Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2019/2924 E. , 2019/2795 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/2924
Karar No : 2019/2795
DAVACI: … Vakfı
VEKİLİ: …
DAVALI: …
VEKİLİ: A…
DAVANIN KONUSU: Davacı vakıf tarafından, … ili, … ilçesi, … Köyü, … ve … nolu parsellerdeki taşınmazlara ilişkin olarak davalı idarece tesis edilen işlemler nedeniyle uğranılan zararın şimdilik …-TL’lik kısmının dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte tazmini istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI : … Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen görevsizlik kararının … Bölge Adliye Mahkemesi … Hukuk Dairesi’nce onanmasından sonra işbu davanın açıldığı;
… ili, … ilçesi, … Köyü, … ve …nolu parsellerin satış yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesinin …-TL bedelle üzerlerine bırakıldığı, satış sözleşmesinin 13/02/2013 tarihinde imzalandığı; ihaleye konu taşınmazların idarenin imar planı değişikliğinden sonra satın alındığı, yargı kararı ile imar planlarının iptaline karar verildiğinden taşınmazların aynı vasıfta olmadığı, bu durumdan idarenin ağır kusurlu olduğu; Danıştay Altıncı Dairesi’nin 28/06/2016 tarih ve E:2012/4413, K:2016/4628 sayılı kararı ile, ihaleye konu taşınmazların 1/25.000 ölçekli … Çevre Düzeni Planında kaldığı, planda belirlenen E=0,80 ve maxh=4 kat yapılaşma koşullarının uygulanması gerektiği, üst ölçekli planlara aykırılık taşıdığından ihaleye konu taşınmazlara ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptaline karar verildiği, anılan kararın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 06/07/2017 tarih ve E:2017/1147, K:2017/2774 sayılı kararıyla onandığı; imar planlarında uyuşmazlık bulunan taşınmazların satılması ve iptal kararından sonra yapılan imar planı değişiklikleri nedenleriyle vakıflarının zarara uğratıldığı, plan değişikliği sonrasında taşınmazların kullanılamadığı, Aralık 2017 tarihinde ihaleyle …-TL bedelle satıldığı; imar planının iptali istemiyle açılan davaya ilişkin ihtilaflı duruma ihaleye ilişkin tanıtım dokümanında, ihale şartnamesinde ve sözleşmede yer verilmediği, idarenin aydınlatma yükümlülüğünü ihlâl ettiği, idarece tesis edilen idari eylem ve işlemler nedeniyle zarara uğradıkları, taşınmazın ruhsat işlemleri sırasında … Belediyesi’nin yazısı üzerine imar planlarına ilişkin olarak açılan davanın öğrenildiği, vakıfları tarafından …-TL tutarında proje, etüd ve yatırım çalışmaları yapıldığı, 29/04/2014 tarihinde yapı ruhsatının alındığı, ancak Belediye tarafından 08/08/2014 tarihinde proje iadesi için vakıflarına yazı yazıldığı, bu yazıyla Danıştay Altıncı Dairesi’nin 18/03/2014 tarih ve E:2012/4413 sayılı dosyasında yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne karar verildiğinin öğrenildiği, 23/10/2014 tarihinde idareye ihtarname çekildiği, idarece olumsuz yanıt verildiği, imar planlarının iptaline karar verilmeseydi 23/08/2016 tarihli ekspertiz raporuna göre taşınmazın değerinin …-TL olacağı, idarenin ayıplı olarak sattığı taşınmaz sebebiyle ihale şartnamesinin düzenleyici işlem vasfı da göz önüne alındığında uğranılan …-TL zararın dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte tazmini gerektiği belirtilmiştir.
DAVALININ SAVUNMASI: Öncelikle, usule ilişkin olarak, derdestlik nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiği; davanın süresi içinde açılmadığı, davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
İhale Şartnamesi’nin 16. maddesinin (b) ve (c) bentleri uyarınca tazminat isteme hakkının bulunmadığı, vakfın basiretli tacir olduğu, ihale şartnamesini imzaladığı; imar planlarının iptali edilmesi üzerine taşınmaza yönelik yeni imar planlarının yapıldığı ve Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 06/11/2017 tarih ve 2017/110 sayılı kararı ile onaylandığı, davacının hak ve alacağının bulunmadığı savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü ve Altıncı Dairelerince, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun Ek 1. maddesi uyarınca birlikte yapılan toplantıda, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dava dosyası incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:
… ili, … ilçesi, … Köyü, … ve … nolu parsellerin satış yöntemiyle özelleştirilmesi ihalesi …-TL bedelle davacı vakıf üzerinde bırakılmış; Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 30/11/2012 tarih ve … sayılı kararıyla idare ile vakıf arasında 13/02/2013 tarihinde taşınmazın özelleştirilmesine ilişkin satış sözleşmesi imzalanmıştır.
Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun 24/01/2012 tarih ve … sayılı kararı ile, anılan parsellere ilişkin olarak yapılan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği onaylanmış; anılan imar planı değişikliğine göre taşınmazlar “Konut Alanı (E=1,50, Hmax=Serbest)”, Konut+Ticaret Alanı (E=1,50, Hmax=Serbest)”, Sağlık Tesis Alanı (E=0,60, Hmax=Serbest)”, “Belediye Hizmet Alanı (E=1,00, Hmax=Serbest)” ve “Park” olarak tanımlanmıştır.
