Danıştay 13. Daire Başkanlığı         2018/4240 E.  ,  2019/1755 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/4240
Karar No:2019/1755

TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI): … Kaymakamlığı
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : … İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 06/08/2018 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Taşıma Kapsamına Alınacak Temel Eğitim Öğrencilerinin 809 Araç İle Taşıma Hizmet Alımı” ihalesi uhdesinde kalan ve sözleşme imzalamaya davet edilen davacının, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 10. maddesinde belirtilen belgeleri tamamlamadığından bahisle ihalenin iptaline ilişkin 14/09/2018 tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; ihale tarihi itibarıyla mevzuatta öngörülen azami tutarın üzerinde kesinleşmiş vergi borcu bulunan davacının borç durumunun geçmişe etkili sonuçları olduğu, bu nedenle sözleşme imzalamaktan kaçınan davalı idare tarafından tesis edilen ihalenin iptaline yönelik dava konusu işlemde sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmadığı, Kamu İhale Genel Tebliği hükümleri uyarınca ihale tarihinden önce yapılandırılmış olan vergi borçlarının 4734 sayılı Kanun çerçevesinde vergi borcu olarak değerlendirilemeyeceği, bununla birlikte, her ne kadar davacı tarafından 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun kapsamında belirli bir vadeye bağlanarak taksitlendirilen vergi borçlarına yönelik ödemelerin aksatılmadan gerçekleştirildiği ileri sürülmüş ise de, Mahkemece “https://ivd.gib.gov.tr” adresinden yapılan sorgulama neticesinde, davacının ihale tarihi (06/08/2018) itibarıyla taksitlendirilmemiş/tecil edilmemiş ve kesinleşmiş …-TL vergi borcu bulunduğu anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 14/09/2018 tarihinde tesis edilen ihalenin iptaline ilişkin işleme karşı 19/09/2018 ve 26/09/2018 tarihlerinde davalı idareye başvuru yapıldığı, anılan başvurularda ihalenin iptali kararının geri alınmasının istenildiği, ayrıca geri alma talebinin reddi halinde bu karara karşı başvuru yapılacak yerin doğru tespiti için ihalenin iptali kararından önce idareye yapılmış herhangi bir şikâyet başvurusunun bulunup bulunmadığı hususunda bilgi talebinde bulunulduğu, anılan başvuruların reddine ilişkin davalı idare işleminin 01/10/2018 tarihinde tebellüğ edildiği, 4734 sayılı Kanun’un 56. maddesinde ihalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanların itirazen şikâyete konu edilebileceğinin kurala bağlandığı, söz konusu madde uyarınca şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınan ihalenin iptaline ilişkin karar ve işlemlere karşı Kamu İhale Kurulu’na itirazen şikâyet başvurusunda bulunmak gerektiği, buna karşılık şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınmayan ihalenin iptaline ilişkin karar ve işlemlerin Kamu İhale Kurumu’nun inceleme yetki ve görevinde bulunmadığı, bahse konu kararlara karşı doğrudan idari yargı mercilerine başvuruda bulunulması gerektiği, konuya ilişkin mevzuatın oldukça karmaşık olması nedeniyle hak kaybına uğramamak adına anılan şikâyet başvurusunun reddine ilişkin işlemle birlikte dava konusu işleme karşı da Kamu İhale Kurumu nezdinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, sözleşme imzalanmadan önce idareye sunulması gereken belgeler için mevzuatta öngörülen sürenin sona ermesi beklenmeden süresi içerisinde belgelerin tamamlanmadığından bahisle sözleşme imzalanmaması ve ihalenin iptaline karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu, sözleşmeye davet yazısının tebliğinden itibaren gerekli belgelerin sunulması için kanunda öngörülen 10 günlük süre içerisinde 4734 sayılı Kanun’un 10. maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan belgelerin idareye teslim edildiği, KİK payı ve damga vergisi ödemelerinin yapıldığı ve buna ilişkin belgelerin idareye sunulduğu, ihaleye konu taşıma işinde çalıştırılacak 809 adet araca ait ruhsatlar, sigorta poliçeleri ve kira sözleşmeleri ile araç