Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/997 E. , 2023/1517 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/997
Karar No:2023/1517
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurulu
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … TV Radyo Yayıncılık Yapımcılık A.Ş.
(Devrolunan … Haber ve Görsel Yayıncılık A.Ş.
Eski Unvan: …Haber ve Görsel Yayıncılık A.Ş.)
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait “…” logosuyla yayın yapan televizyon kanalında 02/01/2016 tarihinde yayınlanan “…” adlı filmde, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan yayın ilkesinin ihlâl edildiğinden bahisle 418.693,00-TL idari para cezası uygulanmasına ilişkin …tarihli ve …sayılı Radyo ve Televizyon Üst Kurulu kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; dava dosyasına sunulan bilgi ve belgeler ile CD görüntülerinin birlikte değerlendirilmesinden, “…” isimli filmde “…” karakterinin kendisini ehli iman, taat ve ibadeti yerinde ticaret ehli bir mümin olarak siyasî açıdan da yandaş mafya ve muhafazakar demokrat olarak tarif ettiği, argo sözler sarfettiği, filmin birçok sahnesinde “Ne diyor kitapta” şeklinde bir soruyla başlayıp Arapça olduğu iddiasıyla bir şeyler okuyarak tercüme ettiği, bu davranışı ile kutsal kitaptan bahsettiği izlenimi oluşturduğu, “Allah, Allah dostu, mümin, münafık, kafir, sevap” gibi dini kavramları sıkça kullandığı, yapılan yayın ile dinî, siyasî ve felsefî düşünce ve benzeri nedenlerle ayrımcılık yapıldığı, toplumun hayat tarzı itibarıyla nispeten daha muhafazakar olan, dinî hassasiyetlere göre hayatını dizayn eden, referansları millî, kültürel ve dinî değerlere dayanan, bir başka deyişle dinî hayatı istekle, muhabbetle ve mutedil yaşama gayretinde olan kesimin aşağılandığının anlaşıldığı, bu itibarla, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesi’nce; “…” isimli filmde 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde kurala bağlanmış olan yayın ilkesinin ihlâl edilip edilmediği, diğer bir ifadeyle, “Toplumun millî ve manevî değerlerine, genel ahlaka ve ailenin korunması ilkesine aykırı olamaz” ilkesi yönünden, hem toplumsal yapı ve hem de sinema tekniği yönünden irdelenmesi yargıcın hukuk bilgisi dışında, teknik bilgiden de yararlanmayı gerektirdiğinden, uyuşmazlığın konunun uzmanlarına bilirkişi incelemesi yaptırılarak düzenlenecek bilirkişi raporu dikkate alınmak suretiyle çözümlenmesi gerekli görülerek Dairenin 05/07/2017 tarihli kararıyla bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, dosya ve filme ait CD üzerinden yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporunda, “…’ın sıradan veya dinî bütün bir Müslümanın temsilcisi olarak algılanamayacağı konusunda filmden örneklerin verildiği, filmin içinde dünyadaki bazı değerlerin araçsal kullanımına dair eleştirinin eğlencelik formatta sunulduğu, asıl kaygının eğlendirmek olarak gözüktüğü, filmi izleyen birisinin hiçbir derin dinî bilgiye sahip olmasa bile, …karakterinin Arapça söylediği ifadelerin ve kullandığı kalıpların dinin özüyle ilintisinin olmadığını rahatlıkla anlayabileceği, sonuç olarak, söz konusu filmin içeriğinin 6112 sayılı Kanun’un 8/1(f) maddesini ihlâl etmediği” yönünde görüş bildirildiği, davalı idarenin içeriği itibarıyla karar vermeye esas alınabilecek nitelikte bulunan bilirkişi raporuna yönelik itirazının yerinde görülmediği, bu durumda, bilirkişi raporunda belirtilen hususlar dikkate alındığında, söz konusu filmin içeriği ile 6112 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde belirlenen yayın ilkesinin ihlâl edilmediği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararında hukukî isabet görülmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davacının istinaf başvurusunun kabulüne, …İdare Mahkemesi’nce verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararın kaldırılmasına, esastan incelenen davada dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, uyuşmazlığa konu filmde, dinî terminolojiyi kullanan bir mafya babasının Arapça olduğu süsü verilen ifadeler kullanıp daha sonra bu metni Türkçe’ye tercüme ederek adını ifade etmeksizin bir kitaptan bahsetmesinin, bu metnin kutsal kitap olduğu algısını oluşturduğu, davacı yayın kuruluşunun, toplumun çoğunluğunun kutsal olarak gördüğü değerleri rencide edici bir yayını ekrana taşıdığı, filmdeki “…” karakterinin kendisini muhafazakâr demokrat olarak tanımladığı ve iktidardaki partinin kendini tanımladığı siyasal pozisyona doğrudan atıf yaptığı, böylece bir siyasi görüş ve yaşam biçimini hırsız ve mafya olmakla ilişkilendirerek rencide ettiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Bölge İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun kabulü ve dava konusu işlemin iptali yolundaki …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi’nin …tarih ve E:…, K:…sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davalıya iadesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesi’ne gönderilmesini teminen dosyanın …İdare Mahkemesi’ne gönderilmesine, 29/03/2023 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.