Parsellere ilişkin olarak yapılan imar planı değişikliklerinin iptali istemiyle Danıştay Altıncı Dairesi’nin 2012/4413 sayılı esasında açılan davada, Danıştay Altıncı Dairesi’nin 18/03/2014 tarihli kararıyla imar planlarının yürütmesinin durdurulması isteminin kabulüne; 28/06/2016 tarih ve E:2012/4413, K:2016/4628 sayılı kararı ile de, ihaleye konu taşınmazların 1/25.000 ölçekli … Çevre Düzeni Planında kaldığı, planda belirlenen E=0,80 ve maxh=4 kat yapılaşma koşullarının uygulanması gerektiği, üst ölçekli planlara aykırılık taşıdığından ihaleye konu taşınmazlara ilişkin 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptaline karar verilmiş, anılan karar Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 06/07/2017 tarih ve E:2017/1147, K:2017/2774 sayılı kararıyla onanmıştır.
Dava dilekçesinde, davacı vakıf tarafından, ihaleye konu taşınmazlara ilişkin imar planlarının Danıştay Altıncı Dairesi’nce yürütmesinin durdurulmasına karar verildiğinin … Belediyesi’nin 08/08/2014 tarihli yazısıyla öğrenildiği; 23/11/2014 tarih ve … yevmiye nolu ihtarname ile de oluşmuş ve oluşacak zararların önlenmesi için gereğinin yapılmasının davalı idareden istenildiği belirtilmiştir.
…’nın 28/11/2014 tarih ve 8187 sayılı cevabi yazısında, davacı vakfa, taşınmaza ilişkin şartname ve sözleşme hükümleri uyarınca yapılacak bir işlem bulunmadığı bilgisinin verildiği görülmüştür.
Öte yandan dava dilekçesinde, ihaleye konu taşınmazların davacı vakıf tarafından gerçekleştirilen ihale ile 2017 yılının Aralık ayında üçüncü kişilere satıldığı belirtilmiş olup, UYAP üzerinden yapılan sorgulamada taşınmazların satışının 20/02/2018 tarihinde gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.
… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E: … sayılı dosyasının UYAP üzerinden incelenmesinden, davacı vakıf tarafından, plan değişikliklerinin yargı kararıyla iptali üzerine yeni tesis edilen imar planı değişiklikleri nedeniyle zarara uğradıkları, ihale şartnamesi ve tanıtım dokümanında yazılan bilgiler doğrultusunda ihaleye teklif verdikleri ileri sürülerek 20/09/2018 tarihinde tazminat davası açıldığı; … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla davanın yargı yolu yönünden usulden reddi ile mahkemelerinin görevsizliğine karar verildiği; anılan kararın … Bölge Adliye Hukuk Mahkemesi … Hukuk Dairesi’nin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararıyla yargı yolu yönünden usulden reddi kararına ilişkin istinaf talebinin esastan reddine karar verildiği görülmüş olup, kararın 31/07/2019 tarihinde davacı vakfa tebliği üzerine uğranıldığı ileri sürülen zararın …-TL’sinin tazmini istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE :
USUL YÖNÜNDEN:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesinde, Danıştay’da ve idare mahkemelerinde dava açma süresinin kural olarak altmış gün olduğu; 14. maddesinin 3. fıkrasının (e) bendinde, dilekçelerin süre aşımı yönünden inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, ilk inceleme üzerine 14. maddenin 3. fıkrasının (e) bendine aykırılık görülmesi hâlinde davanın reddine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
Dava dilekçesinde, özelleştirme ihalesi ile satın alınan taşınmazlara ilişkin imar planlarının yürütmesinin durdurulmasına dair Danıştay Altıncı Dairesi’nin 18/03/2014 tarih ve E:2012/4413 sayılı kararının … Belediyesi’nin 08/08/2014 tarihli yazısı ile öğrenildiği; anılan taşınmazların 2017 yılı Aralık ayında gerçekleştirilen ihale ile satıldığı belirtilmiş olup, ihaleye konu taşınmazlara ilişkin olarak UYAP üzerinden yapılan sorgulamada ihaleye konu taşınmazların ifrazı sonucu oluşan parsellerin davacı tarafından 20/02/2018 tarihinde üçüncü kişilere satıldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, davacı vakıf tarafından uğranıldığı iddia edilen zararın, ihale yoluyla satın aldığı taşınmazlara ilişkin imar planlarının açılan davada yürütmesinin durdurulmasına karar verildiğini … Belediyesi’nin 08/08/2014 tarihli yazısı ile öğrenildiği hâlde süresi içinde dava açılmadığı gibi, zararın tüm sonuçlarının 2017 yılı Aralık ayında gerçekleştirilen taşınmazın üçüncü kişilere satışı ile gerçekleştiği dikkate alındığında, zararın tüm sonuçlarıyla gerçekleştiği bu tarihten itibaren altmış gün içerisinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 20/09/2018 (… Asliye Hukuk Mahkemesi’nin E: … sayılı dosyasının açılış tarihi) tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine imkân bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 15/1-b maddesi uyarınca DAVANIN SÜRE AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. …-TL maktu karar harcının düşülmesinden sonra kalan …-TL nispî harcın ve posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 30/09/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.