Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2018/955 E.  ,  2020/3330 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/955
Karar No : 2020/3330

DAVACI : …Elektrik Perakende Satış A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. …
DAVALI : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
20/01/2018 tarih ve 30307 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in (Tebliğ);
i) 6. maddesinin 5. fıkrasında yer alan “KBK” ibaresinin, aynı maddenin 6. fıkrasında yer alan “YEKDEMö” ibaresinin,
ii) 8. maddesinin 3. fıkrasının 2. cümlesinin, aynı maddenin 5. fıkrasının,
iii) Geçici 2. ve 3. maddelerinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
KBK katsayısı içerisinde mâkul kâr oranına yer verilmediğinden elektrik tedariğinden sağlanacak gelirin hesaplanamadığı, YEKDEMö ibaresinin, gerçekleşen YEK Destekleme Mekanizması (YEKDEM) bedeli açıklanmamış olanlar için ilgili aya dair öngörülen tahmini YEKDEM birim bedelini ifade ettiği, ancak gerçekleşen YEKDEM birim bedelinin açıklanmasından sonra tüketicilerin gerçek yükümlülüklerinin hesaplanması ve eksik/fazla ödenen kısımların mahsubunun söz konusu olduğu, bu durumda, tüketiciden fazla yapılan tahsilatın iadesinin gerektiği, organize sanayi bölgeleri (OSB) tenzil sayaçlarının tüketim bilgisi Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) ve/veya Enerji Piyasaları İşletme A.Ş. (EPİAŞ) tarafından sağlanamadığından OSB’lerin yüksek tüketimli tüketici grubunda yer alıp almadığının OSB’lerden elde edilen veriler ile tespit edilebildiği, OSB’lerin tedarik sözleşmesine katılan sayaç sahibi tüketicinin, OSB ana sayacının tenzilleri dikkate alındıktan sonra yüksek tüketimli tüketici grubunda yer alması durumunda bu tüketici grubunun tarifesinden fiyatlandırıldığı, görevli tedarik şirketi olarak faaliyette bulunulan dağıtım bölgesinin sanayi bölgesi olması nedeniyle yüksek tüketimli tüketici grubunun düzenlemeye tâbi tarifedeki tüketimin oldukça büyük bir kısmını oluşturduğu, anılan tüketici grubunun yüksek tüketimli son kaynak tedarik tarifesinden enerji almaları hâlinde maliyetleri ciddi oranda artacağından ikili anlaşma ile tedarikçisini değiştirme yolunu tercih edeceği, düzenlemeye tâbi tarifeler kapsamında bu tüketici grubuna sunulan hizmetlerin kalitesini artıracak ve devamlılığını sağlayacak harcama planları yapılırken hesaplamada, planlama döneminde hizmet verilen tüm tüketicilerin tüketimleri ve bu tüketimlerden elde edilecek kâr marjlarının göz önünde bulundurulduğu, yüksek tüketimli tüketiciler için belirlenen tüketim limitinin serbest tüketici limitinden farklı düzenlenmesinin tüm tedarikçiler bakımından eşitsizliğe neden olduğu ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI :
Öncelikle, usule ilişkin olarak, davanın süre aşımı yönünden reddi gerektiği ileri sürülmüştür.
Esasa ilişkin olarak ise, KBK katsayısının, faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti, perakende satış hizmet maliyeti ve benzeri yatırım harcamaları ve/veya işletme giderleri ile mâkul kâr dikkate alınarak belirlendiği, yüksek tüketimli tüketicilerin çoğunluğunun sanayi abonesi olması nedeniyle sanayiciler için belirlenmiş aktif enerji fiyatı ile piyasada oluşan tedarik maliyetleri arasındaki marj doğrultusunda mâkul kâr oranının %5,38 olarak tespit edildiği, son kaynak tedarikçisi ile tüketiciler arasında imzalanan perakende satış sözleşmelerinde her kullanıcının fatura dönemi farklı olduğundan ilgili fatura dönemi içinde henüz gerçekleşen YEKDEM birim bedelinin açıklanmadığı zaman dilimlerinin de bulunduğu, bu nedenle söz konusu boşluğu doldurmak için aylık bazda belirlenen ve referans fiyat olarak nitelendirilebilecek YEKDEM birim ek maliyet öngörülerinin son kaynak tedarik tarifesi üzerinden faturalandırılmasına ihtiyaç duyulduğu, görevli tedarik şirketlerinin düzenlemeye tâbi bir faaliyeti yürüttüğü bölgede yer alan ve iletim gerilim seviyesinden bağlı olan OSB’ler dışındaki bir kullanıcının yüksek tüketimli tüketici olup olmadığı değerlendirilirken görevli tedarik şirketlerinin TEİAŞ ile iletişime geçebileceği ve TEİAŞ’tan ilgili veriyi sağladıktan sonra tüketiciye bildirimde bulunabileceği, bir OSB katılımcısının, yüksek tüketimli tüketici olarak tanımlanmış bir OSB tarafından yansıtılan bedele muhatap olmasının, katılımcının o bölgede yer almasına, diğer katılımcıların tüketimlerine, OSB içerisindeki diğer tüketicilerin serbest tüketici hakkını kullanıp kullanmamasına göre değişkenlik göstereceği, düzenlenen tarifeler veya ikili anlaşmalar gereğince elektrik temin eden tüketicilerin 2017 yılı içinde tükettiği elektrik enerjisi miktarı kapsamında son kaynak tüketici gruplarına esas tüketim miktarının belirlendiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI …’UN DÜŞÜNCESİ : Dava; davacı şirket tarafından, 20/01/2018 tarihli ve 30307 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in 6. maddesinin 5 numaralı bendinde düzenlenen “KBK”nın, 6 numaralı bendinde yer alan “YEKDEMö” ibaresinin, 8. maddesinin 3 numaralı fıkrasının 2. cümlesinin ve 5 numaralı fıkralarının, Geçici 2. maddesinin, Geçici 3. maddesinin iptali istemi ile açılmıştır.
