Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2020/2187 E.  ,  2023/1224 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/2187
Karar No:2023/1224

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
Vekili/(leri) : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının gerekçe yönünden temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sakarya ili, Sapanca ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parselde kain, … Caddesi, … Sokak kesişiminde bulunan ve halen faaliyet gösteren pazar yerindeki 170 adet tezgahı haftanın bir günü kullanılmak üzere 10 yıllığına kiralanmasına ilişkin 17/04/2019 tarihinde ilan edilen 25/04/2019 tarihinde gerçekleştirilen ihale ile bu ihaleye çıkılmasına dayanak teşkil eden … tarih ve … sayılı Sapanca Belediyesi Meclis kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce Dairemizin 14/01/2020 tarih ve E:2019/2656, K:2020/126 sayılı bozma kararı üzerine verilen kararda; Sakarya İli, Sapanca İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parselde kain, … Caddesi, … Sokak kesişiminde bulunan ve halen faaliyet gösteren pazar yerindeki 170 adet tezgahı haftanın bir günü kullanılmak üzere 10 yıllığına kiralanmasına ilişkin 17/04/2019 tarihinde ilan edilen 25/04/2019 tarihinde gerçekleşen ihaleye ilişkin kısmı yönünden; davalı idarenin savunma eki dilekçesinin incelenmesinden, … tarih ve … sayılı Sapanca Belediye Encümeni kararı ile dava konusu ihaleye ilişkin ihale komisyonunun yaptığı inceleme sonucu, pazar yerinin bütünü düşünüldüğünde yeterli katılım olmadığı ve rekabet ortamının oluşmadığı gerekçesiyle dava konusu ihalenin tamamının iptal edildiği anlaşıldığından davanın bu kısmının konusuz kaldığı,
… tarih ve … sayılı Sapanca Belediyesi Meclis kararına yönelik kısmı yönünden; belediyelerin modern pazar yerlerinin kurulmasını ve işletilmesini sağlamakla görevli olduğu, pazar yerlerinin Belediyelerce tespit edilecek yer ve günlerde kurulan üretici ve semt pazarları olduğu, semt pazarlarının ise üreticiler ve pazarcılar tarafından satışa sunulan mallar ile belediyece müsaade edilen diğer gıda ve ihtiyaç maddelerinin doğrudan tüketicilere perakende olarak satıldığı açık veya kapalı pazar yerleri olduğu, semt pazarlarındaki satış yerlerinin tahsis yoluyla işletileceği, semt pazarlarının kapalı pazar yerinde kurulması halinde satış yerlerinin tahsisin yanı sıra belirli süreli sınırlı ayni hak tesis yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla işletilmesinin de mümkün olduğu, kapalı pazar yerlerinin belirli süreli sınırlı ayni hak tesis yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla işletilmesinin herhangi bir şartın varlığına bağlanmadığı, sadece semt pazarının kapalı pazar yerinde kurulmasının yeterli olduğu, dolayısıyla beldenin müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla her türlü faaliyet ve girişimde bulunmakla görevli ve yetkili olan belediyenin mali, sosyal ve benzeri kriterleri göz önünde bulundurarak kapalı pazar yerinde kurulan semt pazarındaki satış yerlerini tahsis yoluyla ya da belirli süreli sınırlı ayni hak tesis yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla işletilmesinde takdir hakkına sahip olduğu, tahsis yoluyla veya belirli süreli sınırlı ayni hak tesis yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla işletilmekte olan satış yerlerinin işletme şeklinin değiştirilmesine ilişkin açık bir düzenleme ilgili mevzuat düzenlemelerinde yer almamakta ise de söz konusu takdir hakkının ilgili pazar yerindeki satış yerlerine ilişkin işletme şeklinin değiştirilmesini de kapsadığının kabul edilmesi gerektiği, aksi durumun kabulünün kapalı pazar yerindeki satış yerlerinin bahsedilen yöntemlerden biriyle işletilmesi halinde söz konusu satış yönteminin sonlandırılarak diğer yönteme geçilmesini olanaksız