Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2019/4282 E.  ,  2019/4555 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/4282
Karar No : 2019/4555

YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI

Davacı … vekili Av. … tarafından, “… ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:…” adresinde bulunan ve davacı tarafından işletilmekte olan “… Kuyumculuk” isimli iş yerinde, izin alınmaksızın döviz alım satımı yapıldığının tespit edildiğinden bahisle 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun’un 3. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca, anılan iş yerinin faaliyetinin bir ay boyunca geçici olarak durdurulmasına ilişkin 12/09/2019 tarih ve 349053 sayılı Hazine ve Maliye Bakanlığı işleminin iptali istemiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı’na karşı açılan davada;
Ankara 13. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla, “dava konusu işlemin, iş yerinin faaliyetinin durdurulmasına yönelik bildirim niteliğinde olduğu ve iş yerinin faaliyetinin durdurulmasının Hazine Müsteşarlığı’nın talebi üzerine valiliklerce yerine getirileceği, bu nedenle davanın görüm ve çözümünde Muğla ilinin yetki bakımından bağlı bulunduğu Muğla İdare Mahkemesi’nin yetkili olduğu” gerekçesiyle davanın yetki yönünden reddine karar verilmiştir.
Muğla 1. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:… K:… sayılı kararıyla ise, “dava konusunun, taşınmaz mallarla ilgili bir uyuşmazlıktan ziyade niteliği itibarıyla taşınmaz olan bir iş yerinin faaliyet alanı ve izniyle ilgili bir uyuşmazlık olduğu ve bu uyuşmazlığın taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanması suretiyle değil, genel idare hukuku ilkeleri uygulanmak suretiyle karara bağlanması gerektiği, bu itibarla, davanın görüm ve çözümünde idari davalarda genel yetki konusunu düzenleyen 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 32. maddesinin birinci fıkrası uyarınca, idari işlemi tesis eden merci olan Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bulunduğu yerdeki Ankara İdare Mahkemesi’nin yetkili olduğu” gerekçesiyle yetki uyuşmazlığının çözümlenmesi için dosyanın Danıştay’a gönderilmesine karar verilmiştir.
Aktarılan kararlar üzerine ortaya çıkan yetki uyuşmazlığına ilişkin dosya, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 27. maddesi ve 2577 sayılı Kanun’un 43. maddesi uyarınca incelenerek işin gereği görüşüldü:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 32. maddesinin birinci fıkrasında, göreve ilişkin hükümlerin saklı kalması koşuluyla, bu Kanun’da veya özel yasalarda yetkili idare mahkemesinin gösterilmemiş olması hâlinde yetkili idare mahkemesinin, idarî işlemi yapan idarî merciin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi olduğu; 34. maddesinde, imar, kamulaştırma, yıkım, işgal, tahsis, ruhsat ve iskân gibi taşınmaz mallarla ilgili mevzuatın uygulanmasından ve bunlara bağlı her türlü haklara veya kamu mallarına ilişkin idari davalarda yetkili mahkemenin taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesi olduğu kurala bağlanmıştır.
Döviz işlemleri yapmaya yetkili müesseselerin kuruluş, faaliyet ve denetimine dair esaslar, 30/01/2018 tarih ve 30317 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: 2018-32/45) ile belirlenmiş olup, Tebliğ’in 5. maddesinde, yetkili müesseselerin kurulması ve faaliyete geçmesi için Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan izin alınmasının şart olduğu, faaliyet izni bulunmayanların veya iptal edilenlerin, yetkili müessese faaliyetinde bulunamayacakları, ticaret unvanlarında, iş yeri açma ruhsatlarında, ilan ve reklamlarında, iş yerlerinde veya internet sitelerinde dövize ilişkin işlem yaptıkları izlenimini yaratacak hiçbir kelime, deyim ve işaret kullanamayacakları belirtilmiştir.
Buna göre, kuruluş izninin, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, 1567 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat kapsamındaki piyasa faaliyetlerinin yapılabilmesi için verildiği ve bu belgenin taşınmaz mallara bağlı olarak verilen ruhsatla ilgisinin bulunmadığı görülmektedir.
Bu durumda, davacı tarafından izin alınmaksızın döviz alım satımı yapıldığından bahisle iş yerinin faaliyetinin bir ay boyunca geçici olarak durdurulmasına ilişkin 12/09/2019 tarih ve 349053 sayılı Hazine ve Maliye Bakanlığı işleminin iptali istemiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı’na karşı açılan davanın görüm ve çözümünde, aktarılan mevzuat uyarınca dava konusu işlemi tesis eden Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bulunduğu yer idare mahkemesi olan Ankara İdare Mahkemesi görevli ve yetkili bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu uyuşmazlığın görüm ve çözümünde ANKARA İDARE MAHKEMESİ’NİN YETKİLİ OLDUĞUNA, dosyanın Ankara 13. İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, kararın Muğla 1. İdare Mahkemesi’ne ve taraflara bildirilmesine, 24/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.