Enerji piyasası, pek çok piyasa katılımcısının faaliyette bulunduğu bir alandır. Bu piyasada tüketiciler, tarifesi düzenlemeye tabi şirketler ve özel tedarikçiler; enerji temin ve tedarik temin etmekte düzenleyici bir otorite olan davalı idare ise, bu piyasada elektriğin kaliteli, yeterli ve düşük maliyetli sunulması adına düzenleyici işlemler tesis etmekte ve piyasada faaliyet gösteren şirketlerin mali sürdürülebilirliğini gözetmektedir.
Serbest tüketici niteliğini haiz olduğu hâlde, ikili anlaşma kapsamında enerji tedarik etmeyen tüketiciler (son kaynak tedarik tarifesine tabi tüketiciler) için Tebliğ yürürlüğe girmeden önce yapılan uygulamada, son kaynak tedarik tarifesi olarak, serbest olmayan tüketicilere uygulanan perakende satış tarifesinin uygulandığı, ancak zaman içinde, regüle fiyatı etkileyen piyasa bozucu bazı etkenlerin, son kaynak tedarik tarifesini maliyet esaslı olmaktan çıkardığının gözlemlenmesi neticesi, tedarik piyasasının olumsuz etkilenmemesi adına, Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ düzenlenerek uygulamaya konulmuştur.
Dava konusu Tebliğ’in;
6. maddesinin 5 numaralı bendinde;
“Yüksek tüketimli tüketiciler için son kaynak tedarik tarifesi her tüketici için fatura dönemi bazında farklı olmak üzere aşağıdaki eşitlik (1)’e göre hesaplanır:
¸(1)
SKTTd : d fatura döneminde ilgili yüksek tüketimli tüketici için belirlenen son kaynak tedarik tarifesini,
PTFd : d fatura dönemi için organize toptan satış piyasasında gerçekleşen ağırlıklı ortalama günlük piyasa takas fiyatlarının ortalamasını,
YEKDEMd : d fatura dönemi için eşitlik (2)’ye göre belirlenen YEKDEM birim bedelini,
KBK : Kurul tarafından, bu maddenin birinci fıkrasında belirtilen enerji tedarik maliyeti dışındaki diğer tüm maliyetler ile mâkul kâr dikkate alınarak belirlenen katsayıyı,
gösterir.” hükmü yer almaktadır.
KBK katsayısı, tek bir maliyet kaleminden hareketle hesap edilebilen bir katsayı olarak görülmemelidir. Bu katsayının içeriğinde, Tebliğ’in 6. maddesinin 1. fıkrasında yer alan, faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti, perakende satış hizmet maliyeti vb. yatırım harcamaları ve işleme giderleri ile mâkul kârın bir arada olduğu ve bunların dikkate alınarak hesaplandığı bir katsayı niteliğinde olduğu açıktır.
Tebliğ’in 6. maddesinin 1. fıkrasında, yukarıda belirtildiği üzere; “yüksek tüketimli tüketicilere uygulanacak son kaynak tedarik tarifesinin belirlenmesinde (…) mâkul kâr dikkate alınır.” düzenlemesi getirilmiştir. Bu hüküm, yüksek tüketimli tüketicilerin ödemekle yükümlü olduğu son kaynak tedarik fiyatının mâkul kârı içermesini emreden amir bir hükümdür.
