Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/672 E. , 2019/493 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/672
Karar No:2019/493
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI): Karayolları Genel Müdürlüğü – Yücetepe/ANKARA
VEKİLİ : …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından Karayolları …Bölge Müdürlüğü’nce 10/09/2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “…-…-… İl Yolu Km:2+500-41+855 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları Üstyapı ve Çeşitli İşler Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce verilen 12/10/2016 tarih ve E:2016/2216, K:2016/3230 sayılı kararın uygulanması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 20/A maddesi ile ivedi yargılama usulüne tabi olan ihale işlemlerine karşı dava açma süresinin otuz gün olduğunun hükme bağlanmış olması karşısında, davalı idarece sunulan bilgi ve belgelerden; davacı şirketin, kendilerinin ihaleye davet edilmeden ihalenin iptaline karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu yönünde verilen yargı kararı üzerine düzeltici işlem tesis edilerek sözleşme yapmaya davet edilmeleri suretiyle kararın uygulanması talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemin ihale sürecine ilişkin işlemlerden olduğu ve davacıya 01/06/2017 tarihinde tebliğ edildiği, bu tarihi izleyen günden itibaren 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesi uyarınca otuz gün içerisinde dava açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra 12/07/2017 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasını inceleme imkânı bulunmadığı gerekçesiyle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlemin kesinleşmiş Mahkeme kararına uygun işlem tesis edilmesi, yani sözleşmeye davet edilmesi talebiyle idareye yapılan başvurunun reddi işlemi olduğu, davanın kamu ihale işlemiyle ilgili olmadığı, bu sebeple ivedi yargılamaya tâbi olmadığı, ayrıca dava konusu işlemde Anayasa’nın 40. maddesine uygun olarak başvuru yolları ve sürelerinin gösterilmediği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, mahkeme kararının usul hükümlerine uygun olduğu, davacının 30 günlük dava açma süresi geçtikten sonra dava açtığı savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan iptal davaları, idari dava türleri arasında sayılmış; 3. maddesinde, idari davaların, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılacağı, dilekçelerde, tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının, davanın konu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterileceği; 14. maddesinde, dilekçelerin görev ve yetki, idarî merci tecavüzü, ehliyet, idarî davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı, husumet, 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 15. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, idari merci tecavüzü hâlinde dilekçenin görevli idare merciine tevdiine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54. maddesinde, “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.
Şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır.
Şikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları Kurum’a hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır…”; “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56. maddesinde, “İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55’inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanlar itirazen şikâyete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir…”; 57. maddesinde ise, “Şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai kararlar Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir ve bu davalar öncelikle görülür.” kuralına yer verilmiştir.
Aktarılan kurallara göre, şikâyet başvuruları neticesinde, Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması ve nihaî olarak da Kamu İhale Kurulu tarafından tesis edilecek işlemin dava konusu edilmesi gerekmektedir. Başka bir anlatımla, zorunlu başvuru yolu olan itirazen şikâyet başvurusu tüketilmeden açılacak davada, idarî merci tecavüzü hâli oluşacak, bu nedenle dilekçenin görevli idarî mercie tevdiine karar verilecektir.
Dosyanın incelenmesinden, Karayolları … Bölge Müdürlüğü’nce 10/09/2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “…-…-… İl Yolu Km:2+500-41+855 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları Üstyapı ve Çeşitli İşler Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Dairemiz tarafından verilen 12/10/2016 tarih ve E:2016/2216, K:2016/3230 sayılı kararın uygulanması istemiyle davalı idareye yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, sözleşmenin imzalanmasından önce, ihale sürecine ilişkin hukuka aykırı bir işlem nedeniyle hak kaybına veya zarara uğradığını iddia eden davacının, Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idarî başvuru yolları olduğu, davacının şikâyet başvurusu niteliğindeki başvurusunun 29/05/2017 tarihli davalı idare işlemiyle reddi üzerine itirazen şikâyet yoluna başvurmadan doğrudan dava açmış olduğu dikkate alınarak, 2577 sayılı Kanun’un 15. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca dilekçenin görevli idare mercii olan Kamu İhale Kurumu’na tevdiine karar verilmesi gerekirken, davanın süre aşımı yönünden reddi yönünde verilen İdare Mahkemesi kararında usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 21/02/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.