Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2019/2879 E. , 2023/1123 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/2879
Karar No:2023/1123
TEMYİZ EDENLER : I- (DAVALI) … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
II- (DAVACI) … Kooperatifi
VEKİLİ : Av. …
III- (DAVACI YANINDA MÜDAHİLLER)
1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
7- …
8- …
9- …
10- …
11- …
12- …
13- …
14- …
15- …
16- …
17- …
18- …
19- …
20- …
21- …
22- …
23- …
24- …
25- …
26- …
27- …
28- …
29- …
30- …
31- …
32- …
33- …
34- …
35- …
36- …
37- …
38- …
39- …
40- …
41- …
42- …
43- …
44- …
45- …
46- …
47- …
48- …
49- …
50- …
51- …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sözleşmeye bağlı hizmet süresi sona eren Söke şehir içi toplu taşıma işinin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca 7 farklı rotasyonlu güzergâhta 50 araç ile şehir içi toplu taşıma ihtiyacının karşılanabilmesi adına taşımacılık hizmetinin devam etmesinin uygun olduğuna ilişkin … tarih ve … sayılı Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararı ile bu karar uyarınca Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Dairesi Başkanlığı’nca 19/12/2018 tarihinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usûlü ile gerçekleştirileceği ilan edilen “Söke Şehir İçinde Belediye Denetimli Özel Halk Otobüsü Sistemi Dahilinde Belirlenen Güzergâhlarda Rotasyonlu Olarak 50 Adet Toplu Taşıma Aracı ile (her hat için ayrı ayrı teklif verilmek üzere) Toplu Taşıma Hizmeti Verme Hakkının 3 (üç) Yıl Süreyle Kiraya Verilmesi İşi”ne ilişkin ihalenin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Dairesi Başkanlığı’nca 19/12/2018 tarihinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 45. maddesi uyarınca açık teklif usûlü ile gerçekleştirileceği ilan edilen “Söke Şehir İçinde Belediye Denetimli Özel Halk Otobüsü Sistemi Dahilinde Belirlenen Güzergâhlarda Rotasyonlu Olarak 50 Adet Toplu Taşıma Aracı ile (her hat için ayrı ayrı teklif verilmek üzere) Toplu Taşıma Hizmeti Verme Hakkının 3 (üç) Yıl Süreyle Kiraya Verilmesi İşi”ne ilişkin ihalenin incelenmesinden; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyenin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendi, “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18. maddesinin (j) bendi ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7. maddesinin birinci fıkrasının (p) bendinin birlikte değerlendirilmesinden; büyükşehir belediyesi sınırları dâhilinde toplu taşıma hizmetlerini yürütmenin ve bu amaçla toplu taşıma vasıtalarının işletilmesi ve işlettirilmesinin kamu hizmeti olarak münhasıran büyükşehir belediyelerine imtiyaz olarak verildiği, toplu taşıma vasıtalarını işlettirmenin ise ruhsat verme, kiralama veya hizmet satın alma yoluyla gördürülebileceği, anılan usûllerden herhangi birinin seçilmesi yoluyla toplu taşıma hizmetinin özel hukuk kişileri eliyle sağlanması hâlinde büyükşehir belediyesinin kanunlarla kendisine verilen ulaşım hizmetlerine ilişkin imtiyazdan vazgeçmiş sayılacağı sonucuna varılmakta olup söz konusu vazgeçme iradesinin ise ancak belediye adına imtiyaz verilmesinde görevli ve yetkili kılınan belediye meclisince ortaya konulması hâlinde geçerli olacağının kabulü gerektiği;
… tarih ve … sayılı Söke Belediye Meclisi kararı ile Söke Belediyesi sınırları ve mücavir alan içerisindeki toplu taşıma hatlarının 2886 sayılı Kanun uyarınca pazarlık usûlüyle 10 yıl süreyle kiraya verilmesi işi için belediye encümenine yetki verildiği, Söke Belediye Başkanlığı ile davacı Kooperatif arasında 01/01/2009 tarihinde yapılan sözleşmeyle Söke şehir içi toplu taşıma hizmetinin 10 yıl süreyle … Kooperatifine verildiği, sözleşme süresinin 31/12/2018 tarihinde sona erecek olması nedeniyle … tarih ve … sayılı UKOME kararı ile Söke şehir içi toplu taşıma işinin 2886 sayılı Kanun ve 5216 sayılı Kanun’un ilgili hükümleri gereğince 7 farklı rotasyonlu güzergâhta 50 araç ile şehir içi toplu taşıma ihtiyacının karşılanabilmesi adına taşımacılık hizmetinin devam etmesinin uygun olduğuna karar verildiği, bu karar uyarınca … tarih ve … sayılı Aydın Büyükşehir Belediyesi Encümeni kararı ile, anılan UKOME kararıyla belirlenen güzergâhlarda toplu taşıma hizmetinin sağlanması amacıyla 50 adet hattın her birinin yıllık 10.771,65-TL muhammen bedel üzerinden 3 yıl süreyle kiralanması amacıyla 2886 sayılı Kanun’un 45. maddesi uyarınca açık teklif usûlüyle ayrı ayrı ihalelerine ve ihalelerin 19/12/2018 tarihinde yapılmasına karar verildiği;