6. maddesinin 6 numaralı bendinde;
“YEKDEMd değeri aşağıdaki eşitlik (2)’ye göre hesaplanır:
¸(2)
YEKDEMg : d fatura dönemi içinde yer alan ay ya da aylar için EPİAŞ tarafından açıklanan gerçekleşen YEKDEM birim bedelini,
YEKDEMö : d fatura dönemi içinde yer alan ay ya da aylardan henüz EPİAŞ tarafından gerçekleşen YEKDEM bedeli açıklanmamış olanlar için Kurul tarafından ilgili ay için öngörülen tahmini YEKDEM birim bedelini,
g1 : d fatura döneminde YEKDEMg bedelinin geçerli olduğu aydaki gün sayısını,
g2 : d fatura döneminde YEKDEMö bedelinin geçerli olduğu aydaki gün sayısını,
gösterir.” hükmü yer almaktadır.
YEKDEMö, bir fatura dönemi içerisinde yer alan, ay ya da aylardan henüz EPİAŞ tarafından gerçekleşen YEKDEM bedeli açıklanmamış olanlar için, ilgili ay için öngörülen tahmini YEKDEM birim bedelini ifade eden bir kavramdır.
Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin 11. maddesi kapsamında ön ödemeli sayaç kullanılması hâlleri dışında; ödeme bildirimine esas fatura dönemi, aylık olarak veya bir yılı geçmemek üzere daha uzun dönemlerle perakende satış sözleşmesi veya ikili anlaşmada belirlenebilmektedir.
Son kaynak tarifesinin elektrik enerjisi ve kapasite temini ile hizmet alımına yönelik olarak yapılan faaliyetlere ilişkin koşul ve hükümleri kapsayan bir perakende satış sözleşmesinde de, fatura döneminin aylık veya 1 aydan daha uzun süreli belirlenmesine engel bir durum (1 yılı aşmamak kaydı ile) yoktur. Gerçekleşen YEKDEM bedeli her ayın 15’i ile 20’si arasında EPİAŞ tarafından kesin olarak açıklanmakta ve kamuoyuna sunulmaktadır.
Ne var ki, son kaynak tedarikçisi ile tüketiciler arasında akdedilen perakende satış sözleşmesinde, fatura dönemi her kullanıcı için farklı olabilmekte ve bu fatura dönemi içinde kalan herhangi bir ay açısından EPİAŞ tarafından kesinleşmiş bir YEKDEM bedeli bazı hâllerde mevcut olmadığında, söz konusu boşluğu doldurmak adına, aylık bazda belirlenen ve referans fiyat olarak nitelendirilebilecek YEKDEM birim ek maliyet öngörülerinin, son kaynak tedarik tarifesi üzerinden faturalandırılacak müşterilere uygulanmasına gidilebilmektedir. İlgili bedellerin tahmini olması, bu bedellerin tüketicilere yansıtılmasını hukuka aykırı hâle getirmemektedir.
Zira, son kaynak tedarik tarifesine tabi tüketiciler ile tedarikçilerinin EPİAŞ tarafından açıklanan gerçekleşen YEKDEM birim bedeli üzerinden bir fatura düzenlemesi hususunda uzlaşmaya varmaları ve fatura dönemini buna göre ayarlamaları her zaman mümkün olabilmektedir.
8. maddesinin 3 numaralı fıkrasının 2. cümlesinde;
“(…) İlk kez yüksek tüketimli tüketici grubuna dâhil olan tüketicilerden iletim gerilim seviyesinden bağlı olanlara TEİAŞ’tan gerekli görülen bilgileri de alarak görevli tedarik şirketleri, dağıtım gerilim seviyesinden bağlı olanlara dağıtım şirketleri tarafından tüketicinin yüksek tüketim miktarına eriştiğinin anlaşıldığı tarihten itibaren 15 gün içinde kısa mesaj ve/veya elektronik posta gönderilmesi suretiyle bilgilendirme yapılır. (…)” hükmü yer almaktadır.
Tebliğ’in 8. maddesinin 3. fıkrasında yer alan iletim sistemi kullanıcısı tüketiciler OSB’ler ile sınırlı değildir. Bir görevli tedarik şirketinin, düzenlemeye tabi bir faaliyeti yürüttüğü bölgede yer alan ve iletim gerilim seviyesinden bağlı olan OSB dışındaki bir kullanıcının, yüksek tüketimli tüketici olup olmadığı değerlendirilirken, görevli tedarik şirketi TEİAŞ ile irtibata geçebilecek ve gereken veriyi sağladıktan sonra ilgili tüketiciye bildirimde bulunabilecektir. İlgili tüketici, dağıtım gerilim seviyesinden bağlı olmadığı için, bu tüketicilere yapılan bildirim nedeniyle, dağıtım şirketlerine bir yükümlülük yüklenemeyeceği ortadadır.
