihli yazısı ile aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde gönderilen analiz formatlarında nakliye mesafelerinin belirtilmediği ve bazı bilgilerin eksik verildiği yönünde yazısı üzerine idarenin … tarih ve E.… sayılı yazısı ekinde nakliye mesafeleri bilgilerinin gönderildiği, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında idarenin vermiş olduğu formülleri kullanarak açıklama yaptığı, söz konusu formüllerde idarenin 26/12/2019 tarihli yazısı ekinde belirttiği mesafelerin bire bir kullanıldığı anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
6) Sunulan aşırı düşük açıklamaları içerisinde yer alan beton çelik için alınan fiyat teklifinde, nervürlü ¢ 8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C) ve beton çelik çubuğu nervürlü ¢14-32 mm (S420,B420B-C, B500B-C) fiyat tekliflerinin aynı Ek.O6 satış tutarı tespit tutanağında yer aldığı, Ek.O6 satış tutarı tespit tutanağının mevzuata uygun olmadığı, tarih ve sayılarının fiyat teklifi ile aynı olmadığı, envanter tarihlerinin verilen dönemi yansıtmadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında fiyat teklifi alınan beton çelik çubuğu, nervürlü ¢8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C) ve beton çelik çubuğu nervürlü ¢14-32 mm (S420,B420B-C, B500B-C) için fiyat teklifinin ekinde EK.O6 satış tutarı tespit tutanağı da eklendiğinden idarece tekrar istenilmesine gerek görülmediği ifade edilerek başvurunun reddedildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi-… İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında beton çelik çubuğu, nervürlü ¢8-12 mm (S420, B420B-C, B500B-C) ve beton çelik çubuğu nervürlü ¢14-32 mm (S420,B420B-C, B500B-C) için … İnşaat’tan alınan 2 adet fiyat teklifini sunduğu, fiyat tekliflerinin üzerinde mevzuat uyarınca satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda bulunması gereken ifadenin bulunduğu, ilgili meslek mensubu tarafından imzalandığı ve kaşelendiği, fiyat tekliflerinin ekinde fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanaklarının ayrı ayrı eklendiği, tutanakların sayı ve numarasının fiyat teklifine doğru olarak yazıldığı, fiyat tutarının tutanakta belirtilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığı ve 2019 yılı üçüncü geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olduğu anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
7) Anılan isteklinin analizlerde miktar azaltması yaparak avantaj sağlandığı, ayrıca aritmetik hata yapıldığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, anılan isteklinin analizlerde miktar azaltması yapmadığı ve aritmetik kontrol sonucunda da herhangi bir hata yapmadığının belirlendiği ifade edilerek başvurunun reddedildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının aşırı düşük açıklamaları kapsamında sunduğu analizlerin girdilerine ilişkin miktarların bire bir idarenin gönderdiği şekilde doldurulduğu, miktarlarda herhangi bir azaltma yapılmadığı, ayrıca analizlerde herhangi bir hesap hatası yapılmadığı anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
8) Beton fiyat teklifi olarak sunulan belgenin tarih ve sayılarında hata olduğu, beton fiyat teklifinin dayanağı olan Ek.O6 satış tutarı tespit tutanağının son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, söz konusu tutanağın mevzuata aykırı olduğu, tarih ve sayısının fiyat teklifi ile aynı olmadığı, envanter tarihlerinin verilen dönemi yansıtmadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, beton fiyat teklifi sunulan belgenin tarih ve sayılarının kontrol edildiği ve herhangi bir hatanın tespit edilmediği, ayrıca fiyat teklifinin dayanağı olan Ek.O6 satış tutarı tespit tutanağında son geçici vergi beyanname dönemi olarak “2019 yılı 3. vergi dönemi verilerine göre hazırlanmıştır” ibaresinin bulunduğu ifade edilerek başvurunun reddedildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. İş Ortaklığının aşırı düşük açıklamaları kapsamında C 30/37 beton harcı için … Hazır Beton Nak. Haf. Pet. İnş. İth. İhr. Ltd. Şti.den alınan 31/12/2019 tarihli fiyat teklifini sunduğu, fiyat teklifinin ilgili meslek mensubu tarafından kaşelendiği ve imzalandığı, fiyat teklifinin üzerinde mevzuat uyarınca satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda bulunması gereken ifadenin bulunduğunun tespit edildiği, fiyat teklifinin ekinde 31/12/2019 tarihli ve 2019-1 sayılı satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu, tarih ve sayının fiyat teklifinde belirtilen tutanak olduğu, tutanağın 2019 yılı üçüncü vergi beyanname dönemine ilişkin olduğu, fiyat teklifinde belirtilen birim fiyatın satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığı anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
