Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2019/80 E.  ,  2019/730 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/80
Karar No : 2019/730

DAVACI : …
VEKİLİ : …
DAVALI : …
VEKİLİ : …

DAVANIN KONUSU : Davacı şirket ile davalı idare arasında 12/04/2018 tarihinde imzalanan “…(1) Tüneli ile Yaklaşım ve Bağlantı Yollarının Yap-İşlet-Devret Modeline Göre Yapımı, Bakımı, Onarımı, İşletilmesi ve Devri İşleri ile İdare Tarafından Yaptırılan Göcek (2) Tünelinin Bakımı, Onarımı, İşletilmesi ve Devri İşlerine Ait Sözleşme” ile anılan sözleşmenin şartlarının düzeltilmesi istemli başvuru üzerine tesis edilen …’nün … tarih ve E…. sayılı işleminin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … ‘UN DÜŞÜNCESİ : Davanın görev yönünden reddine, dosyanın Ankara İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dilekçesi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun uyarınca 14/11/2003 tarihinde davalı idare ile … İnş. San. Turz. Tic. A.Ş. – … İnş. Ltd. Şti. ortak girişimi arasında “… Tüneli ile Yaklaşım ve Bağlantı Yollarının Yap-İşlet-… Göre Yapımı, Bakımı, Onarımı, İşletilmesi ve Devri İşlerine Ait İmtiyaz Sözleşmesi”; sonraki süreçte ise yine 3996 sayılı Kanun uyarınca 12/04/2018 tarihinde davalı idare ile .. İnş. San. Turz. Tic. A.Ş. – … İnş. Ltd. Şti. ortak girişiminin görevli şirketi (davacı şirket) arasında “… (1) Tüneli ile Yaklaşım ve Bağlantı Yollarının Yap-İşlet-Devret Modeline Göre Yapımı, Bakımı, Onarımı, İşletilmesi ve Devri İşleri ile İdare Tarafından Yaptırılan … (2) Tünelinin Bakımı, Onarımı, İşletilmesi ve Devri İşlerine Ait Sözleşme” imzalanmıştır.
Davacı şirket tarafından, … Tüneli ile ilgili yapılacak sözleşmeye ilişkin çekinceleri 11/04/2018 tarih ve … sayılı yazısı ve … Noterliği’nin … tarih ve … yevmiye nolu ihbarnamesi ile davalı idareye bildirilmiş; davalı idarenin … tarih ve … sayılı cevabi yazısında ise, söz konusu sözleşmede … ve … Tünellerinin işletilmesine yönelik hususların açıklandığını bildirmesi üzerine, davacı şirket tarafından 12/04/2018 tarihli sözleşmenin ve davalı idarenin … tarih ve … sayılı yazısının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
2576 sayılı Kanun’un 1. maddesinde, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinin bu Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş “genel görevli” mahkemeler olduğu; 5. maddesinde, idare mahkemelerinin, vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla ilk derecede Danıştay’da çözümlenecek olanlar dışındaki davaları çözümleyeceği; 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun “İlk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülecek davalar”ın sayma suretiyle belirlendiği 24. maddesinin 1. fıkrasında, tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaların ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’ca karara bağlanacağı; “Danıştay’ın görevleri” başlıklı 23. maddesinin (d) bendinde, Danıştay’ın kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında düşüncesini bildireceği; Birinci Daire’nin görevlerinin sayıldığı 42. maddenin (c) bendinde, Birinci Daire’nin kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerini inceleyeceği ve gereğine göre karara bağlayacağı veya düşüncesini bildireceği; İdari İşler Kurulu’nun görevlerinin sayıldığı 46. maddenin (b) bendinde ise, Kurul’un kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerini inceleyeceği ve gereğine göre karara bağlayacağı veya düşüncesini bildireceği belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14/3-a maddesinde, dilekçelerin görev ve yetki yönünden inceleneceği; 15/1-a maddesinde, 14. maddenin 3/a bendine göre adlî ve askerî yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine, idarî yargının görevli olduğu konularda ise görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
Davacı şirket tarafından açılan bu davanın, ilk derece olarak Danıştay’da çözümlenebilmesi için 2575 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen 24/1. maddesi ile kurala bağlanan imtiyaz sözleşmesinden doğan idari uyuşmazlık niteliği taşıması gerektiği kuşkusuzdur.
Davalı idare ile … İnş. San. Turz. Tic. A.Ş. – … İnş. Ltd. Şti. ortak girişimince paraf edilen “… Tüneli ile Yaklaşım ve Bağlantı Yollarının Yap-İşlet-Devret Modeline Göre Yaptırılacak Görevlendirilmesine Ait Uygulama Sözleşme Tasarısı” hakkında Danıştay 1. Dairesi’nin görüşlerinin bildirilmesinin istenilmesi üzerine, Danıştay 1. Dairesi’nin 11/09/2003 tarih ve E:2003/108, K:2003/110 sayılı kararı ile; “3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun’un 5. maddesi, “Yüksek Planlama Kurulu’nca belirlenen idare ile sermaye şirketi veya yabancı şirket arasında yapılacak sözleşme özel hukuk hükümlerine tabidir.” biçiminde değiştirilmiş, gerekçesinde de Anayasanın 47. maddesi değişikliğine uyum sağlanarak, Kanun kapsamındaki yatırım ve hizmetlerin özel hukuk sözleşmeleri çerçevesinde yaptırılacağı belirtilmiştir. Bu açık hüküm ve gerekçesi karşısında, 3996 sayılı Kanun kapsamına giren yatırım ve hizmetlerin yaptırılması, işletilmesi ve devredilmesi konularında düzenlenecek sözleşmelerin özel hukuk hükümlerine tâbi olacağı açıktır.
Bu durumda, “kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi” olarak nitelendirilmesi olanağı bulunmayan bu tür sözleşmeler üzerinde Danıştay’ın inceleme yaparak görüş bildirme görevi bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle özel hukuk hükümlerine göre taraflar arasında düzenlenmesi gereken sözleşmenin kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi olarak nitelendirilerek Danıştay’ca incelenmesine ve bu sözleşmeyle ilgili olarak düşünce bildirilmesine olanak bulunmadığından istemin reddine, Sözleşme Tasarısı’nın ‘ne iadesine, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 46. maddesinin (b) bendi uyarınca İdari İşler Kurulunda incelenmek üzere dosyanın Danıştay Başkanlığına sunulmasına” karar verildiği; Danıştay İdari İşler Kurulu’nun 29/09/2003 tarih ve E:2003/30, K:2003/44 sayılı kararı ile anılan Daire kararının aynen kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, kamu hizmeti imtiyaz sözleşmesi olarak nitelendirilmesi olanağı bulunmayan dava konusu sözleşme ile davalı idarenin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davanın, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24. maddesinde yer alan “Tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idarî davalar” kapsamında ve maddede sayılan diğer uyuşmazlıklar arasında değerlendirilemeyeceği anlaşıldığından, dava konusu uyuşmazlığın ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da görülemeyeceği açıktır.
Bu itibarla, bu sözleşmeden doğan uyuşmazlığın, sözleşmeyi yapan ve işlemi tesis eden idari merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olan … İdare Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN GÖREV YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. Dosyanın Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine, 12/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.