Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2019/527 E. , 2019/1110 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/527
Karar No:2019/1110
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ: …
KARŞI TARAF (DAVALI): Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu
VEKİLİ: …
İSTEMİN KONUSU: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … karayolu üzerinde faaliyette bulunan davacıya ait akaryakıt işletmesinde, 10/06/2012 tarihinde yapılan denetimde, lisansın verdiği haklar dışında jet yakıtı ikmali yapıldığından bahisle …-TL ve dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali gerçekleştirildiğinden bahisle …-TL idari para cezası uygulanmasına dair Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’nun 23/02/2017 tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E: …, K: … sayılı kararda; dava konusu işlemin, davacının lisansın verdiği haklar dışında jet yakıtı ikmal ettiği gerekçesiyle tesis edilen idari para cezasına yönelik kısmı yönünden; dava dosyasına sunulan soruşturma raporu, olaya ilişkin düzenlenen tutanak ve davacıya ait istasyonda bulunan 4 no’lu tanktan alınan numunelere ilişkin 16/07/2012 tarih ve … sayılı TUBİTAK Marmara Araştırma Merkezi raporunda yer alan analiz sonuçları birlikte incelendiğinde, davacıya ait istasyondan alınan numunelerin geçerli ulusal marker içermediği, söz konusu istasyonda lisans dışı olarak jet yakıtı ikmalinde bulunulduğu anlaşıldığından, davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, dava konusu işlemin, davacının dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali gerçekleştirdiği gerekçesiyle tesis edilen idari para cezasına yönelik kısmının ise; davacıya ait akaryakıt istasyonunda dağıtıcı dışında akaryakıt ikmalinde bulunulduğu hususu, denetim günü tutulan tutanak ve anılan laboratuvar sonuçları ile sabit ise de; davalı idare tarafından eylemin karşılığı olarak uygulanan idari para cezasının hangi nedenle üst sınırdan verildiğinin somut bilgi ve belgelerle ortaya konulmadığı, ayrıca bu konuda herhangi bir açıklama da getirilmediği anlaşılmış olup, herhangi bir kriter gözetmeksizin salt takdir yetkisinden hareketle Kanun’da öngörülen üst sınırdan idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde bu yönüyle hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın, davacının lisansın verdiği haklar dışında jet yakıtı ikmal ettiği gerekçesiyle tesis edilen idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden reddine, dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali gerçekleştirdiği gerekçesiyle tesis edilen idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden ise işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesince; dava konusu işlemin, davacının lisansın verdiği haklar dışında jet yakıtı ikmal ettiği gerekçesiyle tesis edilen idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden davanın reddine ilişkin verilen mahkeme kararı usul ve hukuka uygun olup, istinaf başvurusunun kabulünü gerektiren bir neden bulunmadığından, davacının istinaf başvurusunun reddine; dava konusu işlemin, davacının dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali gerçekleştirdiği gerekçesiyle tesis edilen idari para cezasına ilişkin kısmı yönünden ise; davacıya atfedilen fiilin 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun 8. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde düzenlendiği, anılan fiilin karşılığı olarak aynı Kanun’un 19/2(c)-3 maddesi uygulanmak suretiyle, hakkında ceza tayını gerekmekte ise de, maddenin … Mahkemesi’nce iptal edilmiş olması nedeniyle, davacı hakkında bu madde yönünden yaptırım uygulanmasına hukuken imkân bulunmadığı gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun da belirtilen gerekçe ile reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davacı tarafından, dava konusu işlemin dayanağı olan tutanakta imzasının bulunmadığı, cezaların şahsiliği ilkesi uyarınca sorumlu tutulamayacağı, … Sulh Ceza Mahkemesi’nce yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda kaçak akaryakıt satışına sebep olabilecek gizli düzenek ve benzeri ekipmanın bulunmadığının tespit edildiği; idari para cezasının üst sınırdan verilmesinin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… İli, … İlçesi, … Mahallesi, … karayolu üzerinde faaliyet gösteren davacıya ait akaryakıt istasyonunda, … İl Emniyet Müdürlüğü ekiplerince 10/06/2012 tarihinde denetim yapılmıştır.
Gerçekleştirilen denetim esnasında, … çekici plakalı ve … plaka sayılı aracın istasyonun yeraltı depoları yanında park hâlinde görülmesi üzerine kolluk kuvvetleri tarafından olaya müdahale edilmiş, bir ucu araca diğer ucu ise istasyonun 4 numaralı yeraltı tankına bağlantılı vaziyette bulunan hortum aracılığıyla araçtan akaryakıt ikmal edildiği, araç sürücüsünün, ikmal edilen yakıtın faturasını ibraz edemediği ve alınan ifadesinde, ikmal edilen yakıtın Jet A-1 yakıtı olduğu yönünde beyanda bulunduğu, tesiste bulunan 1 numaralı yeraltı tankında yapılan ulusal marker ölçümünün geçerli sonuç verdiği, 4 numaralı yeraltı tankında yapılan ölçüm sonucunda ise geçersiz sonuç alındığı anlaşılmıştır.
