Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2019/3884 E.  ,  2023/148 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/3884
Karar No:2023/148

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Hizmetleri Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mülkiyeti Hazine’ye ait Trabzon ili, Ortahisar ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta, … sayılı parselin bir kısmının 28/10/2013-19/04/2015 tarihleri arasında 538 gün süreyle sözleşmesiz olarak kullanıldığından bahisle davacıdan 93.592,00-TL kullanma bedeli istenilmesine ilişkin … Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce davanın “görev yönünden reddi” yolundaki kararının Dairemizin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla bozması üzerine, bozma kararına uyularak verilen kararda; 300 sıra no’lu Milli Emlak Genel Tebliği’nin “XVI. TAHLİYE” başlıklı maddesinde “Kira süresinin sona ermesi nedeniyle kiracısı tarafından yeniden kiralama talebinde bulunulan taşınmazların, yeniden eski kiracısına kiraya verilinceye kadar geçen süre içindeki kullanımı için, yeni sözleşmede öngörülen bedel üzerinden kullanım bedeli tahsil edilecektir.” kuralının yer aldığı;
İki sözleşme dönemi arasında kalan 538 gün için ödenmesi istenen 93.592,00-TL’nin daha önce yapılan kira sözleşmesinden bağımsız olarak ve bu sözleşmenin bitiminden sonra taşınmazın davacı tarafından kullanılmaya devam edilmesi neticesinde, idare tarafından tespit edilen sözleşmesiz kullanımdan kaynaklandığı anlaşılmakla birlikte, kira sözleşmesi sona erdikten sonraki kullanıma ilişkin olarak, idare tarafından tahakkuk ettirilen kullanım bedeli ve buna ilişkin gecikme zammının dayanak noktası, sözleşme hükümlerinden ziyade 300 sıra no’lu Tebliğ’in “XVI. TAHLİYE” başlıklı kuralına dayandığından, sözleşmesiz kullanımdan kaynaklı olarak hesaplanan bedelin bu kural doğrultusunda hesaplanması gerektiği;
Hazine’nin özel mülkiyetinde bulunan taşınmazın 2011 yılında davacı şirkete iki yıllığına kiraya verildiği, 2013 yılında sözleşme süresi bitmesine rağmen, taşınmazın yeni sözleşmenin yapıldığı 2015 yılına kadar (28/10/2013-19/04/2015 tarihleri arasında) 538 gün süreyle sözleşmesiz olarak kullanıldığı ve davacı şirketle 2015 yılında yeniden sözleşme yapıldıktan sonra iki sözleşme arasında kalan süre için kullanma bedelinin hesaplandığı, hesaplanan bedelin 300 sıra no’lu Tebliğ’de belirtilen kural gereğince yeni sözleşmede belirlenen bedel üzerinden hesaplanacağı, 20/04/2015 tarihinde imzalanan sözleşmede 189,70 metrekarelik alan için yıllık kira bedelinin 44.700,00-TL olarak belirlendiği, davacı tarafından taşınmazın sözleşmesiz kullanıldığı dönemde 269,70 metrekarelik bir alanın kullanıldığı, dava dilekçesinde de taşınmazın bahçe kısmının da masa atılmak suretiyle kullanıldığının kabul edildiği, belirtilen metrekare üzerinden hesaplanan yıllık kiranın bu durumda 63,550,00-TL olacağı, sözleşmesiz kullanım süresi olan 538 gün içinse bu bedelin 93.670,00-TL olarak hesaplandığı, dava konusu işlemle de 93.592,00-TL olarak yapılan hesaplama sonucunda davacının bu miktarı ödemesi gerektiği hususunda bilgilendirilerek 30 günlük vade süresinin belirtildiği görüldüğünden, idarece tesis edilen dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, bahse konu dönemde taşınmazın kullanıldığına yönelik davalı idarece herhangi bir tespit yapılmadığı, sözleşmesiz kullanımın ne kadar olduğunun idarece tespit edilmediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Mülkiyeti Hazine’ye ait Trabzon ili, Ortahisar ilçesi, … Mahallesinde bulunan … pafta, … sayılı parselin bir kısmının 28/10/2013-19/04/2015 tarihleri arasında 538 gün süreyle sözleşmesiz olarak kullanıldığından bahisle … Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı işlem ile davacıdan 93.592,00-TL kullanma bedeli istenilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
