Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2020/1371 E. , 2020/1519 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/1371
Karar No:2020/1519
TEMYİZ EDEN (DAVALI): Kamu İhale Kurumu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI): … Bilgi Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : … İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 24/09/2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İl Sağlık Müdürlüğü ve Sağlık Tesislerine Ait 3 Grup HBYS Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak başka bir istekli tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucu alınan Kamu İhale Kurulu’nun (Kurul) 08/01/2020 tarih ve … sayılı kararının davacı şirketin teklifinin reddedilmesi yönünde düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin kısımlarının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; ihale üzerinde bırakılan davacı şirketçe aşırı düşük teklif açıklamasında yazılım ürününün firmalarına ait olmasından dolayı belge sunulmadığı, ancak şirketin karar tarihi itibarıyla Sağlık Bakanlığı Kayıt Tescil Sisteminde (KTS) Aktif PACS/RIS Listesi, Aktif LBYS Listesi ve Aktif HBYS Listesi’nde bulunduğu, bu belgelerin ihaleye katılmada yeterlik şartları olarak ihaleye katılırken sunulduğu, İdari Şartnameye göre sunulan belgelerde herhangi bir eksiklik olmadığı, Sağlık Bakanlığı sisteminde söz konusu listelerde aktif olarak bulunulmasının yazılımın kendilerine ait olduğunu ispat etmeye yarayacak bilgiler olduğu, idarece 31/10/2019 tarihinde yapılan demonstrasyonda yazılımın uygun bulunduğu da dikkate alındığında davaya konu Kurul kararının teklif ettikleri yazılım sisteminin kendilerine ait olduğuna dair herhangi bir belgenin sunulmadığı, söz konusu yazılımın tescil edilmiş bir yazılım olması ve bu durumun tevsik edilerek aşırı düşük teklif açıklamalarının belgeye dayalı olarak yapılması gerektiği, bu itibarla yazılıma ilişkin yapılan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu anlaşıldığından, davacı şirketin açıklamasının reddedilmesi gerektiğinden bahisle düzeltici işlem belirlenmesine ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin anılan kısmı hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, aşırı düşük tekliflerin isteklilerin ihale konusu işi yüklenici olarak gereği gibi yerine getirmeleri hususunda verdikleri riskli teklifler olduğu, riski ortadan kaldırmak için kriterlere uygun açıklama sunmaları ve idarenin belirlediği bileşenler ve usule göre hareket etmeleri gerektiği, davacı tarafından teklif edilen yazılım sisteminin kendilerine ait olduğuna dair herhangi bir belgenin sunulmadığı, yazılımın tescil edilmiş bir yazılım olması ve bu durumun belgelendirilerek açıklama yapılması gerektiği, Sağlık Bakanlığı KTS sisteminin, sağlık bilişimi alanında faaliyet gösteren Sağlık Bilgi Yönetim Sistemi (SBYS) üreticileri tarafından uyulması gereken kuralları düzenlediği, ihale hukukunu bağlamadığı, aşırı düşük teklif açıklamasında belge sunulmaması hâlinde söz konusu açıklamanın kabul edilemeyeceği, daha önce başka bir mevzuat gereği sunulan belge ile aşırı düşük teklifin açıklanamayacağı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından, Sağlık Bakanlığı’nca 07/07/2015 tarihinde yayımlanmış olan 2015/17 sayılı Genelgenin 4.7. maddesine göre, idarelerin ihalelerinde yazılım üreticisi firmalardan Kayıt Tescil Sisteminde kayıtlı olduklarına dair belgeyi istemelerinin zorunlu olduğu, bu belge olmadan yazılım üreten isteklilerin ihaleye katılmalarının mümkün olmadığı, SBYS üreticisi olarak LBYS, PACS ve HBYS ürünleri ile Genel Müdürlüğün internet sitesinde bulunduğu ve belgelerini ihale dosyasında sunduğu, Genelgenin “Kayıt ve Tescil İşlemleri” başlıklı 5. maddesinde sağlık tesislerinde kullanılan sağlık uygulama yazılımlarını üreten kamu ve özel kurum ve kuruluşlarının kayıt ve tescil işlemlerini nasıl yaptıracağının açıklandığı, dolayısıyla ancak üretici olan yazılım firmalarının (SBYS üreticilerinin) KTS’ye kayıt olabileceği, yazılım üzerindeki hak sahipliğini KTS belgeleri ile ispatlayabileceği, idarenin elinde bulunan bir belgenin, ayrıca müvekkilden aşırı düşük teklif sorgulamasında ispat unsuru olarak istenilmesinin herhangi bir mantığı bulunmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… İl Sağlık Müdürlüğü tarafından 24/09/2019 tarihinde açık ihale usulü ile “İl Sağlık Müdürlüğü ve Sağlık Tesislerine ait 3 Grup HBYS Hizmet Alımı” ihalesi gerçekleştirilmiş ihalenin 3. kısmına davacı dahil olmak üzere 4 istekli firma katılmıştır.