Bunun üzerine ilgili tankta bulunan yakıttan numune alınarak analizi yapılmak üzere TUBİTAK Marmara Araştırma Merkezine gönderilmiştir.
Adı geçen Merkez tarafından söz konusu istasyonda bulunun 4 no’lu tanktan alınan numune örneklerinin analiz edilmesi sonucunda tanzim edilen 16/07/2012 tarih ve … sayılı raporda; analiz edilen numunelerin … sınır değerlerine uygun olmayan jet yakıtı özelliği gösterdiği şeklinde tespitlere yer verilmiştir.
Söz konusu rapor ve 10/06/2012 tarihli denetimde tespit edilen hususlar doğrultusunda, lisansın verdiği haklar dışında jet yakıtı ikmal etmesi nedeniyle davacı hakkında, 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu’nun fiil tarihi itibariyle yürürlükte olan 19. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (3) numaralı alt bendi ile aynı maddenin dördüncü fıkrası uyarınca … TL tutarında; davacının aynı eylemiyle bir diğer yasaklı fiil olan, dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmalinde de bulunduğu gerekçesiyle 5015 sayılı Kanun’un 19. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca … TL tutarında idari para cezası ile tecziye edilmesine ilişkin 23/02/2017 tarih ve 6938-35 sayılı işlem tesis edilmiştir.
Davacı tarafından bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu fiilin işlendiği tarihte yürürlükte bulunan, 06/01/2005 tarih ve 25692 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 25. maddesinde; petrol piyasasında faaliyette bulunan gerçek veya tüzel kişilerin ilgili mevzuat hükümlerine aykırı faaliyet ve işlemlerinden bu Yönetmelikte düzenlenen ön araştırma ve soruşturma prosedürüne gerek olmayacak derecede açık olduğu Kurul tarafından belirlenenler için, Daire Başkanlığı vasıtasıyla ilgili gerçek veya tüzel kişiye onbeş günden az olmamak üzere uygun bir süre verilerek yazılı savunmasının alınacağı, Daire Başkanının; ilgili gerçek veya tüzel kişinin savunmasını, kendi görüşüyle birlikte Başkanlığa sunacağı, Başkanın konuyu Kurul gündemine öncelikle alacağı, Kurulun, yazılı savunma ve konuya ilişkin Daire Başkanlığı görüşünü inceleyerek kararını vereceği, ilgili mevzuat hükümlerine aykırılığın Kurul tarafından sabit görülmesi hâlinde, ilgili kanunlarda öngörülen ceza ve yaptırımların uygulanmasını kararlaştıracağı kurala bağlanmıştır.
7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun “İlanen Tebligat” başlıklı 28. maddesinin birinci fıkrasında, adresi meçhul olanlara ilanen tebligat yapılacağı; üçüncü fıkrasında, adresin meçhul olması hâlinde keyfiyetin tebliğ memuru tarafından mahalle veya köy muhtarına şerh verdirilmek suretiyle tespit edileceği, bununla beraber tebliği çıkaran merciin, muhatabın adresini resmî veya hususî müessese ve dairelerden gerekli gördüklerine soracağı ve zabıta vasıtasıyla tahkik ve tespit ettireceği kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık konusu olayda, 10/06/2012 tarihinde davacıya ait istasyonda yapılan denetimde, davacının lisansın verdiği haklar dışında jet yakıtı ikmali yaptığı ve dağıtıcısı dışında akaryakıt ikmali gerçekleştirdiğinden bahisle Kurum’un 29/09/2016 tarih ve 47328 sayılı yazısıyla davacının yazılı savunmasının istenildiği, anılan yazının davacının “… Mah. … Sok. No: … …/ …” adresine tebligata çıkarıldığı, tebligatın muhtar tasdiki ile iade edilmesi üzerine, resmî veya özel müessese ve dairelerden davacının adresine yönelik bir araştırma yapılmaksızın, savunma istem yazısının 25/11/2016 tarih ve 29899 sayılı Resmî Gazete’de ilânen tebliğe çıkarıldığı ve 10/06/2012 tarihli tespit esas alınarak dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu Kurul kararı alınmadan önce usulüne uygun şekilde savunma isteme yazısının tebliğ edilmesi gerektiğinden, davalı idarece tebligatın yapılamadığından bahisle yukarıda belirtildiği şekilde adres araştırması yaptırılmadan ilânen tebligat yapılmasının savunma hakkının kısıtlanması niteliğinde olduğu anlaşıldığından, savunma isteme yazısının usule aykırı olarak ilânen tebliğ edilmesi nedeniyle, idarî para cezası uygulanmasına ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, davanın kısmen reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik davacının istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle lisansın verdiği haklar dışında jet yakıtı ikmali yapıldığından bahisle verilen …-TL idari para cezası yönünden kısmen reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak davacı tarafından yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Davalı idare harçtan muaf olduğundan istinaf aşamasında alınan …-TL başvuru harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
5. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 08/04/2019 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.