9) Alınan fiyat tekliflerinden sürtünmeli ankraj şeridinin fiyatının piyasa şartlarının çok altında olduğu, fiyat teklifinin dayanağı olan EK.O6 satış tutarı tespit tutanağının son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, tarih ve sayılarının fiyat teklifi ile aynı olmadığı, envanter tarihlerinin verilen dönemi yansıtmadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, alınan fiyat tekliflerinden sürtünmeli ankraj şeridinin fiyatının piyasa şartlarının çok altında olmadığı, fiyat teklifinin dayanağı olan EK.O6 satış tutarı tespit tutanağının son geçici vergi beyanname dönemi olarak 2019 yılı üçüncü vergi dönemi belirtildiği ifade edilerek başvurunun reddedildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının aşırı düşük açıklamaları kapsamında sürtünmeli ankraj şeridi temini için … İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınan 27/12/2019 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin ilgili meslek mensubu tarafından kaşelendiği ve imzalandığı, fiyat teklifinin üzerinde mevzuat uyarınca satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda bulunması gereken ifadenin bulunduğunun tespit edildiği, fiyat teklifinin ekinde … tarihli ve … sayılı satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu, tarih ve sayının fiyat teklifinde belirtilen tutanak olduğu, tutanağın 2019 yılı üçüncü vergi beyanname dönemine ilişkin olduğu, fiyat teklifinde belirtilen birim fiyatın satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığı anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
10) İsteklinin aşırı düşük teklif analizlerinde açıklama istenilmeyen iş kalemleri için diğer bir pozda %3 dilimine girmesine rağmen herhangi bir bedel öngörmediği, teklifinin bu nedenle reddedilmesi gerektiği iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında açıklama istenilmeyen analiz girdileri için bir bedel belirtildiği ifade edilerek başvurunun reddedildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesinde, ihale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği, tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirleneceği, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyeceği, ancak aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması hâlinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılacağı, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenileceğinin açıklandığı, ihaleyi gerçekleştiren idarenin 18/12/2019 tarihli aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde toplam 49 iş kalemi içerisinde açıklama istenecek iş kalemi olarak belirlenen 12 iş kaleminin analizleri gönderilerek, analiz girdileri içerisinde açıklama istenecek ve istenmeyecek analiz girdilerinin her analiz bazında ayrı ayrı gösterildiğinin belirlendiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarında, idarece gönderilen analiz formatlarına uygun şekilde analizlerin sunulduğu, açıklama istenilmeyen analiz girdileri için de bir bedel öngörüldüğü, her iş kaleminin kendi içinde değerlendirildiği, bir iş kaleminde açıklama istenmeyen, ancak diğer bir iş kaleminde açıklama istenen girdi olarak belirtilen girdilerin açıklandığı belirlendiğinden, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
11) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasında makina amortismanı kullandığı ve kullanılan amortisman bedelinin ve makinenin edinim tarihinin yanlış alınarak hesaplamada avantaj sağlandığı iddiası; (12) Anılan isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasında makine için fiyat teklifi aldığı, fiyat teklifi alınan firmanın herhangi bir satış yetkisinin olmadığı, ayrıca muhasebe kayıtlarında yurt içi satışlar içerisinde yer almadığından teklifin reddedilmesi gerektiği iddiası ve (13) Söz konusu isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında plent bedeli için döviz kurunun eksik alındığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, 11, 12 ve 13’üncü iddialara ilişkin olarak söz konusu girdiler için isteklinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Karayolları Genel Müdürlüğü’ne ait rayiçleri kullandığı ifade edilerek başvurunun reddedildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesinde analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste hâlinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak açıklama sunmalarına gerek bulunmadığının açıklandığı, ihaleyi gerçekleştiren idarenin açıklama isteme yazısı ekinde gönderdiği analiz formatlarında, birçok iş makinasının açıklama istenmeyecek analiz girdisi olarak belirlendiği, açıklama istenen makine girdileri için ise, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının amortisman bedeli üzerinden ya da piyasadan fiyat teklifi almak suretiyle açıklama yapmadığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan rayiçlerin ve Karayolları Genel Müdürlüğü’ne ait 2019 yılı rayiçlerinin kullanıldığının belirlendiği, bu durumda, isteklinin aşırı düşük açıklaması kapsamında bu girdiler için ayrıca bir belgelendirme yapması gerekmediğinden, davacıların bu iddialarının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