8. maddesinin 5 numaralı fıkrasında;
“Yüksek tüketimli tüketici grubuna dâhil olma durumu belirlenirken tüketicinin bir kullanım yerinde kendi adına yaptığı sözleşmeye istinaden tükettiği enerji dikkate alınır.” hükmü yer almaktadır.
Bir OSB ile görevli tedarik şirketi arasında imzalanan bir perakende satış sözleşmesi mevcut ise ve sözleşmenin tarafı OSB ile mevzuat gereği, yüksek tüketimli tüketici grubuna dâhil olmakta ise, Organize Sanayi Bölgelerinin Elektrik Piyasası Faaliyetlerine İlişkin Yönetmelik’in 16. maddesi gereği, sözleşme kapsamında uygulanması gereken enerji bedeli de OSB içerisindeki katılımcılara aynen yansıtılacaktır. Tebliğ kapsamında getirilen bu uygulama üst hukuk normlarına da uygundur.
Geçici 2. maddesinde;
“Kurul tarafından yeni bir karar alınıncaya kadar geçerli olmak üzere 6’ncı maddenin beşinci fıkrasında yer alan eşitlik (1)’deki KBK 1,128 olarak uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
Son kaynak tedarik tarifesinin, 6446 sayılı Kanun’un emredici hükmü olan 17. maddesinin 6/f bendi gereğince yapıldığı ve bu amir hükme uygun şekilde tesis edilen Tebliğ’in Geçici 2. maddesinde de üst hukuk normlarına aykırılık görülmemektedir.
Geçici 3. maddesinde;
“5’inci maddenin üçüncü fıkrasında yer alan tüketim miktarı 2018 yılı için 50 milyon kWh olarak uygulanır.” hükmü yer almaktadır.
TETAŞ’ın 2018 yılı 1. çeyrek toptan satış tarifesine esas tarife teklifinin ekinde yer alan 2018 yılı alış ve satış öngörülerine göre (TETAŞ’ın 2018 yılında 107,9 milyar kWh enerji satmayı planlamakta olduğu, söz konusu miktarın 62,5 milyar kWh’ının görevli tedarik şirketlerine satış olarak öngörüldüğü, 2018 1. çeyrek perakende satış tarifelerine ilişkin görevli tedarik şirketlerinin sunmuş oldukları tarife tekliflerine göre 21 görevli tedarik şirketinin, 2018 1. çeyreğinde toplamda serbest olmayan ve son kaynak kapsamındaki tüketicilere 37,1 milyar kWh elektrik satmayı planladığı, söz konusu miktarın 14,3 milyar kWh’ının TETAŞ tarafından karşılanacağı öngörülmüş; görevli tedarik şirketlerinin 2018 yılı için serbest olmayan ve son kaynak kapsamındaki tüketicilere 150 milyar kWh civarında satış yapacağı, TETAŞ’ın görevli tedarik şirketlerine 62,5 milyar kWh satış yapmayı planladığı düşünüldüğünde, 87,5 milyar kWh’lık bir tüketim marjının olduğu görülmüş, 2016 yılı verilerine göre 50 milyon kWh üzeri tüketime sahip tüketicilerin, toplam tüketiminin 65,6 milyar kWh olduğu, TETAŞ’ın satış miktarlarına bir etkisinin olmayacağı değerlendirildiğinde) 2018 yılı için 50 milyon kWh ve üzeri tüketime sahip olanların, yüksek tüketimli tüketiciler olarak belirlenmesine karar verilmiştir. Son kaynak tüketici gruplarına esas tüketim miktarı belirlenirken, öncelikle düzenlenen tarifeler veya ikili anlaşma kapsamında elektrik temin eden, gerek dağıtım gerekse de iletim gerilim seviyesinden bağlı olan tüketicilerin, 2017 yılı içinde tüketmiş oldukları elektrik enerji miktarı kWh olarak, belli tüketim aralıkları bazında dağıtım şirketleri, TEİAŞ ve EPİAŞ’tan edinilen bilgiler doğrultusunda kayıt altına alındığından, Geçici 3. maddede de hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu nedenlerle; Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ serbest, rekabetçi, dengeli ve mali açıdan sürdürülebilir bir piyasa oluşumu açısından gerekli olup, davaya konu edilen hükümleri açısından, kamu hizmeti gereklerine ve üst hukuk normlarına uygundur.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce duruşma için taraflara önceden bildirilen 24/11/2020 tarihinde, davacı vekili Av. …’un ve davalı idare vekili Av. …’nın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ 20/01/2018 tarih ve 30307 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş, Tebliğ’in 6. maddesinin 5. fıkrasında yer alan “KBK” ibaresinin, aynı maddenin 6. fıkrasında yer alan “YEKDEMö” ibaresinin, 8. maddesinin 3. fıkrasının 2. cümlesinin, aynı maddenin 5. fıkrasının, Geçici 2. ve 3. maddelerinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı idarenin davanın süre aşımı yönünden reddi gerektiği yönündeki usule yönelik itirazı geçerli görülmeyerek esasın incelenmesine geçildi.
