Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2019/4231 E.  ,  2020/355 K.h.ö
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/4231
Karar No:2020/355

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü
VEKİLLERİ : Av….
Hukuk Müşaviri…

KARŞI TARAF (DAVACI) : …A.Ş.
VEKİLİ : Av….

İSTEMİN KONUSU : … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: …Hidroelektrik Santralinin Su Kullanımına İlişkin İşletme Esasları Hakkındaki Anlaşmanın 15. maddesi gereğince davalı idarece belirlenen ortak tesis katılım payının …-TL’lik 2. taksitinin istenilmesine ilişkin işlemin …İdare Mahkemesi’nce yürütmesinin durdurulması üzerine, davacı şirket tarafından ödenen vergi ve komisyon dâhil …-TL’nin iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirket ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasında 01/08/2002 tarihinde “Otoprodüktör Statüsünde Üretim Tesisi Kurulması, İşletilmesi ve Enerji Fazlasının Satışına İzin Verilmesine İlişkin Sözleşme”nin imzalandığı, bu Sözleşme’nin 13. maddesi kapsamında davacı şirket ile davalı idare arasında 26/03/2003 tarihinde “… Hidroelektrik Santralının Su Kullanımına İlişkin İşletme Esasları Hakkında Anlaşma” kapsamında … HES tarafından ödenmesi gereken ortak tesis ikinci taksit tutarı olarak ….-TL’nin istenilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin …İdare Mahkemesi’nin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararı ile iptal edildiği, söz konusu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun, …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarihli ve E:…, K:… sayılı kararı ile reddedildiği, ortak tesis katılım payının …-TL’lik 2. taksitinin istenilmesine ilişkin işlemin Mahkemece hukuka aykırı bulunarak iptal edilmesi nedeniyle, davacının anılan bedeli vergi ve komisyonu ile birlikte ödemesi sonucu …-TL zarara uğradığı açık olduğundan, davacı şirket tarafından ödenen vergi ve komisyon dâhil …-TL’nin iadesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı, öte yandan, Anayasa’nın 125. maddesi gereği, anılan …-TL zararın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemin iptaline, …-TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idarece davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu,… İdare Mahkemesi’nin E:… sayılı kararının davacının ortak tesis katılım payı ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmadığı ve ortak tesis kullanım bedelinin istenilmesinin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, mahkeme kararının uygulanmasının zorunlu olduğu, iptal kararının iptal edilen işlemi geçmişe dönük olarak ortadan kaldırdığı ve ortak tesis kullanım bedeli olarak ödenen 10.386.216,36-TL’nin iptal kararı doğrultusunda iade edilmesi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
01/08/2002 tarihinde …Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A.Ş. ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı arasında Otoproktür Statüsünde Üretim Tesisi Kurulması, İşletilmesi ve Enerji fazlasının Satışına İzin Verilmesine İlişkin Sözleşme imzalanmıştır. Sözleşmenin 4. maddesinde, Batı Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A.Ş’nin 27,75 MW kurulu gücündeki otoprodüktör statüsünde … Hidroelektrik Santralinin kendi ve/veya ortaklarının ihtiyacı olan enerjisini üretmek amacıyla kurulacağı, 5. maddesinde sözleşme süresinin 49 yıl olduğu, 13. maddesinde şirketin DSİ ile su kullanım hakkı anlaşması imzaladıktan sonra Bakanlığa göndereceği belirtilmiştir.
Akabinde DSİ ile Batı Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A.Ş. arasında 26/03/2003 tarihinde Su Kullanım Hakkı Anlaşması (SHKA) imzalanmıştır. 06/05/2009 tarihinde SKHA’nın kurulu güç değişikliğine ilişkin ek mukavalesinin 2. maddesine göre Batı Enerji Elektrik Üretimi Otoprodüktör Grubu A.Ş. ile DSİ arasında imzalanan su kullanım hakkı anlaşmasının 31,98MWm/28,78MWm kurulu güçle …HES Elektrik Üretim A.Ş. unvanıyla devam edileceği kararlaştırılmıştır.
26/06/2014 tarihinde mevzuatta yaşanan değişiklikler nedeniyle taraflar arasındaki SKHA’nın 15. maddesi idarece değiştirilmiş, değişiklikleri içeren taslak SKHA davacıya tebliğ edilmiş, ancak davacı SKHA’yı imzalamaktan imtina etmiştir.
06/08/2014 tarihinde davalı idarece ortak tesis katılım payı 2. taksit ödemesi olarak 10.386.200,61-TL’nin yatırılması yönünde 31/07/2017 tarih ve 75994813-452033 sayılı karar alınmış, anılan karar …İdare Mahkemesi’nin 27/04/2018 tarihli ve E:2017/1811, K:2018/1158 sayılı kararı ile iptal edilmiş, söz konusu karara karşı yapılan istinaf başvurusu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin 13/09/2018 tarihli ve E:2018/1179, K:2018/907 sayılı kararı ile reddedilmiştir.
Davacı şirket 31/07/2017 tarih ve 75994813-452033 sayılı kararın iptal edilmiş olması sebebiyle ödenen 10.386.200,61-TL’nin iadesi için 05/01/2018 tarihinde idareye başvuru yapmış, başvurunun zımnen reddi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “İptal ve Tam Yargı Davaları” başlığını taşıyan ve “İlgililer haklarını ihlâl eden bir işlem dolayısıyla Danıştay’a ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi, ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması hâlinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilirler” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu mahkeme kararının gerekçesine esas alınan …İdare Mahkemesi’nin …tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine yönelik …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:… sayılı kararı Dairemizin 05/02/2020 tarih ve E:2018/3814, K:2020/352 sayılı kararıyla bozulmuştur.
Bu durumda, bozma kararı üzerine Bölge İdare Mahkemesince verilecek karara göre değerlendirme yapılarak yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesine, 05/02/2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.