Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2020/1332 E. , 2023/1000 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/1332
Karar No:2023/1000
TEMYİZ EDEN (DAVACI): … Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ: Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI): … Kurulu
VEKİLİ: Av. …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “…” logosu ile yayın yapan televizyon kanalında 24/09/2018 tarihinde saat 21.15’te yayınlanan “…” adlı dizide 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (ş) bendinde yer alan “Şiddeti özendirici ve kanıksatıcı olamaz.” yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle aynı Kanun’un 32. maddesinin 1. fıkrası uyarınca 266.960,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (Kurul) … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; uyuşmazlık konusu “…” adlı dizinin ihlâle konu bölümünde; ayaklarından tavana asılı bir adama yapılan işkence sahnesinin yakın çekim teknikleri ile ekrana getirildiği, anılan kişinin kafasının, içerisinde dumanlı kireç bulunan bir bidona batırılacağı tehdidi ile konuşturulmaya çalışıldığı, yüzü kanlar içerisinde olan işkenceye maruz kalan adamın yüzüne sıcak kireç sürülerek işkence yapıldığının görüldüğü, adı geçen yayınla ilgili anılan Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesinde bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen 27/09/2019 tarihli raporda özetle; “…sahnede yer alan olay, tehdit ve şiddet içermekte olup, izleyicide olumsuz bir duygu ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu sahneyi izleyen çocuklarda; korku, kaygı, yabancılardan kaçınma, insanlara güvensizlik gibi duygusal ve davaranışsal tepkiler oluşabilir. Aynı durum daha büyük yaştakilere (Okul çağı ve ergenlik döneminde) ise soğuk kanlı bir şekilde tehdit ve şantaj ile isteklerini kabul ettirme ve kazanç elde etmenin yolunu öğreten ve benzer durumlarda şiddet eylemine başvurabileceği algısı yaratan bir uyaran olarak işlev görebilir. Aynı zamanda bu tarz eylemlerin çocuk ve gençler tarafından zamanla normalize edilmesine ya da istendik kazanç elde etmek amacıyla kullanılabileceği yönündeki kaygının artmasına neden olabilir. Dolayısıyla tehdit ve şiddet içeren bu görüntüler; çocuk ve ergenlerin ruhsal gelişimlerinde olumsuz etkiler yaratabilecek nitelikte bir risk faktörü olarak işlem görür. Bu sahneye maruz kalan bireylerde; şiddetin sorunlara karşı bir çözüm yöntemi olarak normalleştirilerek benimsenmesine ve bu tür şiddet eylemlerinin kanıksanmasına zemin hazırlayabilir. Ayrıca bu şiddet eyleminin insan eliyle yapıldığını görmek izleyenlerde özendirici olabileceği gibi duygusal tepkileri de ağırlaştırabilir.” tespitlerine yer verildiği, anılan raporun hükme esas alınabilecek nitelikte görüldüğü; bu itibarla, program CD’si ve bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde, yaptırıma konu dizide yer alan görüntülerin şiddeti özendirici ve kanıksatıcı nitelikte bulunduğu ve 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (ş) bendinde yer alan yayın ilkesinin ihlâl edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, Mahkeme kararında gerekçeye yer verilmeksizin hüküm tesis edildiği, adil yargılanma hakkının ihlâl edildiği, yayının bütünü gözetilmeksizin tekil bir sahneden hareketle işlem tesis edilmesinin eylem ile yaptırım arasında ölçüsüzlüğe yol açtığı, anılan sahnede blurlama yönteminin kullanıldığı, başka kanallarda da benzer görüntülere yer verilmesine rağmen ilgili kuruluşlar hakkında cezai işlem tesis edilmemesinin eşitlik ilkesini ihlâl ettiği, dizinin kurgu olduğu gözetilmeksizin subjektif değerlendirmelere dayalı olarak hazırlanan bilirkişi raporunun hükme esas alınamayacağı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davalı idare tarafından, yayınların genel ekseriyetinin mevzuata uygun yapılmasının küçük süreleri kapsayan yayın ilkesi ihlâllerini hukuka uygun hâle getirmeyeceği, yayıncılık ilkelerine aykırılık durumunda medya hizmet sağlayıcı kuruluşlar arasında herhangi bir fark gözetilmeksizin idari yaptırım uygulandığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NİN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 07/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.