Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2020/103 E.  ,  2020/866 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/103
Karar No:2020/866

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Petrol Tic. Nak. İnş. Paz. Ltd. Şti
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI): Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin 09/10/2019 tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmal ederek 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendini ihlâl ettiğinden bahisle aynı Kanun’un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi uyarınca 67.962,00-TL tutarında idarî para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 28/09/2017 tarih ve 7312-26 sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …… İdare Mahkemesi’nce verilen …tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirkete ait akaryakıt istasyonundan alınan benzin numunelerinin 17/02/2012 tarihinde analiz yapılmak üzere … Üniversitesi Petrol Analiz Laboratuvarına (PAL) teslim edildiği, anılan akredite laboratuvarınca 13/03/2012 tarihinde analizlere başlandığı ve 95 oktan benzin(2012-0505) analizinin 06/04/2012 tarihinde, 97 oktan benzin(2012-0506) analizinin ise 05/04/2012 tarihinde tamamlandığı, bu durumda,16/02/2012 tarihinde yapılan denetimde tüm benzin pompalarından saat 12:30-12:35’de alınan numunelerin analiz yapılmak üzere … Üniversitesi PAL’a gönderildiği, 95 oktan benzin için 13/03/2012 – 06/04/2012 tarihleri arası, 97 oktan benzin için 13/03/2012 – 05/04/2012 tarihleri arasında analizler yapılıp, 16/04/2016 tarihinde düzenlenen raporlarda, ürünlerin teknik düzenlemelere aykırılık içerdiğinin tespit edildiği görülmekte olup, Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesinde belirtilen 15 günlük süre içerisinde tamamlanmayan analizler esas alınarak tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler İle Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 16. maddesinin 7. ve 8. fıkrasındaki sürelere ilişkin düzenlemeler değerlendirildiğinde; süre sınırlamasının numunenin bozulma özelliğinden kaynaklandığına ilişkin bilgi, belge, açıklama bulunmadığı, düzenlemede yer alan ”numune özellikleri değişime uğramadan” ibaresinin ise, 15 günlük sürede numunenin bozulacağına değil, numunenin özelliklerinin değişime uğramasına sebep olabilecek unsurlardan kaçınılması olduğu anılan düzenleme ile etkin, hızlı, güvenilir ve denetime açık bir soruşturma sürecinin gerçekleştirilmesinin amaçlandığı, bu yönde disipliner nitelikte en geç beş iş günü içerisinde ve on beş gün içinde yapar şeklinde ifadeye yer verildiği, bu sürelerin aşılmasının, numunenin bozulacağı anlamında değerlendirilemeyeceği, numune alma ve saklama koşullarına uyulmadığının davacı tarafından tevsiki dışında, Yönetmelikte belirlenen sürenin aşılmasının işlemi sakatlamayacağı, salt bu nedenle dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmadığı,
2577 sayılı Kanun’un değişik 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca işin esası incelendiğinde; bayilik lisansı sahibi davacı şirketin “… Karşısı … No:… … …/…” adresinde kurulu akaryakıt istasyonunda 16/02/2012 tarihinde yapılan denetimde alınan numunelere ilişkin olarak … Üniversitesi PAL’in düzenlemiş olduğu Revize 17/10/2012 tarih ve 2012-0505R sayılı (95 oktan benzin) ve Revize 17/10/2012 tarih ve 2012-0506 sayılı (97 oktan benzin) analiz raporları sonucunda, “mevcut gom açısından teknik düzenlemede yer alan özelliklere aykırı olduğu” tespit edildiğinden, davacı şirket hakkında yürütülen soruşturma sonucunda ilgili teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmal edildiğinden bahisle tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile …… İdare Mahkemesi’nce verilen …tarih ve E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının eksik inceleme sonucu verildiği, … Üniversitesi PAL’ın düzenlediği analiz raporunun geçerlilik süresinin 21/12/2013 tarihinde dolmasına rağmen bu rapor esas alınarak soruşturma yapılmasının mevzuata aykırı olduğu, fiilin işlendiği iddia edilen 16/02/2012 tarihinden itibaren 4 yıl geçmekle 5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 20. maddesinde öngörülen soruşturma zamanaşımı süresinin geçtiği, mevcut gom parametresinin ilgili teknik düzenlemelere aykırı olmasının numunelerin çok uzun süre bekletilmesinden kaynaklandığı, numune alma tarihinden önce tankların temizliğinin dağıtıcı firmaca yapıldığı, laboratuvarda 15 günlük süre içerisinde analizlerin yapılmadığı, dolayısıyla dava konusu idarî para cezasının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
“… Karşısı, Yeni Mahalle, No:… … … / …” adresinde 07/06/2011 tarih ve … numaralı bayilik lisanı ile faaliyet gösteren davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 16/02/2012 tarihinde yapılan denetimde pompalardan alınan numunelerin analizi sonucunda … Üniversitesi PAL tarafından tanzim edilen Revize 17/10/2012 tarih ve 2012-0505R sayılı (95 oktan benzin) ve Revize 17/10/2012 tarih ve 2012-0506 sayılı (97 oktan benzin) raporlarda, numunelerin “mevcut gom” parametresi yönünden teknik düzenlemelere uygun olmadığı tespit edilmiş, davacı şirket hakkında yapılan ön araştırma ve soruşturma neticesinde ilgili teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmal edilerek 5015 sayılı Kanun’un 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinin ihlâl edildiğinden bahisle anılan