14) Fiyat teklifi alınan amonyum nitrat, fuel-oil karışımı için nakliye dâhil fiyat alınmadığı, ayrıca fiyat teklifi dayanağı olan Ek.O6 satış tutarı tespit tutanağının son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, firmanın satış ruhsatı sona erdiğinden verilen fiyat teklifinin geçersiz olması gerektiği, tarih ve sayısının fiyat teklifi ile aynı olmadığı, envanter tarihlerinin verilen dönemi yansıtmadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, amonyum nitrat, fuel-oil karışımı için nakliye dâhil olarak fiyat teklifi alındığı, fiyat teklifinin dayanağı olan EK.O6 satış tutarı tespit tutanağında son geçici vergi beyanname döneminin 2019 yılı üçüncü vergi dönemi olarak belirtildiği ifade edilerek başvurunun reddedildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarında amonyum nitrat, fuel-oil karışımı için … Av. Mlz. Kim. Mad. İnş. Taah.Tic.ve San. Ltd. Şti.den alınan 31/12/2019 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin ilgili meslek mensubu tarafından onaylandığı ve kaşelendiği, fiyat teklifinin üzerinde satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda mevzuat uyarınca bulunması gereken ifadenin bulunduğu, ayrıca fiyat teklifinin üzerinde “Teklif birim fiyata, malzemenin araca yüklenmesi, işbaşına nakledilmesi, iş başında boşaltılması/indirilmesi, istifi ve ayrıca ilgili şartname, doküman, proje ve tariflerinde yer alan her türlü gider ve maliyet dâhildir.” ifadesine yer verildiğinin belirlendiği, fiyat teklifinin ekinde ilgili meslek mensubu tarafından düzenlenen satış tutarı tespit tutanağının bulunduğu, satış tutarı tespit tutanağının 2019 yılı üçüncü vergi beyanname dönemine ilişkin olduğu, tarih ve sayının fiyat teklifinde belirtilen tutanak olduğu, fiyat teklifinde belirtilen birim fiyatın satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığının tespit edildiği, fiyat teklifini düzenleyen firmanın satış ruhsatı sona erdiğinden verilen fiyat teklifinin geçersiz olması gerektiği iddiasının ise Kurumun görev ve yetki alanı içerisinde yer almadığı, ayrıca bu iddiaya ilişkin olarak somut bir delil de sunulmadığı anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
15) Firmanın aşırı düşük teklif açıklamasında motorin kesafetini EPDK değerinden daha yüksek aldığı, bu hususun kabul edilmemesi gerektiği, EPDK’nın motorine ilişkin kesafet oranını 0,833 olarak belirlediği, isteklinin bu oranı kullanmadığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının kullanıldığı, motorin ve benzine yönelik öngörülen tutarı TL/lt cinsinden hesaplandığı ve EPDK’nın ilgili düzenlemeleri dikkate alınarak teklif verildiği ifade edilerek başvurunun reddedildiği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamalarında motorin girdisi için EPDK’nın internet sayfası üzerinden “illere göre akaryakıt bayi fiyat raporu” verilerine göre Hakkari ilinde ilan tarihi ile ihale tarihi arasında geçerli olan (19.11.2019) KDV dâhil 5,92 TL/lt fiyatının esas alındığı, söz konusu rakamın KDV hariç tutarının 5,0169 TL/lt (=5,92/1,18) olduğu, motorinin lt/kg yoğunluğunun 0,845 alınarak 5,0169/0,845 =5,9372 TL/kg rakamına ulaşıldığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan bu tutarın % 90’ının altında tutar kullanılamayacağı açıklaması çerçevesinde, analizlerde 5,3435 TL/kg (5,9372 x 0,90=5,3435) fiyatının kullanıldığı anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
16) İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında değişiklikler yapıldığı, firmalarınca açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin analiz örneklerinin istenilmesine rağmen kendilerine verilmediği, idarece aşırı düşük teklif dosyası içerisinde açıklama istenilmeyen girdi listesinin oluşturulmadığı, herhangi bir girdi bir iş kalemi içerisinde %3 tutarın altında kalması nedeniyle açıklama istenilmeyen analiz girdisi iken başka bir kalemde açıklama istenen girdi olması durumunda, bu girdinin açıklama istenen analiz girdisi olarak belirlenmesi gerekirken, idarenin bu girdiyi açıklama istenilmeyen girdi olarak gösterdiği ve firmalara avantaj sağladığı iddiasına ilişkin incelemede; idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde yer alan değerlendirme tutanağında, 16, 17,18 ve 19’uncu iddialara ilişkin idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması öncesinde veya sonrasında analiz içeriğinde herhangi bir değişiklik yapılmadığı, ilk açıklama isteme yazısında sehven nakliye mesafeleri belirtilmediğinden, söz konusu firmanın … tarihli ve … sayılı dilekçesine istinaden nakliye mesafelerinin belirtildiği yazının 26/12/2019 tarihinde istekliye EKAP üzerinden tebliğ edildiği ifade edilerek başvurunun reddedildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2’nci maddesinde sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak isteneceği, bu çerçevede istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verileceğinin belirtildiği, mevzuatta idarenin aşırı düşük teklif sınır değerinin üzerinde teklif veren isteklilere aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısının talep edilmesi durumunda idarece verileceği yönünde bir hüküm veya açıklama bulunmadığı, ihaleyi gerçekleştiren idarenin ilk açıklama isteme yazısında sehven nakliye mesafelerinin belirtilmediği, … İnşaat Ticaret Limited Şirketi- … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının … tarihli ve … sayılı dilekçesine istinaden nakliye mesafelerinin belirtildiği yazının 26/12/2019 tarihinde istekliye EKAP üzerinden tebliğ edildiği, dolayısıyla davacının, idarenin aşırı düşük açıklama isteme yazısında istekliye avantaj sağlayacak şekilde değişiklik yaptığı yönündeki iddiasının yerinde olmadığı, idarece aşırı düşük teklif dosyası içerisinde açıklama istenilmeyen girdi listesinin oluşturulmadığı, herhangi bir girdi bir iş kalemi içerisinde %3 tutarın altında kalması nedeniyle açıklama istenilmeyen analiz girdisi iken başka bir kalemde açıklama istenen girdi olması durumunda, bu girdinin açıklama istenen analiz girdisi olarak belirlenmesi gerekirken, idarenin bu girdiyi açıklama istenilmeyen girdi olarak gösterdiği iddiasının da yerinde olmadığı, zira idarenin aşırı düşük teklif açıklaması istenilen 12 iş kalemi için ayrı ayrı analiz formatını ve girdilerini oluşturduğu, her analizin kendi içerisinde açıklama istenecek ve istenmeyecek analiz girdilerinin belirtildiği ve bu durumun Tebliğ’in 45.1.2.2’nci maddesine uygun olduğu anlaşıldığından, davacıların bu iddiasının yerinde görülmediğine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