ESAS YÖNÜNDEN:
İLGİLİ MEVZUAT:
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun 3. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde, görevli tedarik şirketinin, dağıtım ve perakende satış faaliyetlerinin hukukî ayrıştırması kapsamında kurulan veya son kaynak tedariği yükümlüsü olarak Kurul tarafından yetkilendirilen tedarik şirketini; (ee) bendinde, son kaynak tedariğinin, serbest tüketici niteliğini haiz olduğu hâlde elektrik enerjisini, son kaynak tedarikçisi olarak yetkilendirilen tedarik lisansı sahibi şirket dışında bir tedarikçiden temin etmeyen tüketicilere elektrik enerjisi tedariğini ifade ettiği; 10. maddesinin beşinci fıkrasında, görevli tedarik şirketinin, serbest tüketici niteliğini haiz olduğu hâlde, başka bir tedarikçiden elektrik enerjisi temin etmeyen tüketicilere, son kaynak tedarikçisi sıfatıyla elektrik enerjisi sağlamakla yükümlü olduğu, bu şirketin son kaynak tedarikçisi sıfatıyla faaliyet göstereceği bölgenin, ilgili dağıtım bölgesi olduğu ve bu hususun tedarik lisansına dercedileceği, son kaynak tedarikçisi sıfatıyla sağlanacak elektrik enerjisi tarifelerinin, Kurul tarafından belirleneceği, (…) son kaynak yükümlülüklerine, son kaynak tedarik tarifelerine, tedarik süre, sınır ve şartlarının belirlenmesine ve son kaynak tedariği uygulamasına ilişkin usul ve esasların Kurum tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenleneceği; 17. maddesinin altıncı fıkrasının (f) bendinde, son kaynak tedarik tarifesinin, serbest tüketici niteliğini haiz olduğu hâlde elektrik enerjisini, son kaynak tedarikçisi olarak yetkilendirilen tedarik lisansı sahibi şirket dışında bir tedarikçiden temin etmeyen tüketicilerin rekabetçi piyasaya geçmesini teşvik edecek ve son kaynak tedarikçisinin mâkul kâr etmesine imkân verecek düzeyde, yürürlükteki perakende satış tarifeleri ile piyasa fiyatları dikkate alınarak hazırlanacağı, (…) son kaynak tedarik yükümlülüğü kapsamında uygulanması öngörülen tarifelerin tedarik lisansı sahiplerince ayrıca teklif edileceği, son kaynak tedarik tarifesinin, aktif enerji maliyeti, faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti, perakende satış hizmet maliyeti gibi son kaynak tedariği kapsamındaki tüm maliyet ve hizmetleri karşılayacak bedellerden oluştuğu kurala bağlanmıştır.
Uyuşmazlık tarihi itibarıyla yürürlükte olan Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği’nin 4. maddesinin birinci fıkrasının (nn) bendinde, yüksek tüketimli tüketicilerin, son kaynak tüketici gruplarından Kurul tarafından belirlenen miktara eşit veya bu miktarın üzerinde enerji tüketenlerin oluşturduğu tüketici grubunu ifade ettiği; 12. maddesinin birinci fıkrasında, görevli tedarik şirketleri tarafından uygulanacak son kaynak tedarik tarifesinin, son kaynak tedarik fiyatı ile tarifenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslardan oluştuğu; altıncı fıkrasında, son kaynak tedarik tarifesinin, Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ hükümleri esas alınarak hesaplanacağı kurala bağlanmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
TEBLİĞ’İN 6. MADDESİNİN 5. FIKRASINDA YER ALAN “KBK” İBARESİ İLE GEÇİCİ 2. MADDESİ İNCELENDİĞİNDE;
Davacı tarafından, KBK katsayısı içerisinde mâkul kâr oranına yer verilmediğinden elektrik tedariğinden sağlanacak gelirin hesaplanamadığı ileri sürülmüştür.
Tebliğ’in 6. maddesinin 5. fıkrasında, KBK, enerji tedarik maliyeti dışındaki diğer tüm maliyetler ile mâkul kâr dikkate alınarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) tarafından belirlenen katsayı olarak tanımlanmıştır. Başka bir anlatımla, KBK katsayısının bileşenleri, işletme giderleri, dengesizlik ve diğer maliyetler ile kâr marjıdır. Ağırlıklı ortalama günlük piyasa takas fiyatı ile YEKDEM birim bedeli bu katsayı ile artırılarak son kaynak tedarik fiyatı belirlenmektedir.
