Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2019/2992 E.  ,  2019/3323 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/2992
Karar No:2019/3323

TEMYİZ EDENLER : 1. (DAVACI) : … Yapı İnşaat Taahhüt İnşaat
Malzemeleri İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : …
2. (DAVALI) Kamu İhale Kurumu
VEKİLLERİ : …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Karayolları … Bölge Müdürlüğü’nce 23/03/2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen” 280-01 Kk Nolu … Şehir Geçişi Km:0+000-4+000 ve … Çevre Yolu Km:0+000-7+000 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi” ihalesine ilişkin itirazen şikâyet başvurusunun reddine ilişkin Kamu İhale Kurulu’nun (Kurul) … tarih ve … sayılı kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; uyuşmazlık konusu ihalede, … tarih ve … sayılı ihale komisyonu kararı ile davacı şirketin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmadığı ve değerlendirme dışı bırakıldığı, davacı şirketin yapmış olduğu itirazen şikâyet başvurusunun … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile reddedildiği, ilgili karara karşı davacı şirket tarafından açılan davada … İdare Mahkemesince … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile işlemin iptaline karar verildiği, bu karar üzerine alınan … tarih ve … sayılı Kurul kararı ile düzeltici işlem belirlenmesine karar verilerek … tarih ve … sayılı karar ile davacı şirketin ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği, söz konusu karara karşı dava dışı … Yapı A.Ş.nin 19/12/2018 tarihinde yapmış olduğu şikâyet başvurusunun idarece uygun bulunduğu ve düzeltici işlem belirlenerek … tarih ve… sayılı ihale komisyonu kararı ile davacı şirketin aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülmeyerek teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bunun üzerine davacı şirket tarafından yapılan şikâyet başvurusunun reddi üzerine itirazen şikâyet başvurusu yaptığı, itirazen şikâyet başvurusunun Kurul’un dava konusu … tarih ve … sayılı kararı ile reddi üzerine bakılan davanın açıldığı belirtilmiştir.
Dava konusu Kurul kararının, davacının, … tarih ve … numaralı ihale komisyonu kararında, tekliflerinin 03.004 poz no’lu Ekskavatör, 03.017 poz no’lu Kompresör, 03.042/3 Titreşimli Silindir (14-18 ton) ve 03.042/4 Titreşimli Silindir (18-22 ton) analiz girdileri için 2017 yılı kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan birim fiyatların doğrudan kullanılmadan, söz konusu analiz girdileri için 0,000137 olan saatlik ücret katsayısından 0,000063 olan amortisman tutarının çıkarılarak elde edilen değer ile söz konusu araçların 2017 yılı kamu kurum ve kuruluşları rayiçlerinin çarpımından elde edilen değerler ile açıklama yapıldığı ve analiz tutarlarının teklif birim fiyatların altında kalmasını sağladığı gerekçesiyle reddedildiği, ancak yapılan hesaplamanın benzer durumlara ilişkin daha önce alınan İdare Mahkemeleri ve Kurul kararlarına paralel olarak yapıldığı, analizlerdeki makinelerin kendi malı olduğu ve amortisman ömrünü tamamladıklarından 2017 yılı rayiç bedellerinin doğrudan kullanılmasının avantaj sağlamadığı, makine bedellerinin değil amortisman hesabı sonucunda çıkan birim fiyatların analizlerde yer alan miktarlarla çarpılması sonucu bulunan tutarların dikkate alınması gerektiğine yönelik 1. iddiasına ilişkin kısmı incelendiğinde, davacı şirket tarafından, idarece açıklanması istenen analiz girdileri arasında yer alan 03.004 poz no’lu Ekskavatör (210 hp, 2,5 yd3), 03.017 poz no’lu Kompresör (210 cfm.lik), 03.042/3 Titreşimli Silindir (14-18 ton) ve 03.042/4 Titreşimli Silindir (18-22 ton) analiz girdileri için 2017 yılı kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan birim fiyatların doğrudan kullanılmadığı, söz konusu analiz girdileri için Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan “Yol, Köprü, Tünel, Bitümlü Kaplamalar, Bakım ve Trafik İşlerine Ait Fiyat Analizleri” kitabında KGM/03.504 poz numaralı “Ekskavatörün 1 Saatlik Ücreti (2 1/2 yd3 lük ve takriben 210 HP gücünde)” analiz girdilerinde yazan 0,000137 olan saatlik ücret katsayısından 0,000063 olan amortisman tutarının çıkarılmasından elde edilen değer ile söz konusu araçların 2017 yılı kamu kurum ve kuruluşu rayiçlerinin çarpımı sonucu ulaşılan tutar ile açıklama yapıldığı, söz konusu makine girdilerine ilişkin olarak davacı tarafından amortisman hesabında kullanılan girdi oranlarının kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan analiz girdi oranları ile uyuşmadığı açık olup, bu durumda dava konusu Kurul kararının davacının 1. iddiasına ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı;