İhalenin üçüncü grup birinci basamak sağlık tesislerine ilişkin 3. kısmı ekonomik açıdan en avantajlı teklif olan 356.814,00-TL bedel ile davacı şirket üzerinde bırakılmıştır.
İhalenin bu kısmına ilişkin olarak, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi … Bilgisayar Program ve Hiz. San. Tic. Ltd. Şirketi tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş, bu başvuruya istinaden Kurul tarafından davacının teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5. maddesinde, idarelerin bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu; “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38. maddesinde, ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği, yapılan açıklamaya ilişkin olarak yapacağı değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği kuralı yer almaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Gayrimenkuller” başlıklı 269. maddesinde, iktisadi işletmelere dahil bilümum gayrimenkullerin maliyet bedelleri ile değerleneceği ve gayrimaddi hakların da gayrimenkuller gibi değerleneceği; “Amortisman mevzuu” başlıklı 313. maddesinde, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle 269. madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin belirtilen esaslara göre tespit edilen değerinin, Kanun hükümlerine göre yok edilmesinin amortisman mevzuunu teşkil edeceği; “Amortisman nispetlerinin itibar tarihi” başlıklı 318. maddesinde, Maliye Bakanlığınca tespit ve ilan olunan amortisman nispetleri ilanların yapıldığı, ayrı ayrı tespit edilen nispetlerin ilgililerin müracaatta bulunduğu hesap döneminden muteber olduğu; “Amortisman hesapları” başlıklı 321. maddesinde ise, hesaplanan amortismanların, hesaplarda ayrıca gösterilmek şartıyla ilgili bulundukları değerlerden doğrudan doğruya indirilmesi veya pasifte ayrı bir karşılık hesabında toplanmasının mümkün olduğu kuralları yer almaktadır.
28/04/2004 tarih ve 25446 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 333 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ve ekine göre, “bilgisayar yazılımları”nın faydalı ömrü 3 yıl olarak belirlenmiş olup, normal amortisman oranının %33,33 olduğu kurala bağlanmıştır.
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 1/B maddesinde, “Bilgisayar programı”, bir bilgisayar sisteminin özel bir işlem veya görev yapmasını sağlayacak bir şekilde düzene konulmuş bilgisayar emir dizgesi ve bu emir dizgesinin oluşum ve gelişimini sağlayacak hazırlık çalışmaları olarak tanımlanmış; “İlim ve edebiyat eserleri” başlıklı 2. maddesinde ise, bilgisayar programları ilim ve edebiyat eserleri arasında sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Teklifi sınır değerin altında kalan davacı şirket tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında, yazılımın kendilerine ait olduğundan bahisle yazılım maliyetleri bileşenine ait herhangi bir bedel öngörülmediği belirtilmiş; dava konusu Kurul kararında ise, “…ihale konusu işte kullanılacak yazılımın kendilerine ait olduğunun ve söz konusu yazılımın amortisman ömrünü tamamlaması nedeniyle bu maliyet için herhangi bir maliyet oluşturmadığının belirtilmesine karşın, teklif ettikleri yazılım sisteminin kendilerine ait olduğuna dair herhangi bir belgenin sunulmadığı…” belirtilerek aşırı düşük teklif açıklamalarının belgeye dayalı olarak yapılması gerektiğinden bahisle davacı tarafından yazılıma ilişkin yapılan açıklamanın mevzuata aykırı olduğu değerlendirilmiştir.
Aktarılan kurallardan, Vergi Usul Kanunu uyarınca gayri maddi hakların gayrimenkuller gibi değerleneceği, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin değerinin yok edilmesinin amortismanın konusu olduğu, bilgisayar yazılımlarının faydalı ömrünün 3 yıl, amortisman oranının ise %33,33 olduğu, bilgisayar programlarının fikir ürünü (eser) olarak gayri maddi haklar arasında yer aldığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar davacı tarafından kullanılacak yazılımın kendilerine ait olduğu, bu nedenle yazılım maliyetleri bileşenine ait gider öngörülmediği belirtilmekte ise de, kendisi tarafından üretilmiş olsa bile söz konusu yazılımın üretildikten sonra 3 yıl boyunca amortismana tâbi tutulması gerektiği, aşırı düşük teklif açıklamasında yazılım maliyetine ilişkin bedel öngörülmemesi için yazılımın üretilmesinden itibaren 3 yıl geçtiğini ve dolayısıyla amortisman ömrünü tamamladığını kanıtlayacak bilgi ve belgelerin sunulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde kullanılmayan …-TL ilk derece yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
6. …-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
7. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan ….-TL temyiz yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine,
8. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
9. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 22/06/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.