Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2019/3991 E.  ,  2019/4666 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ON ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/3991
Karar No : 2019/4666

TEMYİZ EDENLER: (DAVACILAR): …
VEKİLİ : …

2. (DAVALI) : …
VEKİLİ : …

İSTEMİN_KONUSU: … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, Karayolları … Bölge Bölge Müdürlüğü tarafından 28/03/2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “…… Bölge Müdürlüğü Tesisler ve Bakım Başmühendisliğine Bağlı Döküm ve Serme – Sıkıştırma Ekiplerinde Araç ve İş Makinesi Çalıştırılması” işi ihalesine yönelik olarak yaptıkları itirazen şikâyet başvurusunun ehliyet ve süre yönünden reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu’nun (Kurul) … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi tarafından verilen kararda; uyuşmazlık konusu ihalenin 28/03/2019 tarihinde açık ihale usulü ile yapıldığı, 11 istekli tarafından teklif sunulduğu, ihalenin yaklaşık maliyetinin …-TL olarak, sınır değerinin …-TL olarak belirlendiği, 25/04/2019 tarihinde onaylanan 1. ihale komisyonu kararında; davacı iş ortaklığının sunduğu teklifte gerek idari şartnamede gerek teknik şartnamede kendi malı olarak istenen “lastik tekerlekli silindir” yerine “toprak silindiri” sunulduğu, sunulan silindirin lastik tekerlekli silindir yerine kullanılamayacağından teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bu komisyon kararında tek geçerli teklif kaldığı, ihalenin onun üzerine bırakıldığı ve ikinci en avantajlı teklif sahibi belirlenemediği, 26/04/2019 tarihinde bildirilen 1. İhale komisyonu kararına karşı davacı tarafından 02/05/2019 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, 08/05/2019 tarihinde başvurusunun reddedildiği, itirazen şikâyete gidilmediği, 1. ihale komisyonu kararı ile aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmayan …. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.” ünvanlı istekli tarafından da idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından düzeltici işlem kararı verilerek 09/05/2019 tarihinde alınan 2. İhale komisyonu kararı ile ihale “…. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.” ünvanlı şirket üzerine bırakıldığı, ilk ihale komisyonu kararı ile ihale üzerine bırakılan firmanın ikinci en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, bu kararın da davacıya 09/05/2019 tarihinde bildirilmesi üzerine davacı tarafından şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, 1) İhalede teklif etmiş oldukları kendi malı araçlardan silindirin Teknik Şartname’ye uygun olduğu, bu sebepten elenme gerekçelerinin yerinde olmadığı, 2) İhale üzerinde bırakılan ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen isteklilerin sunmuş oldukları çekici tırların dokümanda istenen beygir gücünü sağlamadığı” iddialarıyla yaptıkları itirazen şikayet başvurusunun Kurul tarafından ehliyet ve süre yönünden reddi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Dava konusu Kurul kararının davacıların 1. iddiası yönünden süreden reddine dair kısmı incelendiğinde;
Davacı şirketlerin, 25/04/2019 tarihinde alınan 1. ihale komisyonu kararıyla tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, kesinleşen ihale kararının 26/04/2019 tarihinde tebliğ edildiği, davacıların 02/05/2019 tarihinde ihaleyi yapan idareye şikâyet başvurusu yaparak teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesine itirazda bulunduğu, şikâyet başvurusunun idarenin 09/05/2019 tarihinde tebliğ edilen kararı ile reddedildiği, dava dışı başka bir isteklinin şikâyet başvurusu üzerine, idarece aynı tarihte 2. bir ihale komisyonu kararı alındığı, bu kararın 09/05/2019 tarihinde isteklilere tebliğ edildiği, davacının 14/05/2019 tarihinde idareye ikinci bir şikâyet başvurusunu yaparak teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesine yeniden aynı sebeplerle itirazda bulunduğu, şikâyet başvurusunun idarenin 16/05/2019 tarihinde tebliğ edilen kararı ile reddedildiği, davacılar tarafından 22/05/2019 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, davacıların ilk şikayet başvurusunun reddedildiği tarih olan 09/05/2019 tarihinde ihale sürecindeki işlem ve eylemlerin hukuka aykırılığının farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiğinden bu tarihten itibaren Kurul’a itirazen şikâyet süresinin hesaplanması gerektiği ve son başvuru tarihinin 20/05/2019 olması gerektiği halde davacıların 22/05/2019 tarihinde itirazen şikâyet başvurusu yoluna gittikleri nazara alındığında davacıların başvurusunun süresinde olmadığı nedeniyle reddine ilişkin kısmında hukuka aykırılık görülmediği,
Dava konusu Kurul kararının davacıların 2. iddiası yönünden ehliyet yönünden reddine dair kısım incelendiğinde;
İhale dokümanını satın alıp, ihaleye teklif veren davacının da 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca istekli statüsünde olduğu, teklif vererek ihaleye katılma istek ve iradesini ortaya koymuş olan davacının ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia ederek ihalelere yönelik başvuru yollarını kullanma hakkının bulunduğu, davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması durumunun ihaleye yönelik başvuru yollarını kullanma hakkını engellemeyeceği, dava konusu ihalenin üzerinde kalma ihtimali olup olmadığına bakılmaksızın ihale sürecindeki işlemlere yönelik olarak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği kabul edilerek davacının ilgili iddialarının esasının incelenmesi gerekirken, bu husus gözetilmeksizin davacının başvurusunun, hukuken korunması gerekli bir hakkının veya menfaatinin bulunmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlemin davacının 2. iddiasına ilişkin kısmının iptaline, 1. iddiasına ilişkin kısmı bakımından davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Kamu İhale Kurulu’nun başvurularının süreden reddine dair kararının yerinde olmadığı, her yeni ihale komisyonunun yeni bir idari işlem niteliğinde olduğu, 1. İhale komisyonu kararına karşı şikayet yoluna başvurduklarını, ayrıca şikayet sebeplerinin farklı vakalar olduğu ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, davacının 2. iddiası açısından, 1. ihale komisyonu kararı ile durumun farkında olduklarını o tarihte bilindiği halde itirazen şikâyete gidilmeyip 2. ihale komisyonu kararı üzerine başvurulnasında ehliyetleri olmadığı, ehliyet aşılırsa süresinde olmadığı, isteklilerin ihaleye teklif vermelerindeki nihaî amacın ihalenin kendileri üzerinde bırakılması olduğu, itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesi için ise aday, istekli veya istekli olabileceklerin hukuken korunması gerekli bir menfaatinin olması gerektiği, başvuru sonucunda davacının bir hak veya menfaat elde edemeyeceği, 2. başvurularının da ehliyet şartını sağlamadıkları ehliyet aşılırsa süresinde olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFLARIN SAVUNMALARI : Davalı idare tarafından, davacının temyiz isteminin reddi, Mahkeme kararının işlemin ehliyet yönünden reddine dair kısmı açısından iptaline ilişkin bölümünde hukuka uyarlık bulunmadığı, savunulmuştur. Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının ve davalının temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen reddi, dava konusu işlemin kısmen iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … günlü, E:…; K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 26/12/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.