17) Davacının 17, 18, ve 19. iddialarına ilişkin incelemede; ihale sürecinde hukuka aykırı olduğu iddia edilen işlem ve eylemlere karşı olarak dava açılmadan önce genel olarak iki aşamalı bir idari başvuru yolunun öngörüldüğü, aday, istekli veya istekli olabileceklerin öncelikle ihaleyi yapan idareye başvuru yapması gerektiği, şayet şikâyet üzerine alınan karar uygun bulunmaz veya şikâyet üzerine idarece herhangi bir karar alınmaz ise Kamu İhale Kurumu’na başvuruda bulunulabileceği, bu usulün amacının başvuru sahibinin iddialarının öncelikle idarenin değerlendirmesinden geçerek, uygun görülen hususlarda gerekli düzeltmenin idare tarafından yapılması, uyuşmazlığın devam ettiği konularda ise idarenin cevabıyla birlikte uyuşmazlığın Kurumun önüne getirilmesi olduğu, anılan usulün doğal bir gereğinin ise şikâyet başvurusunda dile getirilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği, idarenin değerlendirmesine sunulmayan, cevap veya açıklaması alınmayan bir hususun itirazen şikâyet başvurusuna dâhil edilmesinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda açıklanan iki aşamalı başvuru sistematiğine uygun düşmediği, sonuç olarak idareye şikâyet başvurusunda yer verilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceği (şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararda belirtilen hususlar hariç), davacının itirazen şikâyet dilekçesinde yer vermiş olduğu 17, 18 ve 19. iddialarına ise Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmadan önce idareye şikâyet başvurusunda yer verilmediği, bu nedenle itirazen şikâyet başvurusunun incelenmesinde idareye yapılan şikâyet başvurusuna konu edilmeyen hususlar dikkate alınmayacağından, İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8’inci maddesinin onuncu fıkrasında yer alan hüküm gereği başvurunun şekil yönünden reddine ilişkin Kurul kararında hukuka aykırılık bulunmamıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, (1) İdare Mahkemesi’nin gerekçeli kararında “Beton fiyat teklifi olarak sunulan belgenin tarih ve sayılarında hata olduğu, beton fiyat teklifinin dayanağı olan Ek.O6 satış tutarı tespit tutanağının son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, söz konusu tutanağın mevzuata aykırı olduğu, tarih ve sayısının fiyat teklifi ile aynı olmadığı, envanter tarihlerinin verilen dönemi yansıtmadığı iddiasına ilişkin” 8 no’lu bentte yapılan değerlendirmelerin hatalı olduğu, geçici vergi beyanı olarak 2019 yılı III. dönem olan bu kaydın 2019 yılı defterinde yer alması gerektiği, 2019 yılı defterinin de Vergi Usul Kanunu’nun 21. maddesi gereğince 2018 yılı Aralık ayında tasdik ettirilmiş olması gerektiği, “satış tutarı tespit tutanağında” 2019 yılına ait kayıtlara yer verildiği, 2019 yılı Aralık ayı tasdiki taşıyan defterin 2019 yılı III. vergi dönemini tevsik edemeyeceği, 2019 yılı Aralık (31/12/2019) döneminde tasdik edilen bir defter 2020 içerisinde kullanılmak üzere tasdik edileceğinden defter henüz kullanılmamış olup 2019 yılı III. dönem kayıtlarını ihtiva etmesinin mümkün olmadığı, (2) sunulan teknik belge, kapasite raporu ve ruhsat içeriğinde finisherin elektronik duyargaçlı olduğunun belirtilmediği, SMMM tarafından sunulan rapor içeriğinde belirtilmiş olmasının tek başına yeterli olmayıp esas olanın ruhsat ve teknik belge olduğu, SMMM tarafından imzalanan belgenin teknik belge olmadığı, (3) gerek davalı idare tarafından gerekse ilk derece mahkemesi tarafından sadece motorin fiyatlarının ortalama fiyatın %90 altında kalıp kalmama yönünden bir inceleme ve değerlendirme yapıldığı, oysa, taraflarınca ileri sürülen itirazın bunlara ilişkin olmayıp motorini litreden kilograma dönüştürmede kullanılan yoğunluk katsayısına ilişkin olduğu, EPDK tarafından ihalenin gerçekleştirildiği tarihte duyurulan bildirim formlarına ilişkin açıklamalarda motorine ilişkin olarak fatura ağırlık verisinin bulunmaması durumunda katsayının 0,833 kg/litre olarak alınacağının belirtildiği, oysa aşırı düşük teklif açıklamasında katsayının 0,845 olarak alınarak avantaj sağlandığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, (1) … İnşaat Ticaret Limited Şirketi-… İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığı tarafından teklif dosyası kapsamında İdari Şartname’nin 7.5.5’inci maddesinde kendi malı olması istenilen makine ve ekipman için … İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş.’ye ilişkin SMMM tarafından hazırlanıp onaylanan makine ekipman tespitine ait … tarih ve … sayılı raporun sunulduğu, rapor içeriğinde kapasite raporu ve ruhsat bilgilerine yer verildiği, raporda 260 ve 240 ton/saat kapasiteli, toz tutuculu asfalt plentine, 