Tebliğ’in 6. maddesinin birinci fıkrası gereğince yüksek tüketimli tüketicilere uygulanacak son kaynak tedarik tarifesinin belirlenmesinde, mâkul kâr oranının dikkate alınacağı açıktır. Mâkul kâr oranı için ise, 16/12/2015 tarih ve 5917-1 sayılı Kurul kararıyla, Perakende Enerji Satış Fiyatlarının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ uyarınca 2016-2020 yıllarında geçerli olacak brüt kâr marjı tavanı olarak onaylanan %2,38 oranı baz alınmıştır. Nihaî olarak, yüksek tüketimli tüketicilerin çoğunluğu sanayi abonesi olduğundan sanayiciler için belirlenmiş aktif enerji fiyatı ile piyasada oluşan tedarik maliyetleri arasındaki fark uyarınca mâkul kâr oranı %5,38 olarak belirlenmiştir.
Bu itibarla, KBK katsayısının mâkul kâr oranı dikkate alınarak hesaplanacağı ve uyuşmazlık tarihi itibarıyla söz konusu oranın %5,38 olarak tarifeye yansıtıldığı anlaşıldığından, Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in 6. maddesinin 5. fıkrasında yer alan “KBK” ibaresi ile Geçici 2. maddesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
TEBLİĞ’İN 6. MADDESİNİN 6. FIKRASINDA YER ALAN “YEKDEMö” İBARESİ İNCELENDİĞİNDE;
Davacı tarafından, gerçekleşen YEKDEM birim bedelinin açıklanmasından sonra tüketicilerin gerçek yükümlülüklerinin hesaplanması ve eksik/fazla ödenen kısımların mahsubunun söz konusu olduğu, bu durumda, tüketiciden fazla yapılan tahsilatın iadesinin gerektiği ileri sürülmüştür.
Tebliğ’in 6. maddesinin 6. fıkrasında, YEKDEMö, ilgili fatura dönemi içinde yer alan ay ya da aylardan henüz EPİAŞ tarafından gerçekleşen YEKDEM bedeli açıklanmamış olanlar için Kurul tarafından ilgili ay için öngörülen tahmini YEKDEM birim bedeli olarak tanımlanmıştır. YEKDEM birim bedeli, döviz kuru, piyasa takas fiyatları ve kaynak türü gibi faktörlerden etkilenmektedir. YEKDEM birim bedeli, piyasa takas fiyatları ile ters orantılı olup, YEKDEM üretimi ve döviz kuru ile doğru orantılıdır.
Yüksek tüketimli tüketiciler için son kaynak tedarik tarifesi hesaplanırken, YEKDEM birim bedeli dikkate alınacaktır. EPİAŞ tarafından, her ayın 15’inden sonra bir önceki ayın gerçekleşen YEKDEM birim bedeli açıklanmaktadır. Gerçekleşen değer EPİAŞ tarafından açıklanmışsa bu değer üzerinden tarife hesaplanacaktır. Eğer fiili değer henüz açıklanmamışsa Kurul’un tahmin ettiği referans fiyat üzerinden hesaplama yapılacaktır.
Bu çerçevede, yüksek tüketimli tüketiciler ile görevli tedarik şirketlerinin imzaladıkları perakende satış sözleşmesinde belirlenen fatura dönemi içerisinde EPİAŞ tarafından gerçekleşen YEKDEM birim bedeli henüz açıklanmamışsa, tarifenin hesaplanabilmesi için tahmini YEKDEM birim bedeline ihtiyaç olduğu açıktır. Tahmini YEKDEM birim bedelinin faturalandırmaya esas alınması durumunda, gerçekleşen ve tahmini YEKDEM birim bedeli arasındaki farkın daha sonra düzeltilmesi gerekmektedir. Nitekim, uyuşmazlık tarihi itibarıyla yürürlükte olan Perakende Enerji Satış Fiyatlarının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in 17. maddesinde, görevli tedarik şirketinin ilgili perakende satış tarife dönemi için enerji tedarik maliyetinin hesaplanmasında, gerçekleşen ve tahmini YEKDEM birim bedeli arasındaki farkın tarifede düzeltmeye tâbi olduğu belirtilmiştir.