hale getireceği, bir başka ifadeyle kapalı pazar yerindeki satış yerlerinin işletme şeklinin belirlenmesindeki takdir yetkisinin sadece ilk işletme şeklinin belirlenmesiyle sınırlı olacağı, dolayısıyla ilgili belediyenin kapalı pazar yerindeki satış yerlerinin işletilmesine ilişkin anılan yöntemlerden birini belirledikten sonra söz konusu işletme şeklini değiştiremeyeceği, bu durumun ise belediyenin sahip olduğu takdir hakkıyla bağdaşmayacağı, buna göre belediyenin hem yeni kurulan kapalı pazar yerindeki satış yerlerinin işletme şeklinin belirlenmesine hem de mevcut olan kapalı pazar yerinde uygulanmakta olan işletme şeklini sonlandırarak diğer işletme şekline geçilmesine karar vermeye yetkili olduğu, dosyada yer alan belgelerin ve fotoğrafların incelenmesi neticesinde Sakarya ili, Sapanca ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parselde kain, … Caddesi, … Sokak kesişimde bulunan pazaryerinin kapalı pazaryeri mahiyetinde olduğu, söz konusu kapalı pazar yerindeki satış yerlerinin ilgili belediyenin takdir yetkisine bağlı olarak tahsis yoluyla işletilmesi mümkün olduğu gibi belirli süreli sınırlı ayni hak tesis yöntemi kullanılarak kiralama yoluyla da işletilebileceği, pazar yerindeki 170 adet tezgah yerinin haftanın bir günü kullanmak üzere 15/04/2009 tarihinde 10 yıllığına işgaliye sözleşmesi ile işletilmesine karar verildiği ve bu sürenin dolması üzerine dava konusu meclis kararı ile pazar yerinin 10 yıllığına kiralanmasına karar verildiği, ilgili belediyenin sahip olduğu takdir yetkisinin hem söz konusu pazaryerindeki satış yerlerinin ilk işletme şeklinin belirlenmesini hem de mevcut işletme şeklinin değiştirilmesini kapsadığı, söz konusu takdir hakkının kamu yararına ve hizmet gereklerine aykırı şekilde kullanıldığından bahsedilemeyeceği görüldüğünden pazaryerinin 10 yıllığına kiraya verilmek üzere ihaleye çıkartılmasına dair tesis edilen dava konusu … tarih ve … sayılı Sapanca Belediyesi Meclis kararında bu yönü ile hukuka aykırılık bulunmadığı; ancak, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18/e maddesinde belirtildiği üzere 3 yıldan fazla kiralama yetkisinin Belediye Meclisinde bulunduğu, münhasıran belediye meclisine ait olan taşınmazın 10 yıl süre ile kiralanması konusunda kanun koyucunun iradesini ortadan kaldırılacak şekilde Belediye Encümenine ve Belediye Başkanına yetki verilmesine ilişkin tesis edilen dava konusu … tarih ve … sayılı Sapanca Belediyesi Meclis kararında yetki yönüyle hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, … tarih ve … sayılı Sapanca Belediyesi Meclis kararı yönünden hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline; 25/04/2019 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye ilişkin kısmı yönünden konusu kalmayan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, karar davacı tarafından gerekçe yönünden temyiz edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Pazar Yerleri Hakkındaki Yönetmeliğin 27. maddesinde belirtilen nendenler dışında başka bir sebeple veya sebepsiz olarak pazar yerlerindeki tahsis hakkının iptal edilmesi veya bu sonucu doğuracak başkaca işlemler yapılmasının mümkün olmadığı, bu nedenle maddede sayılan hususlara aykırı davranılmadığı sürece tahsis hakkının devam edeceği, tahsis hakkının pazarcı esnafına kazanılmış bir hak sağladığı, her ne kadar verilen karar lehlerine olsa da tek başına 5393 sayılı Kanun’dan hareketle karar verilmiş olması nedeniyle Mahkemece verilen kararın gerekçesinin yanlış olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare Mahkemesi kararının yalnızca davacı tarafından gerekçenin hukuka uygun olmadığı iddiası ile temyiz edildiğinden bu kısımla sınırlı inceleme yapılmıştır.
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 16/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.