3 adet de elektronik duyargalı tabla ısıtmalı asfalt finişerine sahip olunduğunun görüldüğü, raporun ekinde asfalt plentine ilişkin Erzurum Ticaret ve Sanayi Odasından alınan kapasite raporunun ve ilan tarihinden sonra (27/11/2019) tarihinde noter tarafından onaylanan finişerlere ilişkin ruhsat örneklerinin sunulduğunun belirlendiği, (2) aşırı düşük açıklamaları kapsamında C 30/37 beton harcı için … Hazır Beton Nak. Haf. Pet. İnş. İth. İhr. Ltd. Şti.den alınan 31/12/2019 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin ilgili meslek mensubu tarafından kaşelendiği ve imzalandığı, fiyat teklifinin üzerinde mevzuat uyarınca satışlar üzerinden açıklama yapılması durumunda bulunması gereken ifadenin bulunduğunun tespit edildiği, fiyat teklifinin ekinde 31/12/2019 tarihli ve 2019-1 sayılı satış tutarı tespit tutanağının sunulduğu, tarih ve sayının fiyat teklifinde belirtilen tutanak olduğu, tutanağın 2019 yılı üçüncü vergi beyanname dönemine ilişkin olduğu, fiyat teklifinde belirtilen birim fiyatın satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığı (3) aşırı düşük teklif açıklamalarında motorin girdisi için EPDK’nın internet sayfası üzerinden “illere göre akaryakıt bayi fiyat raporu” verilerine göre Hakkari ilinde ilan tarihi ile ihale tarihi arasında geçerli olan (19/11/2019) KDV dâhil 5,92 TL/lt fiyatının esas alındığı, söz konusu rakamın KDV hariç tutarının 5,0169 TL/lt (=5,92/1,18) olduğu, motorinin lt/kg yoğunluğunun 0,845 alınarak 5,0169/0,845 =5,9372 TL/kg rakamına ulaşıldığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan bu tutarın % 90’ının altında tutar kullanılamayacağı açıklaması çerçevesinde, analizlerde 5,3435 TL/kg (5,9372 x 0,90=5,3435) fiyatının kullanıldığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davalı yanında müdahiller tarafından: Envanter defteri tasdik tarihinin kamu ihale mevzuatına göre esas etkili ve sorgulanması gereken bir husus olmadığı, tasdikin noter tarafından yapıldığı göz önünde bulundurulduğunda bu bilginin resmî kurumlar nezdinde teyidinin mümkün olduğu, bilgi eksikliği kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, kendi malı makineyi ve teknik özelliklerini tevsiken SMMM raporunun yeterli olduğu, aranan teknik özelliklerin SMMM raporunda belirtildiği, isteklilerin motorin için lt/kg dönüşümü için 0,8200 kg/l-0,8450 kg/lt katsayıları ile yapmaları gerektiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nde yapılan düzenleme ile motorine yönelik öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında EPDK’nın düzenlemelerinin esas alınacağının kurala bağlandığı, EPDK tarafından bu değerin 820kg/m3-845kg/m³ olarak belirlendiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘NIN DÜŞÜNCESİ : Temyize konu Mahkeme kararının kısmen gerekçeli onanması, kısmen bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden, Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü tarafından … ihale kayıt numaralı uyuşmazlığa konu ihalenin açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, yaklaşık maliyetin kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan birim fiyatları ve piyasa araştırması esas alınarak toplam 73.619.577,44.-TL olarak belirlendiği, 51 ihale dokümanının satın alındığı ve birim fiyat teklifi alınmak suretiyle 29/11/2019 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 19 isteklinin katıldığı, 24/01/2020 tarihli ihale komisyonu kararına göre aşırı düşük teklif sınır değerinin 50.209.904,00.-TL olarak belirlendiği ihalede, 48.909.062,00.-TL tutarındaki teklifi ile hesaplanan sınır değerin altında teklif veren … İnşaat Ticaret Limited Şirketi-… İnşaat Enerji ve Ticaret A.Ş. iş ortaklığının teklifinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve ihaleyi gerçekleştiren idarenin 26/12/2019 tarihli yazısı ile anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istenildiği, anılan isteklinin 03/01/2020 tarihli yazısı ekinde açıklamalarını sunduğu, sunulan açıklamaların ihale komisyonunca değerlendirildiği ve uygun bulunduğu, 24/01/2020 tarihli kesinleşen ihale kararı ile ekonomik açıdan avantajlı teklifi sunan … İnşaat Ticaret Limited Şirketi – … İnşaat Enerji ve Ticaret iş ortaklığı üzerinde bırakılması üzerine aynı ihale komisyonu kararına göre 50.722.020,30.-TL tutarındaki teklifi ile ekonomik açıdan en avantajlı 2. teklifi sunan iş ortaklığı bünyesindeki davacı şirketler tarafından idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, şikâyetin uygun bulunmaması sonrasında yapılan itirazen şikâyet başvurusunun 01/04/2020 tarih ve 2020/UY.II-599 sayılı Kurul kararıyla reddedildiği, bakılan davanın ise bu Kurul kararının iptali istemiyle açıldığı görülmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54. maddesinin 1. fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, Kanun’da belirtilen şekil ve usûl kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri; aynı maddenin 4. fıkrasının (d) bendinde, başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin dilekçelerde gösterilmesi gerektiği; “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56. maddesinin 2. fıkrasında, Kurum’un itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlâl edilip edilmediği açılarından inceleyeceği kurala bağlanmıştır.
