Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2018/3757 E. , 2019/19 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/3757
Karar No:2019/19
TEMYİZ EDEN (DAVACI): …
VEKİLİ : …
KARŞI TARAF (DAVALI): … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi’nde … plakalı Özel Halk Otobüsü ile yolcu taşımacılığı işi yapan davacı tarafından, ‘nca 08/02/2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Elektronik Ücret Toplama Sistemi” hizmet alımı ihalesine ilişkin ihale onay belgesinin, ihale ilanının, teknik ve idari şartname ile ihale kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce; tarafından “Elektronik Ücret Toplama Sistemi” hizmet alımı ihalesinin gerçekleştirildiği, ihaleye … Anonim Şirketi tarafından teklif verildiği ve ihale sonucunda söz konusu şirketle idare arasında 27/03/2018 tarihinde sözleşmenin imzalandığı; ihale onay belgesinin, ihale ilanının, teknik ve idari şartname ile ihale kararının iptalini talep eden davacının ihale dokümanını satın almadığı ve aday, istekli veya istekli olabilecekler tanımında yer alan kişilerden olmadığı, ihalenin … Büyükşehir Belediyesi’ne ait toplu taşıma araçlarına kurulacak elektronik ücret toplama sistemine ilişkin hizmet alımı ihalesi olduğu, belediyeye ait toplu taşıma araçlarına elektronik ücret toplama sistemi kurulması uygulamasının ise büyükşehir sınırları içerisinde ikâmet eden tüm vatandaşların hemşehrilik hukukuna dayanarak dava açabilecekleri mahiyette bir iş olmadığı, ihaleye katılmayan, teklif vermeyen ve ihaleye katılma iradesini herhangi bir şekilde ortaya koymayan davacının, söz konusu ”hizmet alımı” ihalesi ile güncel, kişisel ve meşru bir menfaat ilişkisinin bulunmadığı anlaşıldığından davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, uyuşmazlık konusu ihalenin kamu kaynaklarının kullanımını gerektirdiği, mahkeme tarafından varılan “hemşehri” sıfatını taşıyanlarca söz konusu ihaleye dava açılamayacağı hükmüne dar bir yorumlama ile ulaşılacağı, ihale konusu işin sadece belediye araçlarıyla sınırlı olmadığı, sözleşmeye eklenen maddeyle özel toplu taşıma araçlarının da kapsam dahiline alındığı, dolayısıyla ihaleden etkilenenler arasında olduğu ve temyize konu davayı açma ehliyetinin bulunduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Bakılan uyuşmazlıkta, … İli, … İlçesi’nde … plakalı Özel Halk Otobüsü ile yolcu taşımacılığı işi yapan davacı tarafından, ‘nca 08/02/2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Elektronik Ücret Toplama Sistemi” hizmet alımı ihale onay belgesinin, ihale ilanı, ihaleye ilişkin teknik ve idari şartnameler ile ihale kararının hukuka aykırı olduğu, yapılan ihalenin kendi aracını da kapsadığı ve söz konusu ihale sonucunun kendisine uygulanması halinde ise sözleşme ile elektronik bilet ücreti toplama hizmetini satın aldığı firmaya tazminat ödemek zorunda kalacağı iddialarıyla iptali istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, iptal davaları idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış olup, iptal davası açılabilmesi için gerçek ya da tüzel kişiler ile dava konusu edilen işlem arasında makûl ve ciddi bir alâkanın, başka bir anlatımla menfaat ilgisinin bulunması gerekmektedir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Menfaat ihlâli, iptal davalarının kabulü ve dinlenilmesi için aranılan şartlardan biri olup, gerek doktrinde gerekse yargı içtihatlarında bu şart, subjektif ehliyet koşulu olarak kabul edilmekte, ancak ne tür bir menfaat ihlâlinin gerçek ve tüzel kişilere iptal davası açma yeterliliğini sağladığını gösterecek kesin bir ölçü ortaya konulamamakta ve bu ilgi kural olarak iptal davasına konu olan kararın niteliğine göre belirlenmektedir.
Meşru, kişisel ve güncel bir menfaatin varlığı ve bunların ihlâli menfaat alâkasının kurulmasında yeterli sayılmakta ve bu husus davanın niteliğine ve özelliğine göre idari yargı mercilerince belirlenmekte, davacının idari işlemle ciddi ve makûl, maddi ve manevi bir alâkasının varlığı, dava açma ehliyeti için gerekli görülmektedir.
Bu itibarla, açılan davanın konusu olan ihalenin uygulanması halinde davacının halihazırda hizmet satın aldığı firmaya tazminat ödemek zorunda kalacağı ve ihale sonucunda sözleşme imzalanacak firmaya ise ödeme yapılacağı göz önüne alındığında davacının meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilgisinin bulunduğu anlaşıldığından, Mahkemece davanın ehliyet nedeniyle reddine karar verilmesinde usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 04/01/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.