Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2019/227 E. , 2023/1281 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/227
Karar No:2023/1281
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Televizyon Reklamcılık ve Filmcilik Sanayi
ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurulu
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin 24/10/2018 tarih ve E:2018/2005, K:2018/1380 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “… TV” logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 15-22/08/2017 tarihinde yayınlanan “…” isimli dizi filmde 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (s) bendinin ihlâl edildiğinden bahisle davacı şirket hakkında 522.604,00-TL idarî para cezası uygulanmasına ilişkin 07/09/2017 tarih ve 2017/35 no.lu toplantıda alınan 8 sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (Üst Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; uyuşmazlığa konu yayında, tecavüz gibi toplumsal bir sorunun önemli bir yere konularak, dizinin kötü karakterinin kendisine ve annesine yapılan dışlanma ve reddedilme davranışının intikamını, kendisini ve annesini dışlayan gelinine (kurguya göre üvey kardeşinin karısına) tecavüz edip hamile bırakarak almak istediği şeklinde kurgulandığı, bu yayının 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde yer alan yayın ilkesini ihlâl ettiğinden bahisle davacı şirket hakkında 522.604,00-TL idarî para cezası uygulanması üzerine bakılan davanın açıldığı; dizinin temasına bakıldığında, dizi karakterinin, kadın karakteri cinsellik vasıtasıyla kullanmak amacıyla üvey annesi ve kardeşinden intikam almaya çalıştığı, kadın karakteri aşağılayıcı ifadelerin kullanılmasıyla onun iradesinin yok hükmünde ve güçsüz gösterilmeye çalışıldığı, kadın kimliğinin hiçe sayıldığı, dolayısıyla kadın karakterin cinsiyetinin istismar edildiği ve ihlâle konu sahnelerin kadın kimliğini aşağılayıcı nitelikte olduğu, öte yandan, söz konusu yayın her ne kadar bir dizi film ve kurgu niteliğinde ise de, görsel yayın kuruluşlarında ekrana gelen dizilerin toplumun büyük bir kesimi üzerindeki tesirinin çok yüksek olduğu, kurgudan öte gerçek gibi algılandığı, ihlâle konu sahnelerin hem kadınlara hem de erkeklere karşı olumsuz tavır ve davranışların oluşmasına sebebiyet verebileceği, bu durumda, “…” adlı dizide işlenen temanın ve yer alan ilişkilerin cinsiyet ayrımcılığı oluşturduğu ve kadını istismar eder nitelikte olduğu, bu itibarla, dava konusu program ile 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasının (s) bendinde yer alan yayın ilkesinin ihlâl edildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nc; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, istinaf isteminin reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının yeterli gerekçeyi içermediği, davaya konu yayın ilkesi ihlâli iddialarının çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren olgulara dayanmasına rağmen bilirkişi incelemesi yaptırılmadığı, dava konusu yayının kurgu olduğu, belirlenen kurguya dair sahne ve diyalogları içerdiği, idarî yaptırım kararının eser yaratma özgürlüğüne ölçüsüz bir müdahale oluşturduğu, uyuşmazlık konusu yayında yayın ilkesi ihlâlinin söz konusu olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacı şirkete ait yayın kuruluşunda yayınlanan “…” adlı dizide kadının erkek şiddetine karşı pasif ve çaresiz, erkek figürünün ise zalim olarak gösterildiği, kadın bedeninin kişisel hırslara dayanan intikam saikleri için kullanılabileceği, bu saiklere dayanarak kadının istismar edilebileceğinin ekrana yansıtıldığı, dava konusu idarî yaptırım kararının ve istinaf isteminin reddine dair Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 20/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.