Mahkemenin … tarih ve E:… sayılı (Bozmaya uyma kararı öncesi esas) ara kararına davalı idarece verilen cevabı yazıda, 93.592,00-TL kullanım bedeline ilişkin işlemlerin idarelerince 300 sıra no’lu Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca yürütüldüğü ve ecrimisil işlemi ile bir ilgisinin bulunmadığı belirtilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
300 sıra no’lu Milli Emlak Genel Tebliği’nin “TAHLİYE” başlıklı XVI. maddesinde, “Kiracı, kira süresinin sonunda veya sözleşmenin idarece feshedildiğinin bildirilmesini müteakip taşınmazı tahliye edecektir. Kira süresinin sona ermesine veya kira sözleşmesinin feshedildiğinin bildirilmesine rağmen tahliye edilmeyen taşınmazların tahliyesi Kanun’un 75’inci maddesi uyarınca sağlanacaktır. Kira süresinin sona ermesi nedeniyle kiracısı tarafından yeniden kiralama talebinde bulunulan taşınmazların, yeniden eski kiracısına kiraya verilinceye kadar geçen süre içindeki kullanımı için, yeni sözleşmede öngörülen bedel üzerinden kullanım bedeli tahsil edilecektir. Kira sözleşmesi feshedilen, kira süresi sona erdiği hâlde yeniden kiralama talebinde bulunulmayan ve yeniden kiralanması talep edilip de kiraya verilmesi uygun görülmeyen taşınmazların tahliyeleri sağlanıncaya kadar geçen süre içindeki kullanımı nedeniyle ecrimisil takdir ve tahsili yapılacaktır.” kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, … Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğü ile davacı şirket arasında 28/10/2011 tarihinde ihale konusu taşınmazın 257,29 metrekarelik kısmı için iki yıl süreli kira sözleşmesinin imzalandığı, sözleşme süresinin sona ermesinin ardından 30/03/2015 tarihinde anılan taşınmazın 189,70 metrekarelik kısmının iki yıl süre ile kiralanması için gerçekleştirilen ihale sonucunda idare ile davacı şirket arasında 20/04/2015 tarihli ikinci kira sözleşmesinin imzalandığı, iki kira sözleşmesi arasında kalan zaman diliminde taşınmazın davacı şirket tarafından kullanılmaya devam edildiği, Trabzon Valiliği Defterdarlık Milli Emlak Müdürlüğü’nün 20/05/2015 tarih ve 3188 sayılı işlemi ile taşınmazın bu süreçte 538 gün süreyle sözleşmesiz olarak kullanıldığından bahisle davacıdan 93.592,00-TL kullanma bedeli talep edildiği, dava konusu bu kullanım bedeline ilişkin işlemlerin ise 300 no’lu sayılı Milli Emlak Genel Tebliği uyarınca yürütüldüğü anlaşılmaktadır.
300 sıra no’lu Milli Emlak Genel Tebliği’nin XVI. maddesinin 3. fıkrasında yer alan, “Kira süresinin sona ermesi nedeniyle kiracısı tarafından yeniden kiralama talebinde bulunulan taşınmazların, yeniden eski kiracısına kiraya verilinceye kadar geçen süre içindeki kullanımı için, yeni sözleşmede öngörülen bedel üzerinden kullanım bedeli tahsil edilecektir.” kuralının iptali istemiyle açılan davada, Dairemizin 04/06/2020 tarih ve E:2017/13, K:2020/1247 sayılı kararıyla ilgili kuralın iptaline karar verilmiştir.
Bu durumda, söz konusu kuralın iptal edilmesi karşısında bu düzenlemeye dayalı olarak tesis edilen dava konusu 93.592,00-TL kullanım bedelinin istenilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 17/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.