sürücülerine ait sürücü belgeleri, sabıka kayıtları ve sağlık raporlarının hazırlanması ve teslimi için yoğun bir çalışma içerisine girildiği, çok sayıda sayfadan oluşan bu belgelerin önemli bir kısmının hazırlanarak 13/09/2018 tarihinde idareye teslim edildiği, özellikle çok sayıda kişiye ait sağlık raporu ve sabıka kayıtlarının hazırlanmasının belirli bir zaman gerektirmesinden dolayı bunların da süresi içerisinde tamamlanacağı ve belgelerde yer alan maddi hataların düzeltileceği hususunda idareye sözlü olarak bilgi verildiği, ancak belgelerin sunulmasına yönelik sürenin sona ermesi beklenmeden 14/09/2018 tarihinde saat 14.04’te “ihale üzerinde kalan isteklinin kanunda öngörülen belgeleri tamamlayamaması nedeniyle iptal edildiği” hususunun bildirildiği, 19/09/2018 tarihinde yapılan şikâyet başvurusunun; ihalenin iptaline ilişkin 14/09/2018 tarihli işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı, araç ve sürücü listelerinin usulüne uygun olarak düzenlenmediği, sunulan belgelerin içeriğinde tutarsızlıklar bulunduğu ve ihale tarihi itibarıyla mevcut olduğu tespit edilen vergi borcunun sözleşme imzalamaya engel teşkil ettiği gerekçesiyle 28/09/2018 tarihli davalı idare işlemiyle reddedildiği, belgelerin sunulması için 14/09/2018 tarihi mesai sonuna kadar süreleri bulunduğu, ihalenin gerçekleştirildiği tarihte vergi borcu bulunmakla birlikte anılan borcun 7143 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılmış olduğu, yapılandırması devam eden vergi borcundan bahisle tesis edilen ihalenin iptali işleminde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
… İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 06/08/2018 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Taşıma Kapsamına Alınacak Temel Eğitim Öğrencilerinin 809 Araç İle Taşıma Hizmet Alımı” ihalesi, tek geçerli teklifi sunan davacıya ait … Seyahat firması uhdesinde kalmış, idare tarafından 04/09/2018 tarih ve saat 14.17’de EKAP üzerinden tebliğ edilen sözleşmeye davet yazısı ile anılan firmadan 4734 sayılı Kanun’un 10. maddesinin dördüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e) ve (g) bentlerinde sayılan belgelerin, kesin teminatın, taşıma işinin gerçekleştirileceği araç ve sürücü listesi ile taşıma işinin gerçekleştirileceği araç ve sürücülere ait belgelerin idareye teslim edilmesi istenmiş, söz konusu belgelerden bir kısmı 13/09/2018 tarihinde davalı idareye teslim edilmiştir.
Davalı idare tarafından, 4734 sayılı Kanun’un 10. maddesinde sayılan belgelerin süresinde tamamlanmadığından bahisle, saat 14.04’te EKAP üzerinden tebliğ edilen 14/09/2018 tarih ve 2018/… sayılı davalı idare işlemiyle ihalenin iptal edildiği bildirilmiştir.
Anılan işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 14. maddesinde, dava dilekçelerinin idarî merci tecavüzü yönünden inceleneceği; 15. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde ise, idarî merci tecavüzü bulunması hâlinde dava dilekçesinin görevli idare merciine tevdiine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinin (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerin 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikâyetleri inceleyerek sonuçlandırmanın Kamu İhale Kurumu’nun görev ve yetkileri arasında bulunduğu; 54. maddesinde, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, 4734 sayılı Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idarî başvuru yolları olduğu; 55. maddesinde, şikâyet başvurusunun, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla, bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21. maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hâllerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılacağı; 56. maddesinde, idareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55. maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabileceği; 57. maddesinde, şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihaî kararların Türkiye Cumhuriyeti mahkemelerinde dava konusu edilebileceği kurala bağlanmıştır.
