Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2019/199 E. , 2019/718 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/199
Karar No:2019/718
TEMYİZ EDEN (DAVACI): … Elektromekanik Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI): Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, davalı idarece 12/04/2018 tarihinde pazarlık usulü ile “Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü’nün Parasal Yetkileri ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 3. maddesinin (g) bendi Kapsamında Yapacağı Mal ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında İhale Yönetmeliği” uyarınca gerçekleştirilen ”Kapı Tipi Metal Arama Dedektörü Temini ve Tesisi” işi ihalesinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi’nce; dava konusu ihalenin 4734 sayılı Kanun’a tabi olmadığı görülmekte ise de; anılan Kanun’da yer alan ve ihalelere ilişkin sürecin; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve kaynakların verimli kullanılması gibi temel ilkelerin sağlanarak gerçekleştirilmesi hususundan bağımsız düşünülemeyeceği, nitekim bu temel ilkelerin istisnai ihaleler kapsamında da yol gösterici mahiyette olduğu ve dava konusu ihaleye dayanak teşkil eden Yönetmelikte de bu temel ilkelerin yer aldığı, ihale kapsamında düzenlenen Kapı Tipi Metal Dedektörü Teknik Şartnamesi’nin ”Teknik Hususlar” başlıklı 2.3. maddesinde; ”Teklif edilecek cihaz, ECAC Doc. 30’da belirtilen test kriterlerini karşılayacak ve STAC (Transports Urbains de 1’Agglomeration Chamberienne-Fransa) tarafından gerçekleştirilen testten geçtiğine dair bahse konu test merkezince verilen belge teklifle birlikte sunulacaktır. Bu hususu STAC web sitesinden kontrol edilecektir.(Teknik Şartnamenin teknik hususlar kısmında belirlenmiş olan konulara ilave olarak istenmekte olan ve ECAC Doc. No:… dökümanı dikkate alınarak belirlenen hususlar EK-8’de yer almaktadır)” kuralına yer verildiği, olayda davalı idarece, 2018 yılında hizmete girmesi planlanan … ve … Havalimanlarının yeni terminal binalarının öngörülen süreden daha önce tamamlanacak olması ve bu havalimanlarının ihtiyaçlarının başka havalimanlarından karşılanmasının mümkün olmaması sebebiyle Yönetmeliğin 15. maddesinde belirtilen pazarlık usulü ile 13 adet kapı tipi metal dedektörü alımı için ihaleye çıkıldığı, davacının da aralarında bulunduğu 4 firmanın davet edildiği, son teklif verme saatine kadar 3 isteklinin şartname satın aldığı, ve bu isteklilerden ikisinin teklif zarfı sunduğu, teklif sunanlar arasında davacı şirketin de yer aldığı, ihale komisyonu tarafından teklif zarflarının incelenmesi sırasında; davacı şirketin teklif dosyasında sadece davalı idareye 06/07/2017 tarihinde sunduğu 13 adet Kapı Deektörü Şartnamesi açıklama talebi konulu dilekçenin yer aldığı, teklif zarfı sunan dava dışı … Malzemeleri San. ve Ticaret A.Ş.’nin teklifinin uygun bulunduğu ve ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak ihalenin üzerinde bırakıldığı hususlarının belirlendiği ve bu durumun 24/04/2018 tarihli ihale komisyon kararı ile tutanağa bağlandığı, diğer yandan davacı tarafından, Kapı Tipi Metal Dedektörü Teknik Şartnamesi’nin ”Teknik Hususlar” başlıklı 2.3. maddesinde; ”Teklif edilecek cihaz, ECAC Doc. No: …’da belirtilen test kriterlerini karşılayacak ve STAC (Transports Urbains de 1’Agglomeration Chamberienne-Fransa) tarafından gerçekleştirilen testten geçtiğine dair bahse konu test merkezi tarafından verilen belge teklifle birlikte sunulacaktır…” şeklinde yer alan kuralın ihale mevzuatına aykırı olduğu iddiasıyla 31/03/2018 tarihinde davalı idareye başvuruda bulunulduğu, yapılan itiraza rağmen davalı idarece ihalenin yapılması üzerine söz konusu ihalenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı,
Uyuşmazlıkta, STAC belgesi ve ECAC ifadesi ile nelerin, hangi durumların kastedildiğinin ortaya konulması gerektiği, ECAC, sivil havacılık güvenliği alanındaki temel dayanaklardan olan ECAC Doc. No:… isimli belge, havacılık güvenlik önlemleri üzerine genel temel standartları oluşturan Avrupa Sivil Havacılık Konferansı olup Türkiye’nin de aralarında yer aldığı 44 ülkeden oluştuğu, STAC’ın ise, Fransa’da bulunan sivil havacılık otoritesi olduğu, teknik şartnamede ECAC Doc. No:30’da belirtilen test kriterlerini karşılayacak ve STAC tarafından gerçekleştirilen testten geçtiğine dair bahse konu test merkezi tarafından verilen belgenin teklifle sunulmasının istenildiği, uyuşmazlıkta, Mahkemenin 17/07/2018 tarihli ara kararına cevaben davalı idarece sunulan bilgi ve belgelerden; dava konusu ihaleye … Uluslararası İnşaat Elektronik Sanayi ve Tic. Ltd. Şti, … Elektromekanik San. ve Tic. A.Ş (davacı şirket), … Ticaret Kontuarı, … Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş olmak üzere 4 firmanın davet edildiği, bu firmalardan davacı şirket hariç diğer şirketlerin distribütörü olduğu markaların Teknik Şartname’nin Teknik Hususlar başlıklı 2.3. maddesinde yer alan STAC belgesine sahip olduğu, davacı şirketin ise ihale öncesi davalı idareye STAC belgesi alma aşamasında olduğunu bildirmek suretiyle ihaleye davet edildiği, ihale üzerinde bırakılan … Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş.’nin distribütörü olduğu CEIA markasına ait HIPE PLUS/PZ model Kapı Tipi Metal Dedektörüne ait STAC belgesinin bulunduğu,
