Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/553 E. , 2018/1264 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/553
Karar No:2018/1264
Temyiz İsteminde Bulunan (Davacılar) : 1- …
2- …
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davalı) : … Valiliği
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının; ihalelere karşı başvuru yollarından olan şikâyet ve itirazen şikâyet yollarına başvurabilmek için aday, istekli veya istekli olabilecek sıfatının kazanılmış olmasının gerektiği ve kendilerinin bu sıfatlardan herhangi birini haiz olmamaları nedeniyle doğrudan dava açtıkları, bu nedenle de Mahkeme tarafından verilen merciine tevdi kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi …’in Düşüncesi: Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
Dava, 19.12.2017 tarihinde gerçekleştirilen ”… Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi, … Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, … Devlet Hastanesi Diş Protezi Hizmet Alımı” ihalesi ile ihaleye davet edilme talebinin reddine ilişkin işlemin ve ihaleye katılmak üzere sunulan teklif zarfının idare kaydına alınmaması işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesi’nce; ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, Kanun’da dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolu olarak öngörülen şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 4. maddesi uyarınca ”aday” durumunda olan davacıların bu davayı açmadan önce zorunlu başvuru yolları olan şikâyet ve itirazen şikâyet yollarını tüketmesi gerektiği, davacı tarafından davalı idareye şikâyet başvurusunda bulunulmadan doğrudan dava açıldığı anlaşıldığından, idari merci tecavüzü nedeniyle 2577 sayılı Kanun’un 15/1-e maddesi uyarınca dava dilekçesinin … Valiliği’ne tevdiine karar verilmiş, bu karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
4734 sayılı Kanun’un “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinde, “…Aday: Ön yeterlik için başvuran gerçek veya tüzel kişileri veya bunların oluşturduğu ortak girişimleri… İstekli: Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesine teklif veren tedarikçi, hizmet sunucusu veya yapım müteahhidini…. İstekli olabilecek: İhale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale veya ön yeterlik dokümanı satın almış gerçek veya tüzel kişiyi ya da bunların oluşturdukları ortak girişimi…. ifade eder.”; 54. maddesinde ise, “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler.” kuralları yer almıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davalı idarece, ”… Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi, …Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, … Devlet Hastanesi Diş Protezi Hizmet Alımı” işi için pazarlık usulüyle ihaleye çıkıldığı, davacılar tarafından söz konusu ihaleye ilişkin dokümanın kendilerine de verilmesi istemiyle yapılan 12.12.2017 günlü başvurunun reddi üzerine, ihaleye davet edilme talebinin reddine ilişkin işlemin, ihaleye katılmak üzere sunulan teklif zarfının idare kaydına alınmaması işleminin ve ihalenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer verilen kurallara göre, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia ederek şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekler, bu ihaleye teklif vererek istekli sıfatını kazanmış olan hizmet sunucuları ile ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve ihale dokümanı satın alarak istekli olabilecek sıfatını kazanmış gerçek veya tüzel kişiler ya da bunların oluşturdukları ortak girişimlerdir.
Olayda, davacıların ihaleye davet edilmesi ve kendilerine ihale dokümanı verilmesi talebiyle idareye başvuruda bulundukları, bu nedenle henüz istekli veya istekli olabilecek sıfatını kazanmamış oldukları, pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ön yeterlik aşaması olmadığından davacıların aday sıfatını da taşımadığı görüldüğünden, davacılar tarafından ihale sürecinde menfaatini etkileyen ve hukuka aykırı olduğu iddia edilen işlemlerle ilgili olarak şikâyet ve itirazen şikâyet başvuru yollarına gidilmeksizin doğrudan dava açılabilmesi mümkündür.
Bu durumda, davacıların dava konusu işlemlere karşı doğrudan iptal davası açmasında idari yargılama usulü hükümlerine aykırılık bulunmadığından, zorunlu idari başvuru yolları tüketilmeden dava açıldığı gerekçesiyle dava dilekçesinin merciine tevdii yönünde verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:2018/5 sayılı kararının BOZULMASINA, kullanılmayan ….-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacılara iadesine, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 03.04.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.