28/01/2009 tarih ve 27124 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in 2. maddesinin 3. fıkrasında, ihalede geçerli teklif kalmaması nedeniyle veya ihalede geçerli teklif olmakla birlikte bazı tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması nedeniyle ihalede rekabetin oluşmadığı ve/veya kaynakların etkin kullanımının gerçekleşmediği gerekçesiyle ihalenin idare tarafından iptal edildiği durumlarda, aday veya istekliler tarafından başvuru veya teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına veya ihalenin iptali ile birlikte başvuru veya teklifin değerlendirme dışı bırakılmasına karşı yapılan başvuruların, ihalenin iptal edilmesi işlemine karşı yapılan başvuru olarak değerlendirilmeyeceği, bu nedenle bahse konu başvuruların öncelikle idareye yapılması, idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından alınan kararın uygun bulunmaması veya on günlük süre içerisinde idare tarafından bir karar alınmaması hâllerinde Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunulması gerektiği, ancak ihalenin iptali işleminden önce bir şikâyet başvurusunun olduğu hâllerde, başvuru veya teklifi değerlendirme dışı bırakılan aday veya isteklinin, teklifinin geçerli olduğuna ve bu nedenle ihalenin iptal edilmemesi gerektiğine yönelik olarak 4734 sayılı Kanun’un 56. maddesinin birinci fıkrasında öngörülen beş günlük süre içerisinde doğrudan Kuruma itirazen şikâyet başvurusunda bulunmasının da mümkün olduğu belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde ihale makamı tarafından tesis edilen işlemlere karşı, istekli veya istekli olabilecekler tarafından doğrudan dava açılamayacağından, bu işlemlere karşı, anılan Kanun hükümlerinde öngörülen usule uygun olarak öncelikle ihaleyi gerçekleştiren idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Bu durumda dava, şikâyet üzerine verilen karara karşı yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucunda Kamu İhale Kurulu tarafından verilen kararlara karşı açılabilecektir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu ihalenin tek geçerli teklif sahibi olan davacı uhdesinde kaldığı, 4734 sayılı Kanun’un 10. maddesinde sayılan belgelerin sunulması ve kesin teminatın yatırılması için 04/09/2018 tarihinde Elektronik Kamu Alımları Platformu (EKAP) üzerinden davacıya bildirimde bulunulduğu, bildirim tarihini izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde sunulması gerekli belgelerin tamamlanmadığından bahisle ihalenin iptal edildiği, ihalenin iptaline ilişkin 14/09/2018 tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle de bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar 14/09/2018 tarih ve … sayılı ihalenin iptaline ilişkin işlem öncesinde davalı idare tarafından davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yönelik herhangi bir işlem tesis edilmemiş veya işlem metninde bu husus belirtilmemiş ise de, dava konusu işlemin tesis edildiği süreçte, ilk olarak, ihale aşamasında sunulan vergi borcu olmadığına ilişkin belgenin gerçeğe uygun olmadığı gerekçesiyle davacının teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, sonrasında ise ihalede başka teklif bulunmadığından bahisle ihalenin iptaline karar verildiği görülmektedir. Başka bir anlatımla, ihalenin iptali kararının arkasında izhar edilmemiş bir teklifin değerlendirme dışı bırakılması kararı bulunmaktadır.
Bu durumda, ihalenin iptaline ilişkin işleme karşı davacı tarafından aynı zamanda şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının da yapıldığı, itirazen şikâyet başvurusunun Kamu İhale Kurulu’nca reddedildiği ve anılan Kurul kararına karşı dava açıldığı anlaşıldığından, davalı idarenin ihalenin iptaline ilişkin kararının iptali istemiyle açılan işbu davada İdare Mahkemesi tarafından davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, esasa girilerek verilen davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik görülmemiştir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 20/05/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.