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8. maddesinin onuncu fıkrasında, “İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemez.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1. Temyize konu Mahkeme kararının, itirazen şikâyet başvurusundaki 15. iddia ile şikâyet başvurusunda yer verilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğinden bahisle reddedilen 17, 18 ve 19. iddialar dışındaki iddialar yönünden davanın reddine ilişkin kısmında hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
…, itirazen şikâyet başvurusundaki 1. iddia yönünden davanın reddine ilişkin kısmı bakımından bu görüşe katılmamıştır.
2. Mahkeme kararının, itirazen şikâyet başvurusundaki 15. iddia yönünden Kurul kararına yönelik davanın ret gerekçesi incelendiğinde ise;
Davacılar tarafından temyiz dilekçesinde, İdare Mahkemesinin gerekçeli kararının “Firmanın aşırı düşük teklif açıklamasında motorin kesafetini EPDK değerinden daha yüksek aldığı, bu hususun kabul edilmemesi gerektiği, EPDK’nın motorine ilişkin kesafet oranını 0,833 olarak belirlediği, isteklinin bu oranı kullanmadığı iddiasına ilişkin” 15 no’lu bendinde yapılan değerlendirmelerin hatalı olduğu, gerek davalı idare gerekse İdare Mahkemesi tarafından sadece motorin fiyatları ve açıklamada kullanılan fiyatın ortalama fiyatın %90’ının altında kalıp kalmadığı yönünden bir inceleme ve değerlendirme yapıldığı, oysa ileri sürülen itirazın bunlara ilişkin olmayıp dönüştürmede kullanılan yoğunluk katsayısına ilişkin olduğu ileri sürülmektedir.
Dava konusu Kurul kararı incelendiğinde, söz konusu iddiaya ilişkin olarak, idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısı ekinde EPDK’nın ilgili düzenlemeleri dikkate alınarak teklif verildiğinden bahisle başvurunun reddedildiği belirtilerek aşırı düşük teklif açıklamasının motorin fiyatlarına yönelik kısmının hukuka uygun bulunduğu tespiti yapılarak itirazen şikâyet başvurusu yerinde görülmemiş, İdare Mahkemesi tarafından da Kurul kararı söz konusu iddia yönünden aynı gerekçe ile hukuka uygun bulunmuştur.
Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.14. maddesinde “Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.” kuralına yer verilmekte ise de, EPDK tarafından anılan kural uyarınca özel bir düzenleme yapılmadığı, ihale üzerine bırakılan iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasında ise, litreden kilograma çevirmede, Akaryakıt Fiyatlarının Takibine İlişkin 03/11/2014 tarih ve 5291 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu kararının 1. maddesinde yer verilen düzenleme uyarınca belirlenen 0,845 ton/m3 katsayısının kullanıldığının açıkça belirtildiği hususları dikkate alındığında yapılan açıklama hukuka uygun olduğundan, söz konusu iddia yönünden, davacıların itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair Kurul kararında ve davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararının bu kısmında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
3. Temyize konu Mahkeme kararının, itirazen şikâyet başvurusundaki şikâyet başvurusunda yer verilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğinden bahisle reddedilen 17, 18 ve 19. iddialar yönünden Kurul kararına yönelik davanın reddine ilişkin kısmı incelendiğinde;
4734 sayılı Kanun’un “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56. maddesinin 2. fıkrasında, “Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler” kuralına yer verilmiştir.
