Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2019/905 E.  ,  2019/2472 K.f.y
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/905
Karar No:2019/2472

TEMYİZ EDENLER: 1. (DAVALI) Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü
VEKİLİ: …
2. (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) …
VEKİLİ: …
KARŞI TARAF (DAVACI): …
VEKİLİ: …

İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: , … Bölge Müdürlüğü, … Şube Müdürlüğü’nce, mülkiyeti ‘ne ait olan … İli, … İlçesi, … Kasabası, … Mahallesi, … ada …parsel sayılı taşınmazın, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na göre satışı amacıyla 22/05/2018 tarihinde yapılan ve 25/05/2018 tarihinde onaylanan ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; dava konusu taşınmazın 1… Bölge Müdürlüğü tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 35/c. maddesi kapsamında kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması nedeniyle 22/05/2018 tarihinde “açık teklif usulü” ile satışı amacıyla ihaleye çıkarıldığı, dava konusu taşınmaza, kamulaştırma amacına ve kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmadığı halde keyfiyetin, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 22. maddesi gereğince taşınmazı geri alma haklarını kullanabilmelerini teminen mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulup duyurulmadığına yönelik Mahkemelerinin 11/02/2019 tarihli ara kararına, davalı idare tarafından 19/02/2019 tarihli dilekçeyle verilen cevaba göre, keyfiyetin mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulmadığı, ihale tarihi ile kamulaştırma tarihi arasında beş yıldan uzun süre olması nedeniyle eski maliklere duyurulma zorunluluğunun bulunmadığı şeklinde cevap verildiği, her ne kadar davalı idare tarafından kamulaştırma tarihinden itibaren 5 yıldan fazla bir sürenin geçmiş olması nedeniyle 2942 sayılı Kanun’un 22.maddesi uyarınca ilgililere duyuru yapılmadığı ileri sürülmüş ise de, anılan Kanun maddesinde yer alan hükümlerin kamulaştırmanın kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl geçmiş olması halinde uygulanmayacağı yönündeki ek fıkra hükmünün 11.09.2014 tarih ve 29116 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6552 sayılı Kanun’un 100. maddesi hükmüyle eklendiği, dolayısıyla malikin veya mirasçılarının geri alma haklarının belli bir süre sonra sona ermesini öngören düzenlemenin en erken ancak bu tarihten itibaren ve bu tarihten sonra kesinleşen kamulaştırmalarla ilgili olarak tatbikinin mümkün olduğu açıktır.
Bu durumda, davacıların mülkiyetinde iken 05/11/2012 tarihinde kamulaştırılmasına karar verilen ve satışı amacıyla ihaleye çıkarılmakla 20/03/2018 tarihi itibarıyla kamulaştırma amacına ve kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmadığı anlaşılan taşınmazın; bedeli mukabilinde geri alma hakkını kullanmasını teminen mal sahibi olan davacılara 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyuru yapılmaksızın ihaleye çıkarılarak, 22/05/2018 tarihinde anılan Kanun’un 35.maddesi uyarınca açık teklif usulü ile yapılan ve 25/05/2018 tarihinde onaylanan taşınmaz mal satış ihalesinde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, 6552 sayılı Kanun’la değiştirilen Kamulaştırma Kanunu’nun 22. maddesine göre 5 yıllık süre geçtikten sonra taşınmazın eski maliklerine 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyuru yapılmasına gerek olmadığı ve ihalenin usulüne uygun yapıldığı; Davalı yanında müdahil tarafından, ihalenin 2886 sayılı Kanun’a uygun şekilde tamamlandığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacılar tarafından, taşınmazın kamulaştırma amacına ve kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmadığından öncelikle bedeli mukabilinde geri alma hakkını kullanmasını teminen mal sahiplerine 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyuru yapılması gerektiği, taşınmazın Belediye Başkanı tarafından tek kişi ihaleye katılarak sonuçlandırıldığı ve ihalenin usulsüz olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü ve Altıncı Dairelerince, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun Ek 1. maddesi uyarınca birlikte yapılan toplantıda, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosyanın tekemmül ettiği anlaşıldığından, davacının yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
… ili, …ilçesi, … Kasabası, … mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaz (sonradan 119 ada, 124 parsel) , “… İli, … İlçesi, … Kasabası, … Göleti İnşaatı Projesi kapsamında … Bölge Müdürlüğünün 05/11/2012 tarihli olur’u ile kamulaştırılmasına karar verilmiş ve 19/12/2012 tarihinde taşınmazın mülkiyeti davalı idare adına tescil edilmiştir.