Kaldı ki, tahmini YEKDEM birim bedelinde çeşitli nedenlerden dolayı sapma olması hâlinde söz konusu bedel Kurul tarafından revize edilmektedir. Örneğin, Ocak-Aralık 2018 döneminde EPİAŞ tarafından açıklanan gerçekleşen YEKDEM birim bedel ortalaması 55,57-TL’dir. Aynı dönemde 28/12/2017 tarih ve 7602 sayılı Kurul kararıyla, tahmini YEKDEM birim bedel ortalaması 44,23-TL olarak öngörülmüştür. Hâl böyle iken, 26/07/2018 tarih ve 7986 sayılı Kurul kararıyla, Temmuz-Aralık 2018 dönemi için tahmini YEKDEM birim bedelleri revize edilerek, 2018 yılı için tahmini YEKDEM birim bedel ortalaması 50,58-TL olarak öngörülmüştür.
Bu itibarla, fatura döneminde gerçekleşen YEKDEM birim bedelinin açıklanmaması durumunda yüksek tüketimli tüketicilere yönelik tarifenin hesaplanabilmesi için tahmini YEKDEM birim bedelinin uygulanma zorunluluğu ve gerçekleşen ile tahmini YEKDEM birim bedeli arasındaki farkın şirketin tarifesine yansıtılacağı anlaşıldığından, Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in 6. maddesinin 6. fıkrasında yer alan “YEKDEMö” ibaresinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
TEBLİĞ’İN 8. MADDESİNİN 3. FIKRASININ 2. CÜMLESİ İNCELENDİĞİNDE;
Davacı tarafından, OSB tenzil sayaçlarının tüketim bilgisi TEİAŞ ve/veya EPİAŞ tarafından sağlanamadığından OSB’lerin yüksek tüketimli tüketici grubunda yer alıp almadığının OSB’lerden elde edilen veriler ile tespit edilebildiği ileri sürülmüştür.
Organize Sanayi Bölgelerinin Elektrik Piyasası Faaliyetlerine İlişkin Yönetmeliğin 22. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, OSB’nin onaylı sınırları içinde serbest tüketici hakkını kazanan katılımcıların sayaçlarının OSB tarafından okunacağı, kontrol edileceği ve ilgili mevzuat çerçevesinde gereken bilgilerin EPİAŞ’a ve diğer ilgili kurumlara iletileceği kurala bağlanmıştır.
Dağıtım lisansı sahibi OSB’lere uygulanacak son kaynak tedarik tarifesinin belirlenmesine esas tüketim miktarı, dağıtım lisansı sahibi OSB’nin ana sayacından ölçülen tüketim miktarından, ikili anlaşması olan katılımcıların ilgili takvim yılıyla sınırlı kalmak üzere ikili anlaşma süresince gerçekleştirdiği tüketim miktarı tenzil edilerek hesaplanacağından, ilgili verilerin görevli tedarik şirketleri ile paylaşılmasında OSB’lerin ve EPİAŞ’ın yükümlü olduğu anlaşılmaktadır.
Öte yandan, her ne kadar TEİAŞ 5. Bölge Müdürlüğü Ölçü Sistemleri Grup Başmühendisliği’nin 14/03/2018 tarih ve 111955 sayılı yazısıyla, ikili anlaşma yapan serbest tüketicilerin tüketim miktarları tenzil edildikten sonra OSB’lerin geriye kalan tüketim miktarlarına yönelik verilerin kendilerinde bulunmadığı belirtilmiş ise de, söz konusu verilerin OSB’ler ve EPİAŞ’tan elde edilebileceği açıktır.
Bu itibarla, yukarıda yapılan değerlendirme çerçevesinde Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in 8. maddesinin 3. fıkrasının 2. cümlesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.
TEBLİĞ’İN 8. MADDESİNİN 5. FIKRASI İNCELENDİĞİNDE;
Davacı tarafından, OSB’lerin tedarik sözleşmesine katılan sayaç sahibi tüketicinin, OSB ana sayacının tenzilleri dikkate alındıktan sonra yüksek tüketimli tüketici grubunda yer alması durumunda bu tüketici grubunun tarifesinden fiyatlandırıldığı ileri sürülmüştür.

Organize Sanayi Bölgelerinin Elektrik Piyasası Faaliyetlerine İlişkin Yönetmeliğin 16. maddesinde, serbest tüketici hakkını kullananlar dışındaki katılımcıların kullanımına sunulan elektrik enerjisi veya kapasitesi için uygulanacak OSB elektrik enerjisi bedelinin sadece elektrik enerjisi teminine ve/veya üretimine ilişkin maliyetleri içerdiği ve katılımcılara doğrudan yansıtıldığı, OSB’nin elektrik enerjisi bedelini, aldığı tarife tipine göre katılımcılarına kâr amacı gütmeksizin aynen yansıttığı, elektrik enerjisi veya kapasitesi bedelinin, sanayi katılımcısı ve sanayi harici katılımcı arasında ayrım gözetmeksizin tüm katılımcılara eşit olarak uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
OSB içerisindeki katılımcılar, tüm katılımcıların toplam tüketimine tek bir ölçüm uygulandığında bireysel olarak son kaynak tedarik limiti altında enerji tüketseler dâhi, OSB’nin toplam tüketiminin dikkate alınmasından dolayı son kaynak tedarik tarifesi kapsamına girmektedir. Ancak Tebliğ’in rekabetçi bir piyasa yapısına geçişi teşvik etmeyi amaçladığı göz önünde bulundurulduğunda, OSB katılımcısı bir serbest tüketicinin ikili anlaşma yapmak suretiyle daha düşük bir fiyattan enerji tedarik etmesi mümkündür. Kaldı ki, her OSB katılımcısının onaylı sınırları içinde bulunduğu yüksek tüketimli OSB’nin tâbi olduğu tarifeden enerji tedariği birden çok faktörün etkisine bağlıdır.