Kanun’un 56. maddesinin lafzından, başvuru sahibinin iddialarından sadece şikâyete konu edilen iddiaların anlaşılamayacağı, Kanun’da böyle bir sınırlama yapılmadığı, Kamu İhale Kurulu tarafından başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvurusundaki iddialarının, şikâyet aşamasında öne sürülüp sürülmediğine bakılmaksızın incelenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacıların, şikâyet başvurusunun reddi üzerine 4734 sayılı Kanun’da öngörülen şekil ve usûl kurallarına uygun olarak itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu görüldüğünden, davacının 17, 18 ve 19. iddialarının incelenmesi gerekirken, bu iddiaların şikâyet başvurusunda ileri sürülmediği gerekçesiyle itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, bu kısımlar yönünden davanın reddi yolundaki temyize konu Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
… ve … bu görüşe katılmamışlardır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin kısmen reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının, şikâyet başvurusunda yer verilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğinden bahisle reddedilen itirazen şikâyet başvurusundaki 17, 18 ve 19. iddialar dışındaki iddialar yönünden davanın reddine ilişkin kısmında 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Mahkeme kararının bu kısmının ve davalı idare lehine vekâlet ücretine hükmedilmesine ilişkin kısmının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Davacıların temyiz isteminin kısmen kabulüne;
4. Mahkeme kararının, şikâyet başvurusunda yer verilmeyen hususların itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemeyeceğinden bahisle reddedilen itirazen şikâyet başvurusundaki 17, 18 ve 19. iddialar yönünden davanın reddine yönelik kısmının 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
5. Bu kısım yönünden DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
6. Dava kısmen iptal, kısmen ret kararıyla sonuçlandığından, ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı … -TL’nin yarısı olan … -TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … .-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine, kalan … -TL yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına; ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … -TL müdahil yargılama giderinin yarısı olan … -TL’nin davacıdan alınarak müdahillere verilmesine, kalan … -TL’nin müdahiller üzerinde bırakılmasına;
7. Posta giderleri avansından artan tutarın davacılara ve davalı yanında müdahillere iadesine,
8. İstemi hâlinde ilk derece ve temyiz aşamalarında kullanılmayan … -TL+… -TL yürütmeyi durdurma harçlarının davacılara iadesine,
9. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
10. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 14/10/2020 tarihinde kısmen oybirliği, kısmen oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :

Dosyanın incelenmesinden, davacıların itirazen şikâyet dilekçesinde yer vermiş olduğu 17, 18 ve 19. iddialarına ilk kez itirazen şikâyet dilekçesinde yer verdiği, Kamu İhale Kurumu’nca bu iddiaların “Şikâyet başvurusunda yer verilmeyen söz konusu iddianın itirazen şikâyet kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı” gerekçesiyle incelenmediği, İdare Mahkemesi’nce de bu yönden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığına karar verildiği anlaşılmaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54. maddesinde, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu; 55. maddesinde, şikâyet başvurusunun ihaleyi yapan idareye yapılacağı, idarenin, şikâyet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alacağı, alınan kararın, şikâyetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirileceği, belirtilen süre içinde bir karar alınmaması durumunda başvuru sahibi tarafından karar verme süresinin bitimini, süresinde alınan kararın uygun bulunmaması durumunda ise başvuru sahibi dâhil aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından idarece kararın bildirimini izleyen on gün içinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği; 56. maddesinde ise, idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği, Kurum’un itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlâl edilip edilmediği açılarından inceleyeceği kuralına yer verilmiş; İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8. maddesinin onuncu fıkrasında da, “İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemez.” kuralı yer almıştır.
Kamu İhale Kanunu’nda şikâyet ve itirazen şikâyet sürecinin kademeli bir şekilde yapılması öngörülmüş ve buna göre, önce idareye usulüne uygun bir şikâyet başvurusunun yapılması, bunun neticesinde alınan karar uygun bulunmaz ise Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesi düzenlenmiştir.
Şikâyet yoluna başvurulmadan itirazen şikâyet yoluna başvurulamayacağına göre, şikâyet dilekçesinde belirtilmeyen hususların da itirazen şikâyete konu edilememesi, ileri sürülse bile Kamu İhale Kurumu’nun bu iddiaları incelememesi gerekmektedir.
Bu itibarla, Kamu İhale Kurumu’nun itirazen şikâyet başvurularını şikâyet dilekçesinde ileri sürülen iddialar ve idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlarla sınırlı olarak incelemesi gerekmektedir. Aksi hâlde, şikâyet aşamasında ileri sürülmeyen konu yönünden Kanun’un zorunlu olarak aradığı “şikâyet” aşaması atlanarak doğrudan itirazen şikâyet yolu açılır ki, bu durum merci tecavüzü oluşturacağı gibi, Kanun’un emredici bir hükmünün uygulanmaması sonucunu doğurur.
Açıklanan nedenlerle, şikâyet dilekçesinde ileri sürülmeyen bir iddianın itirazen şikâyet dilekçesinde ileri sürülmesi durumunda bu iddianın Kamu İhale Kurumu’nca incelenmesi mümkün olmadığından, temyize konu Mahkeme kararının 17, 18 ve 19. iddialar yönünden davanın reddine yönelik kısmının onanması gerektiği oyu ile kararın bu kısmına katılmıyoruz.

(XX) KARŞI OY :

Dava, Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü’nce 29/11/2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen yol yapım işi ihalesine ilişkin olarak davacı şirketler tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kurul kararının iptali istemiyle açılmıştır.