Kanun’un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi ile aynı maddenin dördüncü fıkrası uyarınca 67.962,00-TL tutarında idarî para cezası uygulanmasına ilişkin 28/09/2017 tarih ve 7312-26 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun “Lisans sahiplerinin temel hak ve yükümlülükleri” başlıklı 4. maddesinin dördüncü fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanuna göre faaliyette bulunanların, piyasa faaliyetlerinde, Kurul’un belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü oldukları; 14. maddesinin dördüncü fıkrasında, Kurum’un piyasa faaliyetlerini kendi personeli ile veya kamu kurum ve kuruluşları ile özel denetim kuruluşlarından hizmet alımı yoluyla denetime tâbi tutacağı, Kurum’un, denetlemelerde kullanılmak üzere, Türkiye Akreditasyon Kurumu ile işbirliği yaparak akredite sabit ve gezici laboratuvarlar kurabileceği, kurulmasına kaynak aktarabileceği, denetlemede, ön araştırmada ve soruşturmada takip edilecek usul ve esasların çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği; 19. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinin 3. alt bendinde, 4. madde hükümlerinin ihlâli halinde, sorumluları hakkında ikiyüzellibin Türk Lirası idarî para cezası uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Petrol piyasasına ilişkin faaliyetler kapsamındaki tesislerin ve piyasaya sunulan petrol ve madenî yağın teknik düzenlemelere ve standartlara uygunluğu ile ilgili usul ve esasların belirlenmesi amacıyla 10/09/2004 tarih ve 25579 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmeliğin 5. maddesinin 3. fıkrasının (a) bendinde, akaryakıtın teknik düzenlemelere uygun olmasının zorunlu olduğu; (b) bendinde, ürünlerin öncelik sırasıyla TS veya EN standartlarına veya bu standart da yoksa, TSE tarafından kabul gören diğer standartlara uygun olmasının esas olduğu belirtilmiş; aynı Yönetmeliğin 7. maddesinin (d) bendinde ise, lisans sahiplerinin akaryakıtı teknik düzenlemelere uygun olarak arz etmekle yükümlü oldukları ifade edilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Benzer bir uyuşmazlıkta; uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için Dairemizce verilen 16/10/2019 tarih ve E:2014/4860 sayılı Ara Kararı ile … Üniversitesi PAL’dan; diğer bütün parametreler sınır değerine uygun olup, “Mevcut Gom” parametresinin, sınır değerlerine uygun olmamasının ne anlama geldiğinin, “Mevcut Gom” parametresinin üretim aşamasında ayarlanıp ayarlanmadığının, “Mevcut Gom” parametresinin ölçümünde gerekli filtrasyon yapılmamış olmasının teknik düzenlemelere aykırı sonuç verip vermeyeceğinin, numunenin alındığı tarihten laboratuvara teslim edildiği tarihe kadar hangi koşullar altında muhafaza edilmesi gerektiğinin, numunenin uygun koşullarda muhafaza edilmemesi hâlinde “Mevcut Gom” parametresinin teknik düzenlemelere aykırı sonuç verip vermeyeceğinin, numunenin alındığı tarih ile analizin yapıldığı tarihler arasında beklemeye bağlı olarak “Mevcut Gom” parametresinde değişim olup olmayacağının, eğer değişim söz konusuysa numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de aykırılık olup olmayacağının, diğer bütün parametreler sınır değerlere uygun tutulmak suretiyle sadece “Mevcut Gom” parametresinin sonradan müdahale ile standardının altında veya üzerinde olacak şekilde değiştirilmesinin teknik olarak mümkün olup olmadığının, “Mevcut Gom” parametresinin ölçümünde dış etkenlerin ve/veya dışarıdan herhangi bir müdahalenin ne kadar etkili olduğunun, böyle bir dış etken ve/veya müdahale varsayımı altında numunenin ulusal marker seviyesi ile birlikte diğer teknik düzenleme parametrelerinde de değişiklik olup olmayacağının sorularak ayrıntılı şekilde açıklanmasının istenilmesine karar verildiği; … Üniversitesi PAL tarafından Ara Kararına verilen cevapların değerlendirilmesinden, diğer bütün parametrelerin sınır değerde olup, yalnızca “Mevcut Gom” analiz değerinin “aykırı” olmasının tamamen ürün rafinasyon aşamasında gerçekleştirilen süreçlerle ilgili bir sonuç olduğu, rafineri üretim sürecinden elde edilen ürünlerin standart ayırma süreçlerine tabi tutulduğundan laboratuvarda sonradan müdahale ile “Mevcut Gom” oranının değiştirilmesinin teknik olarak ve akredite bir laboratuvar için mümkün olmadığı yönünde görüş bildirildiği görülmektedir.
Dava konusu uyuşmazlık, akredite laboratuvar tarafından verilen söz konusu görüş yazısı göz önünde bulundurularak değerlendirildiğinden, akaryakıtın ulusal marker seviyesinin geçerli olması ve yalnızca “Mevcut Gom” parametresinin teknik düzenlemelere aykırı çıkması, diğer parametrelerin tamamının uygun bulunması, davacı şirketin numune alınan akaryakıta bir müdahalesinin olmadığının tespit edilmesi ve piyasaya teknik kriterlere aykırı akaryakıt arz ettiğine ilişkin başka bir tespitin de bulunmaması karşısında, davacı şirketin teknik düzenlemelere aykırı akaryakıt ikmal etmeme yükümlülüğünü yerine getirmediğinden söz etmeye olanak bulunmadığından, davacı şirkete idarî para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile …… İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:… sayılı kararın kaldırılmasına ve davanın reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ile İdare Mahkemesi’nce verilen kararın kaldırılması ve davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin 09/10/2019 tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 12/03/2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.