Dava konusu Kurul kararının, davacının 2, 3, 4, 5 ve 6. iddialarına ilişkin kısmı incelendiğinde, her ne kadar davalı idarece, davacının kendi teklif fiyatından daha yüksek tutarda teklif fiyatı sunan ve ihale üzerinde bırakılan … Yapı A.Ş.nin belgelerinin mevzuata aykırı olduğu ve teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönünde ileri sürdüğü 2, 3, 4, 5 ve 6. iddiaları, kendisinden yüksek tutarda teklif sunan isteklilerin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması durumunda dâhi davacının bir hak ve menfaat elde edemeyeceği sonucuna varılarak reddedilmiş ise de; olayda, ihale dokümanını satın alıp, ihaleye teklif veren davacının da 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca istekli statüsünde olduğu açık olduğundan, teklif vererek ihaleye katılma istek ve iradesini ortaya koymuş olan davacının ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia ederek ihalelere yönelik başvuru yollarını kullanma hakkının bulunduğu, nitekim ilgili iddialarına ilişkin itirazen şikâyet başvurusu ehliyet yönünden reddedilmeyip esası hakkında bir karar verilmiş olsa idi söz konusu ihalenin iptal edilmesi ihtimalinin de bulunduğu gözönüne alındığında, yeni yapılacak olan ihaleye davacının da katılma şansı bulunacağından davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılması durumunun ihaleye yönelik başvuru yollarını kullanma hakkını engellemeyeceği, dava konusu ihalenin üzerinde kalma ihtimali olup olmadığına bakılmaksızın ihale sürecindeki işlemlere yönelik olarak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği kabul edilerek davacının ilgili iddialarının esasının incelenmesi gerekirken, bu husus gözetilmeksizin davacının ilgili iddialara ilişkin başvurusunun, hukuken korunması gerekli bir hakkının veya menfaatinin bulunmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin kısmında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin davacının 2, 3, 4, 5 ve 6. iddialarına ilişkin kısmının iptaline, 1. iddiasına ilişkin kısmı bakımından davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacı tarafından, analizlerde amortisman hesabının makina rayiç değerlerinin 2017 güncel rayiç değerler üzerinden hesaplandığı, analizlerdeki makinelerin kendi malı olduğu ve amortisman ömrünü tamamladıklarından 2017 yılı rayiç bedellerinin doğrudan kullanılmasının avantajlı koşul sağlamadığı, makine bedellerinin değil amortisman hesabı sonucunda çıkan birim fiyatların analizlerde yer alan miktarlarla çarpılması sonucu ilgili rayiçlerin bulunduğu ve analizlerin hesaplandığı, amortisman hesabının mevzuata uygun şekilde yapıldığı ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, davacının 2, 3, 4, 5 ve 6. iddialarında kendi teklif fiyatından daha yüksek tutarda teklif fiyatı sunan başka bir isteklinin belgelerinin mevzuata aykırı olduğu ve teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği yönünde itirazen şikâyette bulunduğu, isteklilerin ihaleye teklif vermelerindeki nihaî amacın ihalenin kendileri üzerinde bırakılması olduğu, itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesi için ise aday, istekli veya istekli olabileceklerin hukuken korunması gerekli bir hakkının olması gerektiği, kendisinden yüksek tutarda teklif sunan isteklilerin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması durumunda başvuru sahibinin bir hak veya menfaat elde edemeyeceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFLARIN SAVUNMALARI : Davalı idare tarafından, davacı şirket tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarında ekskavatöre ait analizde yer alan girdi oranlarının rayiç bedele karşılık gelen tutarların dikkate alınması gerektiği, ancak başvuru sahibinin açıklamalarında anılan makinenin 1 saatlik çalışma maliyetine denk gelen tutarın hesaplanarak açıklamada bulunduğu, idare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenen diğer 03.017 poz no’lu kompresör (210 cfm.lik), 03.042/3 titreşimli silindir (14-18 ton) ve 03.042/4 titreşimli silindir (18-22 ton) makine girdilerine ilişkin olarak davacı şirket tarafından amortisman hesabında kullanılan girdi oranlarının, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan analiz girdi oranları ile uyuşmadığı, anılan makinelerin her biri için ekskavatöre ait bahsedilen girdi oranlarının kullanıldığı ve ekskavatöre ilişkin yapılan amortisman hesaplamasının benzer şekilde söz konusu makineler için de yapıldığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının ve davalının temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen reddi, dava konusu işlemin kısmen iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 31/10/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.