Bu itibarla, serbest tüketici niteliğini haiz OSB katılımcılarının tedarikçisini seçme imkânı olduğu ve OSB katılımcılarının birbirinden farklı konumunun fiyatlandırmada etkili olduğu anlaşıldığından, Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in 8. maddesinin 5. fıkrasında hukuka aykırılık görülmemiştir.
TEBLİĞ’İN GEÇİCİ 3. MADDESİ İNCELENDİĞİNDE;
Davacı tarafından, görevli tedarik şirketi olarak faaliyette bulunulan dağıtım bölgesinin sanayi bölgesi olması nedeniyle yüksek tüketimli tüketici grubunun düzenlemeye tâbi tarifedeki tüketimin oldukça büyük bir kısmını oluşturduğu, anılan tüketici grubunun yüksek tüketimli son kaynak tedarik tarifesinden enerji almaları hâlinde maliyetleri ciddi oranda artacağından ikili anlaşma ile tedarikçisini değiştirme yolunu tercih edeceği ileri sürülmüştür.
Uyuşmazlık tarihi itibarıyla yürürlükte olan Perakende Enerji Satış Fiyatlarının Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in 19. maddesinin ikinci fıkrasında, görevli tedarik şirketinin (d) perakende satış tarife dönemine ilişkin öngörülen ve (d-2) perakende satış tarife dönemine ilişkin gerçekleşen olmak üzere; TETAŞ’tan yapılan alımlara ilişkin fiyat ve miktar bilgilerini, organize toptan satış piyasalarındaki alım/satım ve dengesizliğe ilişkin fiyat ve miktar bilgilerini, LÜY kapsamındaki tüzel kişilerce kurulan mikro kojenerasyon tesislerine ilişkin bilgileri, diğer tedarikçilerle ve sahibi olduğu veya iştirak ilişkisinde bulunduğu üretim şirketleri ile yapılan ikili anlaşmalara ilişkin fiyat ve miktar bilgilerini, abone grubu bazında dört zamanlı enerji bilançosu ve tahakkuk eden perakende enerji satış gelirini Kurumca istenen formatta perakende satış tarife döneminin ilk gününden en az yirmi gün önce düzenlemeye tâbi tarifelerin her biri için ayrıştırarak Kuruma bildireceği kurala bağlanmıştır.
Yüksek tüketimli tüketiciler için tüketim limiti belirlenirken, dağıtım ve iletim gerilim seviyesinden bağlı olan serbest ve serbest olmayan tüketicilerin elektrik enerjisi tüketim miktarları baz alınmıştır. 6446 sayılı Kanun’un Geçici 1. maddesi uyarınca 21 dağıtım bölgesi için de aynı tüketim limiti geçerlidir. Tüketicilerin rekabetçi bir piyasaya geçişinin amaçlandığı ve 31/12/2025 tarihine kadar ulusal tarifenin uygulanacağı dikkate alındığında, yüksek tüketimli tüketiciler için limit sınırın tespitinde dağıtım bölgelerine özgü koşulların değerlendirilemeyeceği anlaşılmaktadır. Kaldı ki, davacı şirketin bölge sınırlaması olmaksızın yüksek tüketimli tüketiciler ile ikili anlaşma yapabileceği de görülmektedir.
Öte yandan, mâkul kâr oranının tüketim miktarından bağımsız olarak belirlenmesi, görevli tedarik şirketlerinin işletme giderleri ve yatırım harcamalarının karşılanmasını engellememektedir. Zira, görevli tedarik şirketlerinin tarife kapsamındaki maliyetleri perakende satış gelir tavanı yoluyla karşılanmaktadır.
Bu itibarla, yukarıda yapılan değerlendirme çerçevesinde Son Kaynak Tedarik Tarifesinin Düzenlenmesi Hakkında Tebliğ’in Geçici 3. maddesinde hukuka aykırılık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere, 25/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.