Mahkemelerinin 28/03/2019 tarihli ara kararı ile davalı idareden, dava konusu ihaleye çıkılması konusunda Aydın Büyükşehir Belediye Meclisi’nce herhangi bir karar alınıp alınmadığı veya söz konusu ihale ile ilgili olarak Belediye Encümeni’ne herhangi bir yetki verilip verilmediği hususunun sorulduğu, ara kararına verilen yanıtta, 5393 sayılı Kanun’un 34. maddesinin (g) bendi uyarınca belediye encümenin taşınmazların 3 yılı geçmemek üzere kiralanması yetkisine binaen ihale kararı alındığı, ayrıca bir belediye meclis kararı alınmadığının beyan edildiği ve söz konusu beyanları tevsike yarayan belgelerin ibraz edildiği;
Bu durumda, davaya konu ihalenin … tarih ve … sayılı Aydın Büyükşehir Belediye Encümeni kararına dayandığı, ihaleye çıkılması konusunda yetkili merci olan Aydın Büyükşehir Belediye Meclisi’nce herhangi bir karar alınmadığı görüldüğünden, … tarih ve … sayılı Belediye Encümen kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Sözleşmeye bağlı hizmet süresi sona eren Söke şehir içi toplu taşıma işinin, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun ilgili maddeleri uyarınca 7 farklı rotasyonlu güzergâhta 50 araç ile şehir içi toplu taşıma ihtiyacının karşılanabilmesi adına taşımacılık hizmetinin devam etmesinin uygun olduğuna ilişkin … tarih ve … sayılı Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararının incelenmesinden; 5216 sayılı Kanun’un 9. maddesi, 15/06/2016 tarih ve 26199 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin 1., 6. ve 18. maddesinin tetkikinden, büyükşehir belediyesi bulunan yerlerde trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yük taşıtlarıyla ilgili olarak her türlü taşımacılık hizmetinin koordinasyon içinde yürütülmesini sağlamak üzere Ulaşım Koordinasyon Merkezi’nin uygulamaya yönelik yönlendirici karar almaya ve trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yük taşıtlarının güzergâhlarını tespit etmeye yetkisi bulunduğu anlaşıldığından dava konusu UKOME kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, uyuşmazlığın 19/12/2018 tarihinde 2886 sayılı Kanun uyarınca açık teklif usûlü ile gerçekleştirileceği ilan edilen ihaleye ilişkin kısmının iptaline; … tarih ve … sayılı Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararına ilişkin kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ihale kararının usûlüne uygun olarak … tarih ve … sayılı Belediye Encümeni kararı ile alındığı, kiralama süresi üç yıl ile sınırlı olduğundan ihale kararı için Belediye Meclisi’nden karar alınmasına gerek olmadığı ileri sürülmektedir.
Davacı ve müdahiller tarafından, kooperatif üyesi müdahillerin tamamının … tarih ve … sayılı Aydın İl Trafik Komisyonu kararına istinaden ticari toplu taşımacılık faaliyeti yürütmek üzere tescil edilmiş tahditli (M) plaka maliki olduğu, 5393 sayılı Kanun, 5216 sayılı Kanun ve UKOME Yönetmeliği gereği il ve ilçe trafik komisyonlarınca verilen hakların saklı olduğu, Aydın il genelinde merkez ilçe Efeler, Nazilli, Didim, Kuşadası’nda faaliyet gösteren dava dışı diğer emsal (M) plakalı minibüslerin müktesep hak kapsamında idare tarafından belirlenen hatlarda, belirlenen kurallar çerçevesinde ihalesiz, ihaleye tâbi tutulmaksızın faaliyetlerini sürdürdükleri, Söke Belediye Başkanlığı ile aralarında imzalanan 30/12/2008 tarihli sözleşmenin başlangıçtan itibaren hükümsüz olduğu, zira söz konusu sözleşmenin yetkisiz kişilerce imzalandığı, faaliyet gösterdikleri hatlarla ilgili geçerli bir sözleşme bulunmadığı, anılan sözleşme ile kazanılmış haklarının rızaları olmadan bertaraf edilmesinin hukuka aykırı olduğu, Mahkeme kararının ihalenin iptaline ilişkin kısmının bu açıklamalar doğrultusundaki gerekçelerle onanması, davanın reddine ilişkin kısmının ise bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
TARAFLARIN SAVUNMASI : Davacı ve müdahiller tarafından, temyiz dilekçesinde ileri sürdükleri hususlar doğrultusunda Mahkeme kararının ihalenin iptaline ilişkin kısmının onanması gerektiği belirtilerek davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davalı idare tarafından, … tarih ve … sayılı Aydın Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek davacının temyiz istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü ve Sekizinci Dairelerince, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun Ek 1. maddesi uyarınca birlikte yapılan toplantıda, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Tarafların ve müdahillerin temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen reddi, kısmen dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunanlar üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara ve müdahillere iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 13/03/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.