3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun “Mesleğin konusu” başlıklı 2. maddesinde, “Muhasebecilik ve mali müşavirlik mesleğinin konusu:
Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;
a) Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince, defterlerini tutmak, bilanço, kâr/zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmak.
b) Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans, mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirlik yapmak.
c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerine dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak” olarak gösterilmiş; “Serbest muhasebeci mali müşavirlere rapor düzenlettirme yetkisi ve sorumluluk” başlıklı 8/A maddesinde, “Maliye Bakanlığı, bu Kanun kapsamında yetki almış serbest muhasebeci mali müşavirlere, beyannamelerini imzaladıkları dönem ve mükelleflerle sınırlı olmak kaydıyla, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu kapsamında yapılacak iadeye dayanak teşkil edecek rapor düzenlettirmeye, bu kapsamda rapor düzenleyecek serbest muhasebeci mali müşavirlerde aranacak nitelik ve şartlar ile rapor düzenlenebilecek iade türlerini ve azami iade tutarlarını tespite, rapor düzenleme yetkisini, belirleyeceği usul ve esaslara göre yapılan eğitimlere katılma ve başarılı olma şartına bağlamaya ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir. Serbest muhasebeci mali müşavirler, iadeye ilişkin düzenledikleri raporların doğru olmasından sorumludurlar. Düzenledikleri raporun doğru olmaması hâlinde, rapor kapsamı ile sınırlı olmak üzere, ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.” kuralına yer verilmiştir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca hazırlanarak yürürlüğe konulan Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 32. maddesinde, tescil belgesi, aracın teknik özelliklerini, kayıtlı olduğu tescil kuruluşunu ve sahibine ilişkin bilgileri ihtiva eden belge olarak tanımlanmış, 34. maddesinde de, iş makinelerinin tescil belgelerinin hangi kuruluşlarca düzenleneceği, trafik belgeleri ile tescil plaka işlemlerinin nasıl yapılacağı belirlenmiştir.
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41.maddesinde, “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. (2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur. (3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması hâlinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur. (4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.” kuralına yer verilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 9.1. maddesinde, “İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir.” kuralı yer almaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin, “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7.5.5. maddesinde ise, “1 adet Asfalt Plenti: 240 ton/saat kapasiteli” ve “2 adet elektronik duyargaçlı finisher” isteklinin kendi malı olması istenen araçlar olarak belirtildikten sonra, “İsteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriterine yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur. Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile tevsik edilir.” kuralına yer verilmiştir.
Aktarılan kuralların değerlendirilmesinden, serbest muhasebeci mali müşavirlerinin görevleri ile tasdik edebilecekleri belgeler ve tasdik konularının 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nda düzenlendiği; Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41. maddesinde yer alan düzenleme ile yeminli mali müşavirlere birtakım yeni görevlerin verildiği görülmekle birlikte, anılan mevzuat kuralları bir bütün olarak değerlendirildiğinde; ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yapılan düzenleme ile, aday veya isteklinin kendi malı olmasına karar verilen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, aday veya isteklinin kendi malı olduğunun serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilebileceği, ancak, serbest muhasebeci mali müşavirlerin kendi malı olması istenilen ve ihale dokümanında teknik özelliklerine yer verilen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanların teknik özelliklerine ilişkin belge düzenleyemeyeceği, bu konunun serbest muhasebeci mali müşavirlerin görevleri arasında bulunmadığı; kaldı ki, anılan Yönetmelik ve Tebliğ düzenlemeleri ile serbest muhasebeci mali müşavirlere açıkça böyle bir yetkinin verildiğinden de bahsedilemeyeceği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlığa konu olayda, ihale dokümanında kendi malı olma şartı getirilen finisherin elektronik duyargaçlı olmasının öngörüldüğü, ihale üzerinde kalan istekli tarafından söz konusu teknik özelliğin SMMM tarafından hazırlanan Makine Ekipman Tespitine Ait Serbest Mali Müşavir Raporu ile tevsik edildiği anlaşılmaktadır.
Serbest muhasebeci mali müşavirlerin, ihale dokümanında kendi malı olma şartı getirilen ve teknik özelliklerine yer verilen tesis, makine ve teçhizatın teknik özelliklerinin tevsiki amacıyla belge düzenleme yetkisinin bulunmadığı hususu dikkate alındığında, finisherin “elektronik duyargaçlı” olup olmadığının bilgi eksikliği olarak kabul edilerek Kurum tarafından araştırılması gerekmekte iken, böyle bir araştırma yapılmadan eksik incelemeye dayalı olarak verilen dava konusu Kurul kararının bu kısmında hukuku uygunluk bulunmadığı görülmektedir.
Bu itibarla, ihale dokümanında kendi malı olması istenilen finisherin teknik özelliklerinin bilgi eksikliği kapsamında araştırılması gerektiğinden, dava konusu Kurul kararının bu hususa ilişkin kısmında hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise bu kısım yönünden hukukî isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kısmen kabulü ile Mahkeme kararının ihale dokümanında kendi malı olması istenilen finisherin teknik özellikleri yönünden davanın reddine ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmesi gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.