Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2020/1073 E. , 2023/1261 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/1073
Karar No:2023/1261
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kaymakamlığı
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya ili, Manavgat ilçesi, …Mahallesinde bulunan, …ada, …parsel sayılı mülkiyeti Hazine’ye ait olan tarla vasfındaki taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle satışına ilişkin 25/07/2019 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; ihale dosyasına göre, satışa konu taşınmazın Hazine’nin özel mülkiyetinde, tam hisseli, üzerinde işgalci vb. hak sahipliğine müstenit zilyedi bulunmadığı, 4706 ve 6292 sayılı Kanunların uygulamasına tâbi olmayan tarla vasıflı bir taşınmaz olduğu;
Uyuşmazlık konusu taşınmazın 2886 sayılı Kanun’un ilgili hükümleri çerçevesinde mevzuatın öngördüğü idarî usule uygun yürütülen bir ihale süreci kapsamında satışının gerçekleştirildiği; davacının bu taşınmazla ilgili olarak istisnaî nitelikte önalım hakkının bulunmadığı; ihalenin ilanının mahalde günlük gazete çıkması esasına göre yapıldığı; bu yönüyle davacıya ihtiyarî olarak yapılan bildirimin postada gecikmesinin de yapılan ihaleyi kusurlandırmayacağı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihale konusu taşınmazın bulunduğu mahallede gazete satış bayisi, dağıtım yeri, market gibi gazeteye ulaşılabilecek bir yer bulunmadığı, dolayısıyla 2886 sayılı Kanun’un 17. maddesinin birinci fıkrasının değil ikinci fıkrasının uygulanması gerektiği, satın alma talebine göre satışa çıkarılan taşınmaz mala ilişkin ihale şartnamesinin tarafına süresinde tebliğ edilmediği, bunun yanında ihale şartnamesinin mahalle (köy) muhtarlığı ilan panosuna askıya çıkarılmak suretiyle ilan edilmediği, ihalenin hukuka uygun yapılmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Antalya ili, Manavgat ilçesi, …Mahallesinde bulunan, …ada, …parsel sayılı mülkiyeti Hazine’ye ait olan tarla vasfındaki taşınmazın 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usulüyle satışına ilişkin 25/07/2019 tarihinde gerçekleştirilen ihalenin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1. maddesinin 1. fıkrasında, genel bütçeye dâhil dairelerle katma bütçeli idarelerin, özel idare ve belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin Kanun’da yazılı hükümlere göre yürütüleceği; “İlkeler” başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında, bu Kanun’un yürütülmesinde, ihtiyaçların en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanmasının esas olduğu kurala bağlanmıştır.
11/02/2008 tarih ve 07019 sayılı Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün 2008/3 sayılı Genelgesi’nde, “2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre satışa çıkarılan Hazine’ye ait taşınmazların ihale gün ve saati satın alma talebinde bulunanlara yazılı olarak bildirilmektedir. Bundan böyle, satın alma talebinde bulunanların yanı sıra taşınmazın varsa işgalcisine ve hissedarına da ihale gün ve saatinin bildirilmesi uygun görülmüştür.” kuralına yer verilmiştir.
06/04/2021 tarih ve 714717 sayılı Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün “Genel Satış” konulu yazısında, “(…) Hazine taşınmazlarının daha etkin bir şekilde ekonomiye kazandırılması amacıyla, (…) taşınmazın bulunduğu yerin mahalle muhtarlığında da ilan edilmek üzere satışa ilişkin ilanın bir örneğinin muhtarlığa gönderilmesi yönündeki uygulamaya devam edilecektir.” kuralı yer almıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Aktarılan mevzuat hükümlerinden, idarelerin ihaleyi yaparken 2886 sayılı Devlet İhale Kanun’da yer alan ihalede açıklık, rekabetin sağlanması ve kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ilkeleri uyarınca, ihale usul ve kurallarına göre ihaleyi gerçekleştirmek zorunda oldukları anlaşılmaktadır. Bu nedenle, ihalede açıklık ve yeterli rekabet ortamının sağlanamaması durumunda, ihalenin 2886 sayılı Kanun’da öngörülen ilke ve kurallara aykırı olacağı açıktır.
Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün 2008/3 sayılı Genelgesi uyarınca Hazine’ye ait taşınmazların satışa çıkarılması hâlinde ilgili taşınmazları satın alma iradesini ortaya koyan kişilere ihale gün ve saatinin bildirilmesi gerekmekte olup, bu bildirimin ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması bakımından önemli olduğu açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 28/02/2014 tarihinde idareye uyuşmazlık konusu taşınmazı satın alma iradesini içeren başvuruda bulunduğu, ancak davalı idarenin ihale ilanını içeren yazısının davacıya ve mahalle muhtarlığına ihalenin gerçekleştiği 25/07/2019 tarihinden sonra (29/07/2019) tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Ayrıca Mahkeme’nin 19/11/2019 tarihli ara kararıyla, davalı idareden, davaya konu ihaleye ilişkin ilan metninin, …Mahalle Muhtarlığı’nın ilan tahtasına asılarak ilan edildiğine dair tanzim edilen tutanakların istenildiği, davalı idarenin 13/12/2019 tarihli cevabî yazısında ise buna ilişkin bir hususa yer verilmediği görülmektedir.
Bu itibarla, ihale gün ve saatinin, satın alma talebinde bulunan davacıya usulüne uygun şekilde bildirilmesi gerekirken ve dava konusu ihaleye ilişkin ilan metninin, taşınmazın bulunduğu …Mahallesi Muhtarlığı’nda ilan edilerek duyurulması ve buna ilişkin tanzim edilen tutanağın ihale tarihinden önce İl Müdürlüğü’ne gönderilmesi gerekirken, ihaleye ilişkin ilan metninin …Mahallesi Muhtarlığı’nda ilan edildiğine dair tutanak tanzim edilerek İl Müdürlüğü’ne gönderilmeksizin ihalenin gerçekleştirildiği, ihaleye davet yazısının ise davacıya ve mahalle muhtarlığına ihale gerçekleştikten sonra tebliğ edildiği ve davacının da ihaleye katılmadığı dikkate alındığında, 2886 sayılı Kanun’da öngörülen açıklık ve rekabet ilkelerine aykırı olarak gerçekleştirildiği anlaşılan dava konusu ihalede hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL’nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde ilk derece aşamasında kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 20/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.