Bu durumda, davalı idare tarafından, pazarlık usulü ile gerçekleştirilen dava konusu ihaleye 4 adet firmanın davet edildiği, ihalenin ülke güvenliğini tesis ve sağlama bakımından kamusal bir yönü olan ve bu noktada önem arz eden Kapı Tipi Metal Dedektörü alımına ilişkin olduğu, davalı idarece ihale konusu mal alımına yönelik patlayıcı tespit sistemi, güvenlik tarayıcı, patlayıcı iz dedektörü, kabin bagajları için patlayıcı tespit sistemleri gibi temel ve üst düzey güvenlik standartlarına yönelik olarak kamu ihalelerine hâkim olan ilkeler gözetilerek güvenlik politikalarına ilişkin düzenleme yapılabileceği, bu konuda idarenin takdir yetkisi bulunduğu, buna istinaden ECAC Doc. 30’da belirtilen test kriterlerini karşılayacak ve STAC tarafından gerçekleştirilen testten geçtiğine dair bahse konu test merkezi tarafından verilen belgenin istenildiği, böyle bir belgenin istenilmesinin dayanağının davalı idare tarafından sunulan savunma dilekçesinde; ”ECAC’ın Avrupa genelinde 8 adet test merkezi bulunmasına rağmen kapı tipi metal dedektörler ile ilgili ECAC Doc. No:30 belgesine göre onaylı testlerin sadece Fransa’da bulunan STAC tarafından yapıldığı ve onaylı kapı tipi metal dedektör cihaz listesinin STAC tarafından yayınlandığının tespit edildiği” şeklinde ifade edildiği, bu veriler ışığında idarenin ihale konusu mala ilişkin güvenlik standartlarını belirleme noktasındaki takdir hakkını ECAC Doc. No:30 ‘da belirtilen test kriterlerini karşılama ve STAC tarafından gerçekleştirilen testten geçtiğine dair belgenin sunulması şeklinde kullanmasının herhangi bir istekli lehine bir husus içermediği, diğer bir ifade ile ECAC Doc. No:30 kriterleri yanında STAC kuruluşundan alınması istenen belgenin davalı idarenin güvenlik politikalarına ilişkin husustan kaynaklandığı ve herhangi bir istekli gözetilmeksizin takdir hakkının kamu yararına uygun olarak kullanılmasıyla teknik şartnamede yer aldığı, nitekim STAC belgesine sahip 3 firmanın ihaleye davet edildiği, diğer yandan davacı şirketin ihale dışı bırakılması hususunun da STAC belgesi sunulmamasından değil, teklif zarfında herhangi bir teklif bedeli olmaksızın sadece açıklama talepli bir dilekçenin bulunmasından kaynaklandığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, ihaleye konu cihazların ECAC kriterlerine uygun olduğuna ilişkin yazılı onayın en son 2015 yılında işin ehli olan emniyet mensupları ve davalı idare yetkililerinden oluşan muayene komisyonundan alındığı gibi cihazların ECAC kriterlerine uygunluğunun ayrıca Ege Üniversitesi ve ve Türk Standartları Enstitüsü tarafından da tespit ve teyit edildiği, dolayısıyla cihazların ECAC Doc. No:30 için aranılan özelliklere haiz olduğu, Kapı Tipi Metal Arama Dedektörü için aranılan standartın ECAC kriterleri olduğu, Teknik Şartname’de ECAC kriterlerine uygunluğun davalı idarece denetlenmesinin yeterli olacağının düzenlenmesi gerekirken Fransız bir kuruluş olan STAC’dan onay belgesi almanın zorunlu kılındığı, STAC belgesinin davalı idarece teknik bir şart olarak aranmasının kaynakların verimli kullanılması ilkesine aykırılık teşkil ettiği, ihalenin öncesinde tahmin edildiği gibi STAC onay belgesine sahip … Malzemeleri San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı, böylelikle ihalelerde fırsat eşitliğini sağlama yükümlülüğünün ihlâl edildiği, daha karmaşık bir yapıda olan x-ray cihazı için STAC belgesi koşulunun aranmadığı, testin STAC’ın yanında Almanya’da bulunan FTPC kuruluşunca da yapılabildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, davacının sunduğu teklif zarfında açıklama talepli bir dilekçeden başka Teknik Şartname’de ibrazı istenilen hiçbir belgenin yer almadığı, ECAC Doküman No:30 isimli belgenin sivil havacılık güvenlik önlemleri üzerine genel temel standartları oluşturduğu, elektronik güvenlik sistemlerinin ECAC onaylı olma şartının arandığı, davacı şirket ürünlerinin birçok testten geçemediğinin ortada olduğu, uluslararası güvenlik standartlarının sağlanması açısından ECAC Doküman No:30 kriterlerine uygunluğu test etme hususunda STAC isimli kuruluşun resmi olarak yetkili olduğu, x-ray cihazları ile kapı tipi metal arama dedektörlerinin işlevleri ile kullanım alanlarının birbirinden farklı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 17. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek ve dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki …. İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 11/03/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.