Davalı idare, kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması nedeniyle anılan taşınmazı 22/05/2018 tarihinde “açık teklif usulü” ile satışı amacıyla ihaleye çıkarmıştır.
İhaleye tek istekli katılmış ve teklif ettiği …-TL en yüksek teklif olarak kabul edilerek Bölge Müdürlüğü’nün 25/05/2018 tarihli Olur’u ile ihale sonuçlandırılmıştır.
Bunun üzerine 25/05/2018 tarihinde onaylanan taşınmaz mal satış ihalesinin iptali için bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun ”Tarafların anlaşmasıyla vazgeçme ve devir” başlıklı 22. maddesinde; ”Kamulaştırmanın ve bedelinin kesinleşmesinden sonra taşınmaz malların kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmaması hâlinde, keyfiyet idarece mal sahibi veya mirasçılarına 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümlerine göre duyurulur. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıları, aldığı kamulaştırma bedelini üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malını geri alabilir….”; 23. maddesinde ise, “Kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde, kamulaştırmayı yapan idarece veya 22 nci maddenin dördüncü fıkrası uyarınca devir veya tahsis yapılan idarece; kamulaştırma ve devir amacına uygun hiç bir işlem veya tesisat yapılmaz veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz mal olduğu gibi bırakılırsa, mal sahibi veya mirasçıları kamulaştırma bedelini aldıkları günden itibaren işleyecek kanuni faiziyle birlikte ödeyerek, taşınmaz malını geri alabilir. Doğmasından itibaren bir yıl içinde kullanılmayan geri alma hakkı düşer.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2942 sayılı Kanun’un 22. maddesinde idarenin kamulaştırılan taşınmaza kamulaştırma amacına veya kamu yararına yönelik herhangi bir ihtiyaca tahsisi lüzumu kalmadığı yönünde iradesi (kamulaştırmanın kesinleşmesinden sonra vazgeçme) düzenlenmiş olup, böyle bir sonuca ulaşılması hâlinde keyfiyetin öncelikle mal sahibine idarece duyurulması gerekmektedir. Bu duyurma üzerine mal sahibi veya mirasçıların aldığı kamulaştırma bedelini üç ay içinde ödeyerek taşınmaz malı geri alma hakkı bulunmaktadır. 23. madde ise, kamulaştırma bedelinin kesinleşmesi tarihinden itibaren beş yıl içinde kamulaştırmayı yapan idarece, kamulaştırma ve devir amacına uygun hiçbir işlem veya tesisat yapılmaması veya kamu yararına yönelik bir ihtiyaca tahsis edilmeyerek taşınmaz malın olduğu gibi bırakılması halinde bir yıl içerisinde eski malik veya mirasçılarının geri alma hakkı düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, ihale konusu taşınmazın … İli, … İlçesi, … Kasabası, … Göleti İnşaatı Projesi kapsamında kamulaştırıldığı, ancak taşınmazda bu amaçla herhangi bir işlem ya da tesisat yapılmadığı, davacının 29/08/2013 tarihli dilekçesiyle kamulaştırılan taşınmazı geri alma talebinde bulunduğu fakat bu talebin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda 2942 sayılı Kanun’un 23. maddesi uyarınca geri alma hakkı bulunan davacının taşınmazı geri alma talebiyle yaptığı başvuruya rağmen bu talep reddedilerek taşınmazın 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca açık teklif usulü ile satışına ilişkin ihalede hukuka uygunluk bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının ve davalı yanında müdahilin temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: …sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya ve müdahile iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı yanında müdahile iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 10/07/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.